Mε κατάτμηση των δραστηριοτήτων των ενεργειακών εταιριών και με μία σειρά από περίπλοκα εταιρικά σχήματα προσπαθεί η κυβέρνηση να ξεπεράσει τον σκόπελο της αποκρατικοποίησης των εταιριών του κλάδου και να συμμορφωθεί με τα προαπαιτούμενα της τέταρτης αξιολόγησης, διατηρώντας, όπου και όπως νομίζει ότι μπορεί, υπό τον έλεγχο του δημοσίου κάποιες επιμέρους δραστηριότητες από τις κρατικές ενεργειακές εταιρίες.  Στο τέλος της ημέρας όμως, θα φανεί αν και κατά πόσον τα σχέδιά της έχουν την αποδοχή των δανειστών αλλά και αν το κυβερνητικό μοντέλο των ενεργειακών αποκρατικοποιήσεων είναι αποδοτικό ή απλώς φτιάχτηκε για να ρίξει στάχτη στα μάτια της εκλογικής της πελατείας και να διατηρήσει την πολιτική παρέμβαση στον ενεργειακό τομέα 

Πρόκειται για ένα μοντέλο που ξεκίνησε με τον ΑΔΜΗΕ και συνεχίζεται τώρα με τα ΕΛΠΕ, τη ΔΕΠΑ και τη ΔΕΗ.

Στην περίπτωση του ΑΔΜΗΕ για παράδειγμα, η ΔΕΗ έχασε τα δίκτυα μεταφοράς, αλλά το δημόσιο απέκτησε τον έλεγχο του 51% των δικτύων αυτών. Οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ θα πωληθούν, αλλά η μητρική εταιρία θα παραμείνει, με  όλο και λιγότερα περιουσιακά στοιχεία, άρα λιγότερα έσοδα για να εξυπηρετήσει τον δανεισμό της που προσεγγίζει τα 5 δις ευρώ. Εν τω μεταξύ, η δέσμευση του μνημονίου για τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική αγορά δεν επιτεύχθηκε. 

Στα ΕΛ-ΠΕ η συμφωνία με τους δανειστές ήταν να πουληθεί το σύνολο του μεριδίου που κετέχει το δημόσιο, γύρω στο 35%. Τώρα, μετά τη συμφωνία για την από κοινού πώληση με τον όμιλο Λάτση του 51% των ΕΛΠΕ, το δημόσιο θα διατηρήσει ένα ποσοστό γύρω στο 15%. Παράλληλα διαχωρίζονται  οι δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης υδρογονανθράκων σε ξεχωριστό σχήμα, στο οποίο το δημόσιο θα ελέγχει το 35%. Μέχρι στιγμής επισήμως οι δανειστές δεν έχουν εκφράσει τη θέση τους για το σχήμα αυτό.

Πρόκειται για επιλογές, που  πολιτικά θολώνουν την έννοια των αποκρατικοποιήσεων για τους πολίτες, οι οποίοι αγνοούν  τι ακριβώς μεταβιβάζεται, ενώ παραμένουν τα ερωτηματικά για τις επιπτώσεις των κατατμήσεων αυτών τόσο στις μελλοντικές αποδόσεις των εταιριών, όσο και στα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις. 

Από το νέο κανόνα δεν ξεφεύγει ούτε η ΔΕΠΑ, αντίθετα μάλιστα. Το σενάριο - Σταθάκηςπροβλέπε ότι η ΔΕΠΑ θα αποσυρθεί πλήρως από  την  ΕΠΑ  Θεσσαλονίκης- Θεσσαλίας πουλώντας το 51% που κατέχει σήμερα στην ιταλική ΕΝΙ, τον σημερινό δηλαδή εταίρο του 49% και μάνατζερ των δύο εταιριών. Θα διατηρήσει όμως τη συμμετοχή της στο δίκτυο διανομής, το 51% στην ΕΔΑ Θεσσαλονίκης- Θεσσαλίας. Στην Αττική όμως  η ΔΕΠΑ  θα αγοράσει από τη Shell, το μερίδιο 49% που κατέχει στις εταιρίες ΕΠΑ και ΕΔΑ Αττικής,  και έτσι θα γίνει ο μόνος μέτοχος. Και αφού ολοκληρωθούν όλα αυτά- ήδη οι διαπραγματεύσεις είναι σε πολύ προχωρημένο επίπεδο- τότε θα ξεκινήσει η διαδικασία για την αποκρατικοποίηση της ίδιας της ΔΕΠΑ. 

