Η χρηματοδότηση και η ρευστότητα παραμένουν πρόκληση-κλειδί για τις τέσσερις μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες, οι οποίες εξακολουθούν αν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη χρηματοδότηση του ELA σύμφωνα με την Moody’s.
Όπως επισημαίνει η Moody’s, περίπου το ήμισυ των καταθέσεων έφυγαν από το τραπεζικό σύστημα μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης το 2009-2010. Τον Ιούνιο του 2015 επιβλήθηκαν capital controls, τα οποία χαλάρωσαν για τις νέες καταθέσεις τον Ιούλιο του 2016. Αν και η επιστροφή των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα είναι μέχρι τώρα ελάχιστη, η επιτυχής ολοκλήρωση τον Ιούνιο της τελευταίας αξιολόγησης της εφαρμογής του προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας, πιθανότατα θα ενισχύσει σταδιακά την εμπιστοσύνη των καταθετών τους επόμενους μήνες (σ.σ. τον Αύγουστο καταγράφηκε αύξηση 1,5 δισ. ευρώ).
Η εξάρτηση από τον ELA
Προκειμένου να καλύψουν τις προκλήσεις της μείωσης των καταθέσεων -που παραμένουν πιεστικές- και τον «αποκλεισμό» από τις αγορές μετοχών ή ομολόγων, οι τράπεζες έπρεπε να στραφούν στη ρευστότητα της ΕΚΤ και στον ELA προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητές τους.
Τα κεφάλαια της ΕΚΤ πρέπει να διασφαλίζονται με εγγυήσεις όπως ομόλογα επενδυτικής κλάσης και άλλους τίτλους. Όταν αυτά εξαντληθούν στρέφονται στη χρηματοδότηση του ELA που εξασφαλίζεται από την Τράπεζα της Ελλάδος με δικό της ρίσκο και με υψηλότερα επιτόκια.
Σύμφωνα με τη Moody’s, μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες των τραπεζών είναι να απεξαρτηθούν πλήρως από τον ELA και να αυξήσουν τις καταθέσεις. Η Εθνική Τράπεζα έχει την μικρότερη έκθεση στον ELA, στο περίπου 5% του συνολικού ενεργητικού της, ενώ η Alpha Bank έχει την μεγαλύτερη έκθεση, στο 18%.
Ο οίκος εκτιμά πως η Εθνική Τράπεζα μπορεί να σταματήσει να εξαρτάται από τον ELA τους επόμενους 12-18 μήνες (σ.σ. η διοίκηση της τράπεζας στοχεύει αυτό να γίνει εντός έτους) ενώ οι άλλες τρεις τράπεζες θα χρειαστούν ένα με δυο χρόνια περισσότερο. Η Εθνική Τράπεζα παραδοσιακά χαίρει μιας ισχυρής καταθετικής βάσης στην Ελλάδα και βρίσκεται σε καλύτερη θέση να το αξιοποιήσει αυτό. Η πώληση της Τουρκικής θυγατρικής Finansbank το 2016 και άλλων μη βασικών περιουσιακών στοιχείων έκτοτε, έχουν βοηθήσει την Εθνική Τράπεζα να μειώσει σημαντικά τον ELA. H Moody’s αναμένει περαιτέρω πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων φέτος και του χρόνου.
Όπως σημειώνει η Moody’s, το μεγαλύτερο μέρος των τίτλων υψηλής ποιότητας των τραπεζών είτε επιβαρύνονται ή είναι δεσμευμένα ως εγγυήσεις για την απόκτηση χρηματοδότησης. Όταν η ελληνική οικονομία αρχίσει να ανακάμπτει, η Moody’s εκτιμά πως οι τράπεζες θα αποκτήσουν σταδιακά και αυξανόμενα πρόσβαση στις διεθνείς αγορές καλυμμένων ομολόγων και μη εξασφαλισμένων κεφαλαίων τους επόμενους 12-18, με την Εθνική Τράπεζα «μπροστά» στην όλη διαδικασία.
