Σε σημαντικές αλλαγές στον κανονισμό τιμολόγησης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) θα προχωρήσει η ΡΑΕ στο πλαίσιο της εναρμόνισής του με τις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού κανονισμού TAR  (Κανονισμός 460/2017)  για τη διάρθρωση των τιμολογίων μεταφοράς.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΡΑΕ θα θέσει σε δημόσια διαβούλευση τη σχετική εισήγηση του ΔΕΣΦΑ για την προσαρμογή του υφιστάμενου κανονισμού τιμολόγησης στα νέα δεδομένα. Πρόκειταια για μία διαβούλευση που σχεδιάζεται να ολοκληρωθεί σε δύο μήνες Τα αποτελέσματα θα κοινοποιηθούν στη συνέχεια στον ACER, τον ευρωπαίο ρυθμιστή ενέργειας και σε συνεργασία με τον ACER  η Ρυθμιστική Αρχή θα προχωρήσει στην αναθεώρηση του υφιστάμενου κανονισμού, έργο το οποίο θα πρέπει να ολοκληρωθεί από τη ΡΑΕ και να κοινοποιηθεί στον ACER έως τον Φεβρουάριο του 2019.

Έως τον Μάιο του 2019, η ΡΑΕ θα  πρέπει να εγκρίνει τα τιμολόγια που θα είναι συμβατά με τον TAR και θα τεθούν σε ισχύ από 1.1.2020

, ενδιαμέσως όμως,  δηλαδή πριν τον Μάιο του 2019, η ΡΑΕ θα πρέπει να έχει ήδη εγκρίνει το απαιτούμενο έσοδο του ΔΕΣΦΑ, λαμβάνοντας υπόψη και  τη σχετική εισήγηση του Διαχειριστή.

Ο Κανονισμός TAR εισάγει κοινές αρχές για την διάρθρωση των τιμολογίων μεταφοράς στην Ευρώπη.  Ταυτόχρονα εδραιώνει το πλαίσιο για τον συνεπή καθορισμό των τιμολογίων και την προβλεψιμότητα της εξέλιξής τους, περιορίζοντας κατά τον τρόπο αυτή την έκθεση των χρηστών του συστήματος, και κατ’ επέκταση των καταναλωτών, στις απότομες διακυμάνσεις.

Οπως ανέφερε η κα Νεκταρία Καρακατσάνη, μέλος της ΡΑΕ, σε ομιλία της στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, έξι είναι τα βασικά σημεία προσαρμογής των τιμολογίων στον κανονισμό TAR

Tα 6 Βασικά Σημεία Προσαρμογής των Τιμολογίων

1. Υποχρέωση εισαγωγής μεθοδολογίας Τιμής Αναφοράς

Τα κόστη που επιμερίζονται σε κάθε σημείο εισόδου και εξόδου του συστήματος θα πρέπει να μετατραπούν σε μια τιμή αναφοράς, η οποία θα προκύπτει διαιρώντας τα κόστη με μια αξιόπιστη πρόβλεψη για την συμβατική δυναμικότητα στο αντίστοιχο σημείο. Τα στάδια των παραπάνω υπολογισμών οφείλουν να συνιστούν δημόσια πληροφορία. Τα δεδομένα εισόδου πρέπει επίσης να δημοσιεύονται και να μπορούν να προβλεφθούν σε έναν εύλογο βαθμό. H μεθοδολογία προσδιορισμού θα πρέπει να διασφαλίζει ότι σε σημαντικό βαθμό, το ρίσκο από τον όγκο των ποσοτήτων που μεταφέρονται δεν καταλήγει στους τελικούς καταναλωτές.  

Αν και ο Κανονισμός δεν επιβάλει συγκεκριμένη επιλογή, η εθνική ρυθμιστική αρχή οφείλει να προβεί σε διαβούλευση (Άρθρο 26 του Κανονισμού) στην οποία: α) να ανακοινώνει λεπτομερώς την προτεινόμενη μεθοδολογία υπολογισμού, β) να συγκρίνει τα αποτελέσματά της με την Μεθοδολογία Τιμής Αναφοράς που βασίζεται στη σταθμισμένη βάσει δυναμικότητας απόσταση (Άρθρο 8 του Κανονισμού ) και γ) να αιτιολογεί τις επιλογές της.

2. Υποχρέωση επιμερισμού για την ανάκτηση του απαιτούμενου εσόδου σε εισόδους και εξόδους

Ο καταμερισμός (Άρθρο 5 του Κανονισμού) θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την τεχνική δυναμικότητα, ή την προβλεπόμενη συμβατική δυναμικότητα, ή την τεχνική δυναμικότητα και την απόσταση, ή την προβλεπόμενη συμβατική δυναμικότητα και την απόσταση. Η Ρυθμιστική Αρχή οφείλει να θέσει σε διαβούλευση τη μεθοδολογία επιμερισμού συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με την επιλογή 50/50, που προκύπτει από τη Μεθοδολογία Τιμής Αναφοράς.

