Θέμα συζήτησης στην Euro Commerce με τη συμμετοχή της ΕΣΕΕ αποτελούν «Οι 4 Επιλογές για την Άμεση Φορολόγηση της Ψηφιακής Οικονομίας και των εταιρειών στην ΕΕ». ‘Όπως μας ενημερώνει ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Βασίλης Κορκίδης, το τρέχον φορολογικό σύστημα στην Ευρώπη αφορά φυσικά αγαθά. Εντούτοις, ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας καλεί για επανέλεγχο των φορολογικών συστημάτων σχετικά με τη δικαιοσύνη αλλά και την καταλληλότητά τους.  Η προσπάθεια της Ε.Ε.- Ο.Ο.Σ.Α. επί του προκειμένου κατέληξε σε δύο βασικά ερωτήματα: Πού και Τί να φορολογηθεί; Οι συζητήσεις στην Ε.Ε. για την έμμεση φορολογία δεν έχουν προχωρήσει ικανοποιητικά, με εξαίρεση το ΦΠΑ στις διασυνοριακές συναλλαγές (ο φόρος επιβαρύνει τη χώρα προορισμού). Αντίθετα, η άμεση φορολογία παραμένει, σχεδόν αποκλειστικά, σε εθνικό επίπεδο, χωρίς την προθυμία των κρατών-μελών για συντονισμένες δράσεις.

Ειδικότερα, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα υφιστάμενα φορολογικά συστήματα είναι:

• Άμεση Φορολογία: Σε κάποιες χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Η.Β.) οι φόροι βασίζονται στο μέγεθος της εγκατάστασης ανεξάρτητα από τα έσοδα, γεγονός που πλήττει ιδιαίτερα το χονδρικό και το λιανικό εμπόριο.

• Έμμεση Φορολογία: Υπό την «εξαίρεση των μικρών αποστολών», αγαθά κάτω από το κατώφλι των 10 και 22 ευρώ απαλλάσσονται από το ΦΠΑ. Η διόγκωση του ηλεκτρονικού εμπορίου και η αύξηση των εκτός της ΕΕ απευθείας εισαγωγών από ιδιώτες καταναλωτές, προσφέρει στις μη-ΕΕ εισαγωγές δημοσιονομικό πλεονέκτημα ενώ οι πωλητές από τρίτες χώρες συνήθως υποδηλώνουν την αξία των αγαθών για να τύχουν της απαλλαγής του ΦΠΑ.

• Οι φορολογικές και τελωνειακές αρχές: συχνά δεν είναι αποτελεσματικές ή δεν έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν τις εταιρείες εκτός της ΕΕ, να επιβεβαιώσουν το σωστό ποσό ΦΠΑ ή να επιβλέψουν την είσπραξη του ΦΠΑ.

Ποιες είναι, συγκεκριμένα, οι πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:

Α) Προσπάθειες για αντιμετώπιση της φορολογίας των εταιρειών στην Ε.Ε.: Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια κοινή ενοποιημένη φορολογική βάση για τις εταιρείες (CCCTB), προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμόρφωση των εταιρικών φόρων σε διάφορα κράτη-μέλη και να αποφευχθεί η φορολογική κατάχρηση. Οι συζητήσεις για μια κοινή φορολογική βάση επανεκκίνησαν το 2016 χωρίς όμως συμφωνία, ενώ και ο ΟΟΣΑ εργάζεται σχετικά.

Β) Αξιολόγηση των φορολογικών πρακτικών των κρατών μελών: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ερευνά τις φορολογικές πρακτικές των κρατών μελών από το 2013 με τη δημιουργία της Ειδικής Task Force "Πρακτικές Φορολογικού Σχεδιασμού" για την παρακολούθηση των ισχυρισμών περί ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης ορισμένων εταιρειών.

Γ) Αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής: Η φορολογία της ψηφιακής οικονομίας συνδέεται στενά με την ατζέντα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής. Η ΕΕ είναι πιθανό να συμφωνήσει σε μια μαύρη λίστα φορολογικών παραδείσων μέχρι το τέλος του 2017.

