Οκτώ χρόνια μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers η οποία "γονάτισε" το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, πολλές τράπεζες της Ευρώπης εξακολουθούν να είναι αντιμέτωπες με πολλά προβλήματα κερδοφορίας, κεφαλαίων και κυρίως ένα βουνό μη εξυπηρετούμενων δανείων που παγώνει την δανειοδοτική τους ικανότητά και τρέπει σε φυγή τους επενδυτές.
Τα stress tests της ΕΒΑ έδειξαν ότι μία σειρά συστημικά σημαντικών τραπεζών από την Ιταλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία και την Αυστρία, αλλά και την Βρετανία και την Γερμανία, "έχουν ακόμη πολλή δουλειά να κάνουν γι να ενισχύσουν την πίστωση στην οικονομία της ευρωζώνης", αποτυγχάνοντας να πάρουν… εξιτήριο "υγείας", παρόλο που η τραπεζική αρχή προσπάθησε να κατευνάσει τους φόβους σημειώνοντας ότι το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα μπορεί να αντέξει μία νέα κρίση.
Σύμφωνα με τους αναλυτές το παραπάνω συμπέρασμα δημιουργεί αρκετά ερωτηματικά αφού τα stress tests είχαν δύο πολύ σημαντικές ελλείψεις.
"Απών" το Brexit
Πρώτον δεν έλαβαν υπόψη τις επιπτώσεις του Brexit, οι οποίες μόλις έχουν αρχίσει να… δείχνουν τα δόντια τους. Η ιταλική τραπεζική κρίση δεν είναι κάτι καινούργιο, ωστόσο η απόφαση της Βρετανίας ήταν αυτή που ξεσκέπασε ακόμη περισσότερο τον "Ιταλό ασθενή", φέρνοντας την τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας και την παλαιότερη στον κόσμο, την Monte dei Paschi, στο χείλος του γκρεμού.
Μπορεί η ΕΚΤ να έδωσε το πράσινο φως στο σχέδιο της τράπεζας για άντληση κεφαλαίων από τον ιδιωτικό τομέα και μπορεί η τράπεζα να βρήκε λύση στο να ξεφορτωθεί περίπου 10 δισ. κόκκινα δάνεια, ωστόσο δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι αυτό αρκεί για να σώσει. Τραπεζίτες και αναλυτές επισημαίνουν ότι θα είναι πολύ δύσκολο για την τράπεζα να βρει αρκετούς επενδυτές για όλα αυτά τα νέα ομόλογα που θα προκύψουν από την πώληση των κόκκινων δανείων, καθώς και για να τονώσουν με 5 δισ. ευρώ την τράπεζα μέσω της έκδοσης μετοχών στην οποία θα προχωρήσει.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι πιθανές οικονομικές επιπτώσεις του Brexit θα αναγκάσουν τις κεντρικές τράπεζες να διατηρήσουν τα επιτόκια σε χαμηλότερα επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, κάτι που θα βαρύνει σε μεγάλο βαθμό τα κέρδη των τραπεζών, οι οποίες βασίζονται στα υψηλότερα επιτόκια για να βγάλουν κέρδος όταν δανείζουν.
Η επικίνδυνη παράλειψη των αρνητικών αποδόσεων των ομολόγων
Δεύτερον, τα stress tests δεν έλαβαν υπόψη την πτώση των αποδόσεων των ομολόγων σε ιστορικά χαμηλά και αρνητικά επίπεδα. Ο αυξανόμενος αριθμός των ομολόγων με αρνητικές αποδόσεις (τα οποία αγγίζουν τα 13 τρισ. δολ. διεθνώς) και ο οποίος θα συνεχίσει να ανεβαίνει καθώς η ΕΚΤ αγοράζει assets για να ενισχύσει τον πληθωρισμό, εκτός του ότι είναι άσχημο νέο για τους επενδυτές, αποτελεί ένα τεράστιο χτύπημα στον αδύναμο χρηματοπιστωτικό τομέα της Ευρώπης και ειδικά σε εκείνες τις τράπεζες που έχουν μεγάλες θέσεις σε κρατικά ομόλογα.
