Στην εποχή των “prosumers ”, των παραγωγών-καταναλωτών ηλεκτρισμού, εισέρχεται η χώρα μας, με την κατάθεση στη Βουλή του νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος- Ενέργειας για τις ενεργειακές κοινότητες. 

Το νομοσχέδιο είναι έτοιμο και αναμένεται να κατατεθεί σήμερα στη Βουλή.

Η σημαντική καινοτομία του νέου πλαίσιου είναι πως ο καταναλωτής αποκτά τη δυνατότητα να γίνει και παραγωγός ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ) και μονάδες συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης (ΣΗΘΥΑ). Το μέτρο αφορά στα νοικοκυριά, στις επιχειρήσεις, στους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και σε συνεταιριστικά ή συνεργατικά σχήματα, όπως πχ τα μέλη ενός αγροτικού συνεταιρισμού ή τους ενοίκους μία πολυκατοικίας, οι οποίοι σήμερα δεν έχουν τη δυνατότητα να εγκαταστήσουν πχ φωτοβολταϊκά στη στέγη, θα μπορούν όμως να το κάνουν σε ένα τρίτο χώρο. Ανάλογα σχήματα υπάρχουν σε αρκετές χώρες της ΕΕ.

Το νομοσχέδιο επιτρέπει την ίδρυση Ενεργειακών Κοινοτήτων με τη μορφή αστικού συνεταιρισμού με αποκλειστικό σκοπό και στόχο την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και της καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα. Στους στόχους ενός τέτοιου αστικού συνεταιρισμού είναι επίσης η παραγωγή, η αποθήκευση, η ιδιακατανάλωση , η διανομή και η προμήθεια ενέργειας, η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και αυτάρκειας σε νησιωτικούς δήμους , καθώς και η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας. Ο συνεταιρισμός θα μπορεί να είναι κερδοσκοπικός, να έχει δηλαδή τη δυνατότητα να διανέμει το πλεόνασμα της ενέργειας που παράγει σε μη μέλη ή μη κερδοσκοπικός, χωρίς δηλαδή αυτή το δικαίωμα. 

Δυνατότητα συμμετοχής έχουν φυσικά και νομικά πρόσωπα, ιδιωτικού και δημοσίου δικαίου, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α! και Β! βαθμού της ίδιας περιφέρειας. Τουλάχιστον το 51% των μελών πρέπει να σχετίζονται με τον τόπο, όπου βρίσκεται η έδρα της ενεργειακής κοινότητας  (πλήρη ή ψιλή κυριότητα/επικαρπία ακινήτου στην περιφέρεια της έδρας ή δημότες του δήμου της περιφέρειας αυτής ή έδρα εντός της περιφέρειας της έδρας). 

Το πεδίο δραστηριότητας μίας ενεργειακής κοινότητας μπορεί να καλύπτει:

Την προσέλκυση κεφαλαίων για την πραγματοποίηση επενδύσεων αξιοποίησης ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ, ή παρεμβάσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης εντός της περιφερειακής ενότητας που βρίσκεται η έδρα της Ενεργειακής Κοινότητας

Τη σύνταξη τεχνικοικονομικών μελετών αξιοποίησης ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ ή υλοποίησης παρεμβάσεων  βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης ή την παροχή στα μέλη τεχνικής υποστήριξης στους ανωτέρω τομείς

Τη διαχείριση ή τη συμμετοχή σε  προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της ΕΕ για τους σκοπούς της.

Τη παροχή συμβουλών για τη διαχείριση ή τη συμμετοχή των μελών της σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της ΕΕ

Την ενημέρωση, την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για θέματα ενεργειακής αειφορίας

Δράσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής  ένδειας σε ευάλωτους πολίτες, όπως η παροχή ή ο συμψηφισμός ενέργειας, η ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ή άλλα μέτρα που μειώνουν την κατανάλωση.

Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης κίνητρα, όπως σταθερούς φορολογικούς συντελεστές, δυνατότητα ένταξης στον αναπτυξιακό νόμο, προτεραιότητα αδειοδότησης,  καιθώς και δυνατότητα εφαρμογής net metering, εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού.