Στην ενέργεια, όπως αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΠΕ κ. Γ. Στεργιούλης, «ο Όμιλος ΕΛΠΕ έχει έντονη παρουσία στη FYROM. Οι επενδύσεις μας είναι από τις μεγαλύτερες στη χώρα και έχουν μακρόχρονο και στρατηγικό χαρακτήρα. Η εταιρεία μας μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στη μετατροπή της FYROM σε ενεργειακό κόμβο στην ευρύτερη περιοχή. Ηδη οι ανάγκες της χώρας σε υγρά καύσιμα καλύπτονται κατά περίπου 70% από την εταιρεία μας η οποία απασχολεί πάνω από 400 εργαζόμενους και έχει εξαιρετική συνεργασία με τις τοπικές αρχές. Η επίλυση του ζητήματος της ονομασίας είναι θέμα που δεν αφορά τον Όμιλο μας, αλλά η επίλυση του θα μπορούσε να λειτουργήσει καταλυτικά δημιουργώντας καλύτερο κλίμα συνεργασίας με αμοιβαία οφέλη σε όλα τα επίπεδα». Τα ΕΛΠΕ βρέθηκαν το 2016 στην τρίτη ως προς τον τζίρο θέση με 311 εκατ. ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση business is business…. Σε μία χώρα, που με βάση τα τελευταία στοιχεία που παρουσίασε το γραφείο της ελληνικής πρεσβείας στα Σκόπια (Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων), η εταιρική φορολογία διαμορφώνεται σε 10% και ο μέσος μισθός αγγίζει τα 364 ευρώ τον μήνα, η ελληνική οικονομική παρουσία μάλλον υπερβαίνει το λεπτό θέμα της ονομασίας. Με αυτά τα δεδομένα πχ η ΔΕΗ βρίσκεται σε συζητήσεις για την εξαγορά εταιρείας στη γείτονα!!!.
Με βάση τα στοιχεία της απογραφής του 2001 (σ.σ. δεν υπάρχουν νεότερα στοιχεία προς το παρόν), ο πληθυσμός της FYROM διαμορφώνεται λίγο πάνω από τα 2 εκατ. πολίτες, με την ανεργία μόλις από το 2014 και μετά να υποχωρεί σταδιακά κάτω από το 30%. Η Ελλάδα από το 1997 έως και το 2015 αποτελεί την τρίτη οικονομική δύναμη στη χώρα, παρά το γεγονός ότι το 2017 έχασε τέσσερις θέσεις, προφανώς λόγω της παρατεταμένης ύφεσης στην ελληνική οικονομία, που έκοψε τα φτερά για περαιτέρω επενδύσεις.
Δεν θα πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός ότι τράπεζες, όπως η Alpha Bank μόλις προσφάτως αποεπένδυσαν από τη γειτονική χώρα. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα αποτελεί ηγέτιδα δύναμη στον τραπεζικό τομέα, αλλά και στην ενέργεια. Για του λόγου το αληθές, η ‘Stopanska Banka A.D. Skopje’ (του ομίλου της Εθνικής Τράπεζας) κατέγραψε, το εννεάμηνο του 2017, την υψηλότερη κερδοφορία μεταξύ των τραπεζών της πΓΔΜ. Συγκεκριμένα, διατήρησε την κερδοφορία της στο ίδιο επίπεδο με το εννεάμηνο 2016, ήτοι στα 30 εκατ. ευρώ. Η τράπεζα είχε σημειώσει, το πρώτο εξάμηνο του 2017, κέρδη 21,3 εκατ. ευρώ - τα υψηλότερα σε επίπεδο εξαμήνου που έχει επιτύχει ποτέ - καταγράφοντας αύξηση της τάξης του 7,6% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016.
