Το γενικό μακροοικονομικό περιβάλλον στην ΕΕ-28 το 2016 βελτίωσε διακλαδικά την θέση των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων, λόγω της ενίσχυσης όλων των κατηγοριών της τελικής ζήτησης (ήτοι της κατανάλωσης των νοικοκυριών, της δημόσιας κατανάλωσης, των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών και των επενδύσεων κεφαλαίου από νοικοκυριά, κυβερνήσεις και επιχειρήσεις). Τα προηγούμενα χρόνια, η ανάκαμψη των ΜΜΕ είχε στηριχθεί κυρίως στις εξαγωγές. Το έτος 2016 αποτέλεσε το τρίτο συνεχές έτος σταθερής αύξησης της απασχόλησης αλλά και της προστιθέμενης αξίας τους. Tα παραπάνω αποτελούν κύριο συμπέρασμα της Ετήσιας Έκθεσης των ευρωπαϊκών ΜΜΕ για το 2017, η οποία παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο European SME Assembly, στο Ταλίν της Εσθονίας, που έχει γι’ αυτό το εξάμηνο την προεδρία της ΕΕ. Στο συνέδριο συμμετείχαν από την Ελλάδα, η ΕΣΕΕ και η ΓΣΕΒΕΕ. 

Οι Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 99,8% των επιχειρήσεων που λειτουργούσαν στον τομέα των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 28 κρατών μελών (ΕΕ-28) το 2016 ήταν ΜΜΕ. Αυτές οι ΜΜΕ απασχολούσαν 93 εκατομμύρια εργαζόμενους, αντιπροσωπεύοντας το 67% του συνόλου της απασχόλησης στον τομέα των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων της ΕΕ-28 και παράγοντας το 57% της προστιθέμενης αξίας. Το συντριπτικό ποσοστό (93%) αυτών των ΜΜΕ ήταν πολύ μικρές επιχειρήσεις που απασχολούσαν λιγότερους από 10 εργαζόμενους. Στον μη χρηματοπιστωτικό τομέα της ευρωπαϊκής οικονομίας, οι ΜΜΕ έχουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στους κλάδους υπηρεσιών στέγασης και τροφίμων, γενικών επιχειρηματικών υπηρεσιών και κατασκευών, ενώ στον κάθε έναν από αυτούς τους κλάδους, αντιπροσώπευαν περισσότερο από το 80% της απασχόλησης το 2016. Σε ότι αφορά το λιανικό και χονδρικό εμπόριο, οι ΜΜΕ αντιστοιχούσαν στο 70% της απασχόλησης.

Συνολικά, η απασχόληση αυξήθηκε ετησίως κατά 1,6% τόσο το 2015 όσο και το 2016 και η προστιθέμενη αξία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αυξήθηκε περαιτέρω κατά 1,4% το 2016 μετά από αύξηση 5,8% το 2015. Καθώς ο πληθωρισμός παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα κατά τη διάρκεια αυτών των δύο ετών στην ΕΕ-28, η αύξηση της προστιθέμενης αξίας σε μεγάλο βαθμό αντανακλούσε μια πραγματική διεύρυνση του όγκου της οικονομικής δραστηριότητας των ΜΜΕ για τα έτη 2015 και 2016.  Ως αποτέλεσμα της παραπάνω βελτίωσης, η απασχόληση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχει ανακάμψει τελικά από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση του 2008/2009 και μάλιστα το 2016 υπερέβη ελαφρά το επίπεδο του 2008. Το επίπεδο προστιθέμενης αξίας που δημιουργήθηκε από τις ΜΜΕ της ΕΕ-28 παρουσίασε ακόμη μεγαλύτερη επέκταση και είναι κατά 11% υψηλότερο από το αντίστοιχο του 2008. Η ανάκαμψη περιλάμβανε τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ Όλα τα κράτη μέλη, εκτός από τη Λετονία, σημείωσαν αύξηση της απασχόλησης στις ΜΜΕ κατά τον περασμένο χρόνο. Δεκατέσσερα κράτη μέλη σημείωσαν διεύρυνση της απασχόλησης κατά 2% ή περισσότερο, με πρωτοπόρους τη Μάλτα, την Κροατία, την Σλοβακία, την Πορτογαλία και την Κύπρο, όπου η σχετική αύξηση ξεπέρασε το 3% το 2016. Όλα τα κράτη μέλη, εκτός από την Ελλάδα και την Πολωνία, είδαν επίσης την προστιθέμενη αξία των ΜΜΕ να αυξάνεται το 2016. Αυξήθηκε κατά περισσότερο από 2% σε 22 κράτη μέλη και κατά περισσότερο από 5% σε πέντε κράτη μέλη (Βουλγαρία, Κροατία, Ιρλανδία, Μάλτα και Ρουμανία). Σε μακροπρόθεσμη βάση, οι ΜΜΕ της ΕΕ-28, ως κοινή ομάδα, έχουν ανακάμψει σαφώς από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση του 2008/2009, αν και η ανάκαμψη αυτή εξακολουθεί να είναι λιγότερο δυναμική σε όρους αύξησης της απασχόλησης. Απαιτούνται ακόμη λίγα επιπλέον χρόνια σταθερής οικονομικής μεγέθυνσης, ώστε να ανήκουν πλέον στο παρελθόν τα αποτελέσματα της κρίσης.

Η εικόνα είναι πιο συγκεχυμένη, πάντως, σε επίπεδο κρατών μελών. Σε εννέα μόνο κράτη μέλη (Αυστρία, Βέλγιο, Φινλανδία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Πολωνία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο) ήταν ο αριθμός των ΜΜΕ, το επίπεδο της απασχόλησης αλλά και η προστιθέμενη αξία των ΜΜΕ υψηλότερα το 2016 από ό, τι το 2008. Αντίθετα, οι τρεις αυτοί δείκτες απόδοσης των ΜΜΕ ήταν για το 2016 ακόμα χαμηλότεροι από τα επίπεδα του 2008 σε έξι κράτη μέλη (Κροατία, Κύπρο, Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία). Τα υπόλοιπα 13 κράτη μέλη δείχνουν μόνο μερική ανάκαμψη σε έναν ή δύο δείκτες.  Η ανάκαμψη περιλαμβάνει όλους τους τομείς Η απασχόληση των ΜΜΕ στην ΕΕ-28 επεκτάθηκε σε όλους σχεδόν τους τομείς, αντανακλώντας μια ισορροπημένη ανάπτυξη σε ολόκληρη την οικονομία το 2016, ενώ σε ορισμένους τομείς καταγράφηκε αύξηση 3% ή και περισσότερο.