Είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι η παγκόσμια αγορά μετοχών δεν θα είναι τόσο καρποφόρα ή ήρεμη το 2018 όσο ήταν την προηγούμενη χρονιά. Ολες οι μεγάλες αγορές κατέγραψαν σημαντικά κέρδη εν μέσω χαμηλής διακύμανσης ρεκόρ. Η αύξηση των εταιρικών κερδών ήταν ισχυρή σχεδόν παντού με βάση τα μετά κρίσης στάνταρντ. Σημάδια της ευφορίας που προηγείται το σκάσιμο μιας φούσκας ήταν εν πολλοίς περιορισμένα στον, όλο και πιο περίεργο, κόσμο των κρυπτονομισμάτων.
Ολ’ αυτά επιτεύχθηκαν παρά τις τρεις αυξήσεις βασικού επιτοκίου από την FED, ενώ άλλες κεντρικές τράπεζες ετοιμάζονται να αποσύρουν ρευστότητα από την αγορά. Αν το πολυετές ράλι στηρίχθηκε στην ένεση ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες η περσινή χρονιά προσέφερε ενθαρρυντικές ενδείξεις ότι οι αγορές μπορούν να επιβιώσουν από την απόσυρσή της.
Οι θετικές συνθήκες του 2017 δεν θα επαναληφθούν στο σύνολό τους. Η κρίσιμη ερώτηση που αντιμετωπίζουν οι αγορές μετοχών είναι μακροοικονομική και η σημασία της είναι αντίστροφη. Εχουν οι ηγέτιδες δυτικές οικονομίες επιτέλους ξεφύγει από την εποχή της «στασιμότητας» (muddle-through) και αρχίζουν να αναπτύσσονται φέρνοντας υψηλότερους μισθούς και τιμές μαζί τους; Αυτό θέλουν πολλοί ψηφοφόροι. Αλλά οι επενδυτές, κοιτώντας την τελική τους γραμμή, πιθανότατα θα προτιμούσαν να συνεχιστεί η προηγούμενη εποχή.
Αν οι μεγάλες μειώσεις φόρων στις ΗΠΑ έχουν τις προσδοκώμενες συνέπειες οι κεφαλαιακές δαπάνες θα αρχίσουν να αυξάνουν φέτος, όπως και οι μισθοί. Με την καταναλωτική εμπιστοσύνη υψηλά αυτό θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατανάλωση. Θα οδηγήσει επίσης τη νομισματική πολιτική στο σφιχτότερο εύρος από αυτά που τώρα δείχνουν πιθανό. Η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Ιαπωνίας θα απέχουν από τις αγορές ενεργητικού, η FED θα μειώσει τον ισολογισμό της και ρευστότητα να αρχίσει να φεύγει από τις παγκόσμιες αγορές. Η FED θα πρέπει να αναμένεται να αυξήσει τα επιτόκια τέσσερις φορές.
Αυτό θα ήταν κάτι που θα ευχόμασταν, θα δικαίωνε τόσο την καθυστερημένη δημοσιονομική τόνωση που οι ΗΠΑ χορήγησαν όσο και την απελπιστική στρατηγική «στασιμότητας» που προηγήθηκε. Όμως σημαντικά υψηλότερα επιτόκια και μικρότερη ρευστότητα θα είναι «κακά νέα» για τις αγορές μετοχών που δείχνουν σε ιστορικά «ακριβές». Με τα χαμηλά επιτόκια τα μελλοντικά κέρδη μπορούν να υπολογιστούν με «έκπτωση» (discount) και οι αποδόσεις για τα μετρητά κάνουν τις μετοχές ελκυστικές. Αλλά αν όλα πάνε με βάση το σχέδιο των Ρεπουμπλικάνων στις ΗΠΑ, τα επιτόκια θα πρέπει να είναι σημαντικά υψηλότερα ένα χρόνο από τώρα και οι αποτιμήσεις θα βρεθούν υπό πίεση.
Το εναλλακτικό σενάριο είναι ότι οι μειώσεις φόρων δεν θα πετύχουν αξιόλογη τόνωση και απλώς οδηγούν σε υψηλότερα εταιρικά μερίσματα και ακριβές εξαγορές και συγχωνεύσεις. Η συγχρονισμένη παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη ξεφτίζει, όπως και άλλες μετά την κρίση ανακάμψεις. Σε αυτή την περίπτωση η FED συσφίγγει πολύ λιγότερο επιθετικά, άλλες κεντρικές τράπεζες συνεχίζουν να αγοράζουν ενεργητικό και οι αποδόσεις των ομολόγων παραμένουν εκεί που βρίσκονται ή υποχωρούν. Σε αυτή τη ζοφερή πρόγνωση η παρακαταθήκη της μείωσης φόρων δεν θα είναι τίποτα παραπάνω από μεγαλύτερη ανισότητα. Οι αγορές μετοχών όμως θα απολαύσουν εν πολλοίς τις ίδιες ευνοϊκές συνθήκες που βίωσαν πέρυσι.
Εν μέσω θετικών προγνώσεων για τη Wall Street το 2018 μια αντεστραμμένη σχέση γίνεται ξεκάθαρη. Αυτοί που είναι περισσότερο αισιόδοξοι για την οικονομία τείνουν να είναι περισσότερο απαισιόδοξοι για τις προοπτικές των επικίνδυνων ενεργητικών (risk assets). Κάποιοι λένε ότι είναι τόσο «ταύροι» που είναι «αρκούδες».
Αυτό είναι ρεαλιστικό. Αν η νομισματική τόνωση δώσει τη σκυτάλη σε επιτυχημένη δημοσιονομική τόνωση οι επενδυτές πρέπει να περιμένουν πολύ υψηλότερες διακυμάνσεις, και πιθανά ξεκάθαρες μειώσεις τιμών στις αγορές μετοχών.