Όπως σημειώνει και ο Jim Reid, στρατηγικός αναλυτής της Deutsche Bank, το ότι δεν έλαβε υπόψη η ΕΒΑ τις αρνητικές αποδόσεις των ομολόγων, είναι ένα τεράστιο λάθος. Όπως τονίζει, αντίθετα ένα από τα σενάρια που εξέταζαν τα tests είναι τι θα συμβεί στις τράπεζες εάν αυξηθούν οι αποδόσεις των ομολόγων. "Δεν λήφθηκε υπόψη όμως το σενάριο μίας παρατεταμένης περιόδου αρνητικών αποδόσεων. Οι περισσότερες τράπεζες θα πέταγαν από τη χαρά τους αν έβλεπαν τις αποδόσεις να ανεβαίνουν αυτή τη στιγμή".
"Ναι μεν, αλλά…"
Τα stress tests είναι χρήσιμα μεν αλλά δεν αρκούν για να επαναφέρουν το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα στην κανονικότητα, όπως επισημαίνει στο capital.gr o Αθανάσιος Βαμβακίδης, επικεφαλής στρατηγικής FX της BofA Merrill Lynch: Δεν υπήρξαν μεγάλες εκπλήξεις από τα αποτελέσματα των stress tests. Ο "ελέφαντας στο δωμάτιο" είναι οι ιταλικές τράπεζες και αυτό το γνωρίζαμε. Το bail-in θα μπορούσε να έχει ευρύτερες αρνητικές επιπτώσεις, αλλά το όχι στο bail-in θα σήμαινε ότι οι κανόνες δεν ισχύουν για όλους και ως εκ τούτου, αυτή δεν είναι μια τραπεζική ένωση.
Γενικότερα, τα stress tests ήταν περισσότερο αξιόπιστα αυτή τη φορά, σημειώνει ο κ. Βαμβακίδης. Σίγουρα θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και άλλα εναλλακτικά σενάρια και περισσότερα σοκ, αλλά η δοκιμασία αυτή τη φορά βασίστηκε σε πιο σημαντικές διαταραχές από τις προηγούμενες ασκήσεις. Έτσι, ήταν ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και θα πρέπει να συμβάλει στην άντληση κεφαλαίων σε ορισμένες περιπτώσεις τραπεζών.
Ωστόσο, αυτού του είδους τα τεστ είναι μια αναγκαία αλλά όχι επαρκής προϋπόθεση για την επαναφορά της "υγείας" των ευρωπαϊκών τραπεζών, έτσι ώστε να είναι έτοιμες να επεκτείνει την πίστωση και να στηρίξουν την ανάκαμψη, καταλήγει ο κ. Βαμβακίδης.
Έρχεται νέα φυγή των επενδυτών από τις τραπεζικές μετοχές;
Mε αυτά τα δεδομένα, μπορεί η Daniele Nouy, Πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, να δήλωσε ότι ο τραπεζικός τομέας είναι σήμερα πιο ανθεκτικός και μπορεί να απορροφά καλύτερα τις οικονομικές διαταραχές από ό,τι δύο χρόνια πριν, ωστόσο οι αγορές δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι πείστηκαν για αυτή την ανθεκτικότητα και αυτό είναι θα φανεί από Δευτέρα όταν και θα πάρουν τη σκυτάλη.
"Με βάση τα αποτελέσματα της ΕΒΑ οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν βαθύτερη ικανότητα απορρόφησης των απωλειών σε σχέση με το παρελθόν, αλλά οι ανησυχίες παραμένουν ιδιαίτερα γύρω από την κερδοφορία τους καθώς και την όρεξη πλέον των επενδυτών να επενδύσουν σε τραπεζικές μετοχές", σημειώνει ο αναλυτής της KPMG, Steven Hall.
Το… ανησυχητικό note της Deutsche Bank
Στο κατά τα άλλα καθησυχαστικό note που έστειλε ο CEO της Deutsche Bank στους υπαλλήλους της γερμανικής τράπεζας μετά τα stress tests (η DB μαζί με την Commerzbank, που είναι οι δύο μεγαλύτερες γερμανικές τράπεζες, βρέθηκαν ανάμεσα στις 12 πιο αδύναμες τράπεζες της λίστας της ΕΒΑ), περιλαμβάνεται μία φράση που σίγουρα δεν θα ηρεμήσει τις αγορές...
Όπως σημειώνει, σε έναν αρκετά… δυσοίωνο τόνο "το περιβάλλον μας είναι δύσκολο και μπορεί να γίνει ακόμη πιο δύσκολο τους επόμενους μήνες. Τα αποτελέσματα των stress tests δείχνουν ότι η Deutsche Bank είναι καλά εξοπλισμένη για τους δύσκολους καιρούς"…
*Πρωτοσέλιδο άρθρο της κυρίας Ελευθερίας Κούρταλη από το capital.gr