Οι προτεινόμενες επιλογές για τη Φορολογία της Ψηφιακής Οικονομίας έχουν ως εξής:

ΕΠΙΛΟΓΗ Α: Μόνιμη Εγκατάσταση (Permanent Establishment): Προσδοκά τον προσδιορισμό ορίου (κατώφλι) που θα καθιστά μια δραστηριότητα φορολογήσιμη στη χώρα και στηρίζεται εν πολλοίς στη φυσική παρουσία. Οι επιχειρήσεις με ψηφιακές δραστηριότητες έχουν ισχυρό κίνητρο να εγκατασταθούν εκεί που υπάρχουν χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές (φορολογικός ανταγωνισμός - Στην Ελλάδα, βάσει του ΟΟΣΑ, οι εταιρικοί  φορολογικοί συντελεστές είναι οι πέμπτοι υψηλότεροι μετά από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, το Βέλγιο και το Μεξικό). Παράλληλα, δίνονται φορολογικά κίνητρα σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται ψηφιακά. Οι δυσκολίες προσδιορισμού του φόρου οδηγούν σε αλλαγές  στους διεθνείς κανόνες φορολογίας, transfer pricing κλπ καθιστώντας την πρόοδο πολύ αργή (O ΟΟΣΑ θα δημοσιεύσει ενδιάμεση έκθεση στις αρχές του 2018 με συγκεκριμένες προτάσεις). Όπως σημειώνεται, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτιμάει ξεκάθαρα αυτήν την προσέγγιση αλλά τη θεωρεί ως μακροχρόνιο στόχο. Παράλληλα, ισχυρίζεται ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ο κύκλος εργασιών (σε ενιαίο ευρωπαϊκό εταιρικό σύστημα – CCCTB), το μέγεθος της ηλεκτρονικής δραστηριότητας (πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, αριθμός επισκεπτών σε ιστοσελίδα), ο Ψηφιακός παράγοντας (το domain μιας ιστοσελίδας ή οι τοπικές ψηφιακές πλατφόρμες) ή να υπάρξει ένας συνδυασμός όλων των παραπάνω (mixed approach). Επιπλέον, σε αυτήν την προσέγγιση είναι σημαντικό να ξεκαθαριστεί η επίδρασή της στις διμερείς συμφωνίες αποφυγής διπλής φορολόγησης, ο κίνδυνος της γραφειοκρατίας και το θολό ακόμη αντίκτυπο στις ΜμΕ.

H προσέγγιση του ΕuroCommerce στη μόνιμη εγκατάσταση της επιχείρησης συνίσταται στα παρακάτω:

• Πιθανή υποστήριξη της προσέγγισης εάν αυτή δεν οδηγεί σε επιπλέον κόστος συμμόρφωσης για τις επιχειρήσεις.

• Το υφιστάμενο καθεστώς είναι ήδη περίπλοκο και χρειάζεται απλοποίηση. Πολλές επιχειρήσεις μπορεί να έχουν λίγες συναλλαγές σε συγκεκριμένο χώρο αλλά να αντιμετωπίζουν υψηλές γραφειοκρατικές απαιτήσεις ή μπορούν να ερμηνεύσουν τους κανονισμούς έτσι ώστε να οδηγηθούν σε διπλή φορολόγηση, γεγονός που υπογραμμίζει ότι τα θέματα αυτά πρέπει να επιλυθούν πριν την εφαρμογή της προσέγγισης.

• Ένα ελάχιστο όριο/κατώφλι είναι απαραίτητο να ορισθεί για τις ΜμΕ πριν φορολογηθούν από δραστηριότητα σε άλλη χώρα.

• Υποστήριξη της ιδέας για μια υπερσύνδεση (link) φορολογίας για τα online καταστήματα βάσει του κύκλου εργασιών. Επίσης προτείνεται η υποστήριξη του One Stop Shop ΦΠΑ γιατί θα βελτιώσει τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων.