Σημειώνεται ότι στο υφιστάμενο πλαίσιο στη χώρας μας, τα προαναφερθέντα ποσοστά της κατανομής καθορίζονται από την ΡΑΕ, στο πλαίσιο της έγκρισης των τιμολογίων, με την εξής αναλογία: 80% έξοδοι και 20% είσοδοι. Ικανοποιείται έτσι η γενική πρόβλεψη να μην παρουσιάζονται σημαντικές διαφοροποιήσεις στους συντελεστές χρέωσης δυναμικότητας και ποσότητας που προκύπτουν στα σημεία εισόδου.

3. Τα τιμολόγια μεταφοράς βασίζονται κατεξοχήν στη δυναμικότητα

Αν και στα υφιστάμενα τιμολόγια του ΕΣΦΑ, η αναλογία που έχει υιοθετηθεί είναι 80% δυναμικότητα (capacity) και 20% ποσότητα (commodity), η τάση που αναδεικνύει ο TAR είναι η συνιστώσα δυναμικότητας να πλησιάζει ή και να αγγίζει το 100%. Κατ’ εξαίρεση και μόνο με συγκριμένη αιτιολόγηση, μέρος των εσόδων από υπηρεσίες μεταφοράς μπορεί να ανακτάται με χρεώσεις ποσότητας.

4. Εφαρμογή αποδεκτών τιμών στους πολλαπλασιαστές

Οι συντελεστές αυτοί (Άρθρα 13 και 14 του Κανονισμού) εισάγονται στα τιμολόγια για τα τυποποιημένα προϊόντα δυναμικότητας με διάρκεια μικρότερη του έτους (τριμηνιαία, μηνιαία, ημερήσια, ή ενδοημερήσια). Αντίστοιχες υποχρεώσεις τίθενται και για τυχόν εποχιακούς συντελεστές. Το επίπεδο των πολλαπλασιαστώνοφείλει να εμπίπτει, πλην αιτιολογημένων εξαιρέσεων, στο παρακάτω φάσμα τιμών: α) Για τριμηνιαία και μηνιαία τυποποιημένα προϊόντα δυναμικότητας να κυμαίνεται από την τιμή έως 1.5. β) Για ημερήσια καιενδοημερήσια τυποποιημένα προϊόντα να κυμαίνεται από την τιμή 1 έως 3.

5. Δυνατότητα παροχής έκπτωσης για αποθηκευτικούς χώρους και υποδομές υγροποιημένου φυσικού αερίου

Ο Κανονισμός TAR αναγνωρίζει ουσιαστικά τη σημασία των παραπάνω εγκαταστάσεων στην εδραίωση τηςασφάλειας του εφοδιασμού. Πιο συγκεκριμένα, για τις υποδομές αποθήκευσης (storage) προσδιορίζει ελάχιστη έκπτωσης 50% για τις ταρίφες που βασίζονται στη δυναμικότητα και εφαρμόζονται στα σημεία εισόδου ή εξόδου.  Έκπτωση μπορεί να εφαρμόζεται επίσης στα αντίστοιχα τιμολόγια στα σημεία εισόδου από εγκαταστάσεις ΥΦΑ και στα σημεία εισόδου / εξόδου για υποδομές που αναπτύχθηκαν με σκοπό την άρση της ενεργειακής απομόνωσης.

6. Μηχανισμός διαχείρισης ανακτήσιμων διαφορών

Ο ρυθμιστικός λογαριασμός συμφωνείται με σκοπό την απόδοση στον Διαχειριστή ελλειμματικής ανάκτησης και την επιστροφή στους χρήστες του συστήματος πλεονασματικής ανάκτησης. Ένας μηχανισμός αντίστοιχης λογικής περιγράφεται ήδη στον Κανονισμό Τιμολόγησης του εθνικού συστήματος μεταφοράς.

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι  από τις διαβουλεύσεις που διεξάγονται ήδη στην Ευρώπη, έχει γίνει εμφανές ότι οι προσδοκίες των εμπλεκόμενων μερών της αγοράς είναι ετερογενείς. Οι Διαχειριστές εστιάζουν συνήθως στην διασφάλιση της ανάκτησης του κόστους, με περιορισμένο ενδιαφέρον για τους μηχανισμούς κατανομής του, οι παραγωγοί και προμηθευτές θα επιθυμούσαν την ελαχιστοποίηση των ταριφών στα σημεία εισόδου, ενώ οι έμποροι τον περιορισμό των ταριφών στα διεθνή διασυνδετικά σημεία με βάση το βραχυπρόθεσμο μεταβλητό κόστος.