Με βάση τα στοιχεία του 2016 που είναι και τα πλέον πρόσφατα, 8 επιχειρήσεις ελληνικών ή μεικτών συμφερόντων περιλαμβάνονται στον κατάλογο των διακοσίων (200) μεγαλύτερων επιχειρήσεων στην πΓΔΜ, το 2016. Στην 22η θέση η ‘USJE-TITAN’ (του ομίλου ΤΙΤΑΝ) με κύκλο εργασιών 72,4 εκατ. ευρώ (0,2% χαμηλότερο από πέρυσι) και στην 24η η ‘Veropoulos’, με κύκλο εργασιών 70,7 εκατ. ευρώ (0,5% υψηλότερο από πέρυσι). Στις διακόσιες μεγαλύτερες επιχειρήσεις της πΓΔΜ περιλαμβάνονται επίσης οι ‘Pivara Skopje’ (Coca Cola HBC – Heineken, 35η), ‘Dojran Steel’ (του ομίλου ΣΙΔΕΝΟΡ, 46η), ‘ΑΚΤΟR’ (57η), ‘Zito Luks’ (Elbisco, 135η) και ‘Mermeren Kombinat’ (Παυλίδης Μάρμαρα- Γρανίτες, 144η). Συνολικά, ο κύκλος εργασιών των προαναφερθεισών ελληνικών εταιρειών αντιστοιχεί στο 7% του κύκλου εργασιών των διακοσίων μεγαλύτερων εταιρειών της πΓΔΜ. Όσον αφορά στην κερδοφορία, στην υψηλότερη θέση μεταξύ των επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων κατατάσσεται η ‘USJE-TITAN’ (6η θέση στη γενική κατάταξη με κέρδη 19,5 εκατ. ευρώ), ενώ ακολουθούν οι ‘Pivara Skopje’ (10η θέση με κέρδη 12,4 εκατ. ευρώ) και ‘Veropoulos’ (14η θέση με κέρδη 8,9 εκατ. ευρώ).
Στις διακόσιες πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις της πΓΔΜ περιλαμβάνονται επίσης οι ‘ΑΚΤΟR’, ‘ΟΚΤΑ’ ‘Mermeren Kombinat’, ‘Arini Fesn’ (ένδυση), ‘Sarantis’ (διανομή καλλυντικών) και ‘Rontis’ (ιατρικά βοηθήματα). Αξιοσημείωτη αύξηση κερδών σημείωσαν η ‘ΟΚΤΑ’(αύξηση 408%) και η ‘AKTOR’ (αύξηση 286,4%). Το ύψος του επενδεδυμένου ελληνικού κεφαλαίου την περίοδο 1997 - 2015, ανέρχεται σε 477,3 εκατ. ευρώ, ήτοι 10,8% επί του συνόλου, με την Ολλανδία και την Αυστρία να προηγούνται. Όσον αφορά στην εισροή άμεσων ξένων επενδύσεων στην πΓΔΜ το 2016, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 25η θέση, μεταξύ των χωρών προέλευσης, με συνολικό ποσό 0,96 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι το 2015 είχε εκτοξευθεί στην 3η θέση (με 43,75 εκ. ευρώ - εκ των οποίων τα 35,40 εκ. ευρώ ήταν επανεπένδυση κερδών) από την 81η το 2014 (με αποεπένδυση 3,25 εκατ. ευρώ) και την 85η το 2013 (με αποεπένδυση 0,91 εκατ. ευρώ).
Σύμφωνα με την επικεφαλής του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στα Σκόπια κυρία Παγώνα Λάρδα, «η Ελληνική παρουσία εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική στην οικονομία της FYROM». Σύμφωνα με την έκθεση που κατέγραψε η υπηρεσία της, στην πΓΔΜ δραστηριοποιούνται περί τις 200 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων (εκτιμάται όμως ότι υπάρχουν στην πραγματικότητα αρκετά περισσότερες). Οι εν λόγω επιχειρήσεις παρέχουν απασχόληση σε σημαντικό αριθμό εργαζομένων (υπολογίζεται ότι κυμαίνεται από 20.000 έως 40.000). Οι νέες ελληνικές επενδύσεις στην πΓΔΜ είναι πλέον μικρού μεγέθους, καθώς η διαδικασία αποκρατικοποιήσεων - ιδιωτικοποιήσεων μεγάλων κρατικών επιχειρήσεων στη χώρα έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Οι ελληνικές άμεσες ξένες επενδύσεις των τελευταίων ετών αφορούν, ως επί το πλείστον, στον τομέα του λιανεμπορίου. Η τελευταία σχετικά μεγάλη επένδυση ήταν αυτή της εταιρείας ‘Βερόπουλος’, η οποία εγκαινίασε, προσφάτως, μία νέα υπεραγορά ‘VERO’, η οποία περιλαμβάνει και κατάστημα παιχνιδιών ‘JUMBO’, στο Τέτοβο. Πρόκειται για επένδυση συνολικού ύψους 1,5 εκατ. ευρώ. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση της δραστηριότητας ελληνικών κατασκευαστικών εταιρειών μικρού μεγέθους, οι οποίες δραστηριοποιούνται κυρίως στην κατασκευή κατοικιών. Επίσης, έχει ενισχυθεί η παρουσία ελληνικών ‘brands’, κυρίως μέσω της μεθόδου της δικαιόχρησης (π.χ. Goody’s, Oxette, Lapin, Aristoteli Bitsiani, Adam’s Shoes), ενώ λειτουργεί πλέον και ελληνικό δικηγορικό Γραφείο!