• Η φορολόγηση της ψηφιακής οικονομίας δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε επιπλέον φόρο στο κύκλο εργασιών (διπλή φορολόγηση). Μακροχρόνια, θα υπάρξει ανάγκη για φορολόγηση βάσει του κύκλου εργασιών, λαμβάνοντας υπόψη φυσικές και ψηφιακές μεταβιβάσεις αγαθών και κεφαλαίου.

• Ένας καθορισμένος ελάχιστος φορολογικός συντελεστής θα πρέπει να αντικαταστήσει τους υφιστάμενους που στηρίζονται στη φυσική παρουσία, στους μισθούς και στις υποδομές.

• Η λύση θα πρέπει να είναι σε επίπεδο ΟΟΣΑ ή τουλάχιστον ΕΕ ώστε να αποφευχθεί ο νομικός κατακερματισμός.

• Πρέπει επίσης να εξεταστεί η έννοια του ενιαίου φόρου.

• Πρέπει να υπάρξει διεξοδική εξέταση των επιλογών, συμπεριλαμβανομένου του διαλόγου με την επιχειρηματική κοινότητα. Η λύση θα πρέπει να περιλαμβάνει διατάξεις ελάχιστων παροχών και σημαντική απλούστευση.

 -ΕΠΙΛΟΓΗ Β: Φόρος Εξισορρόπησης (equalization tax): Επί του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων με ψηφιακές δυνατότητες που θα φορολογεί όλες τις μη φορολογημένες ή τις μη επαρκώς φορολογημένες δραστηριότητες (Β2Β, Β2C) με πλεονέκτημα την άμεση εφαρμογή. Ωστόσο, δεν προτείνεται για υιοθέτηση της EuroCommerce εξαιτίας των πολλών κινδύνων για τις online επιχειρήσεις πχ δυσκολίες στον ορισμό των μη φορολογημένων ή των μη επαρκώς φορολογημένων εσόδων, αύξηση των τιμών για τους καταναλωτές-ειδικά εάν εισαχθεί ως νέος φόρος, υπολογισμός του φόρου βάσει του κύκλου εργασιών και όχι των κερδών, δυσανάλογη επιβάρυνση των επιχειρήσεων με χαμηλά περιθώρια κέρδους, κίνδυνος διπλής φορολόγησης κ.ά

-ΕΠΙΛΟΓΗ Γ: Φόρος Παρακράτησης (Withholding Tax): σε ψηφιακές συναλλαγές ως ανεξάρτητος και βασισμένος στα ακαθάριστα έσοδα φόρος συγκεκριμένων πληρωμών προς μη εγχώριους online προμηθευτές αγαθών και υπηρεσιών. Εξαιτίας της ασάφειάς τους προτείνεται στη EuroCommerce να μην το υποστηρίζει. Ειδικότερα, ο συγκεκριμένος φόρος μπορεί να έρθει σε αντίθεση με εμπορικές συμφωνίες και νόμους της Ε.Ε., παρουσιάζει υψηλό κίνδυνο «παράκαμψης», ανάγκη χρήσης μεσάζοντα κλπ.

-ΕΠΙΛΟΓΗ Δ: Επιβάρυνση σε φόρους για την παροχή ψηφιακών υπηρεσιών ή διαφημιστικής δραστηριότητας: Ο φόρος αυτός θα ισχύει για όλες τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται εξ αποστάσεως με τοπικούς πελάτες από επιχειρήσεις που έχουν σημαντική εμπορική παρουσία στο συγκεκριμένο κράτος-μέλος. Αυτή η επιλογή επικεντρώνεται κυρίως σε καθαρά ψηφιακές εταιρείες και δεν εφαρμόζεται άμεσα στον τομέα λιανικής και χονδρικής. Επομένως, αυτή η επιλογή δεν έχει αναλυθεί.

Tέλος, τονίζεται  πως ένας φόρος βάσει της μόνιμης εγκατάστασης αποδίδει μακροχρόνια και πρέπει να συζητηθεί στο πλαίσιο CCCTB (Κοινή Ενοποιημένη Βάση για τις Επιχειρήσεις) ενώ ως βραχυχρόνιες λύσεις εξετάζει η Κομισιόν τη 2η και 3η επιλογή.