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης προκειμένου να αποφευχθεί η απευθείας πώληση  του 65% της επιχείρησης μελετά διάφορα εναλλακτικά σενάρια, τα οποία θα παρουσιάσει στους θεσμούς στην επόμενη συνάντησή τους, σε μια προσπάθεια να επαναδιαπραγματευθεί τη συμφωνία που ο ίδιος έκλεισε τον Μάιο του 2017 και η οποία προέβλεπε την ιδιωτικοποίηση του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών της ΔΕΠΑ, αφού πρώτα η εταιρία χάσει τη δεσπόζουσα θέση της στην προμήθεια αερίου και στα δίκτυα διανομής. 

Αν κρίνουμε πάντως  από το σχέδιο  για τα ΕΛΠΕ, το πιθανότερο είναι ο υπουργός να αναζητεί τώρα τρόπους για να διατηρηθεί ο δημόσιος έλεγχος των διεθνών επενδυτικών σχεδίων της ΔΕΠΑ (αγωγοί ΕastΜed, IGB, IGI και το FSRU της Αλεξαδρούπολης) .

Πληροφορίες φέρουν τον υπουργό να εξετάζει επίσης την απόσχιση των δικτύων διανομής που θα ελέγχει η ΔΕΠΑ μετά τις προαναφερόμενες αλλαγές και τη μεταφορά τους σε ξεχωριστή εταιρία. Για τη νέα εταιρία θα αναζητηθεί επενδυτής με πώληση ποσοστού της τάξης του 35%. Για το υπόλοιπο κομμάτι της ΔΕΠΑ (χονδρεμπορική δραστηριότατα, ΕΠΑ Αττικής) και τα διεθνή επενδυτικά έργα, το σχέδιο προβλέπει να πουληθεί πλειοψηφικό ποσοστό και το μάνατζμεντ, αλλά το Δημόσιο να διατηρεί ισχυρά δικαιώματα. 

Εναλλακτικά εξετάζεται η δημιουργία μιας εταιρίας holding με τρεις θυγατρικές.  Η πρώτη θα έχει τα δίκτυα και θα μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί με την πώληση ισχυρού μειοψηφικού ποσοστού. Η δεύτερη θα έχει το εμπορικό σκέλος και  θα μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί σε πλειοψηφικό ποσοστό. Και η τρίτη θα παραμείνει υπό την holding και θα ελέγχει τα μεγάλα ενεργειακά έργα. Η εταιρεία συμμετοχών επίσης θα είναι δυνατόν σε ένα μεγάλο ποσοστό να εισαχθεί στο Χρηματιστήριο. 

Την τελική απάντηση στα σχέδια του υπουργού θα δώσουν τελικώς οι δανειστές. 

YΓ: Στον ΔΕΣΦΑ, ιδιωτικοποίηση που είχε ήδη δρομολογηθεί, η κυβέρνηση δεν πρόλαβε να αλλάξει το  μοντέλο. Η μόνη βασική αλλαγή που έχουμε, είναι στη συμφωνία μετόχων,  με βάση  την οποία το δημόσιο, στο οποίο παραμένει το 34% της εταιρίας , θα ορίζει τον πρόεδρο του ΔΣ υπό νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς και όχι απλώς ένα εκτελεστικό μέλος ενώ θα έχει δικαίωμα βέτο σε μείζονες επιλογές ακόμα και για νέα διακρατικά έργα κλπ.