Πλαφόν στην ποσότητα ηλεκτρισμού που θα μπορεί να πουλά η ΔΕΗ με διμερή και προθεσμιακά συμβόλαια ζητούν οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί, τουλάχιστον μέχρι να μειωθεί το μερίδιο της ΔΕΗ στη λιανική αγορά και να ανοίξει σε τρίτους η πρόσβαση στην υδροηλεκτρική παραγωγή. Αυτό προκύπτει τουλάχιστον από την πρόταση που κατέθεσε ο  ΕΣΑΗ στη ΡΑΕ στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για τον Κανονισμό του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και τον Κανονισμό Εκκαθάρισης Συναλλαγών.

«Οι παραμένουσες δομικές αδυναμίες πρέπει να ληφθούν οπωσδήποτε υπόψη κατά τον σχεδιασμό των νέων αγορών ιδίως κατά τη θέσπιαη των συγκεκριμένων παραμέτρων που θα ισχύσουν κατά τη διάρκεια της αρχικής φάσης λειτουργίας των νέων αγορών» αναφέρει χαρακτηριστικά ο ΕΣΑΗ στην πρότασή του, όπως αυτή δημοσιοποιήθηκε από τη ΡΑΕ. 

Οι νέοι κανονισμοί, που επεξεργάζεται η ΡΑΕ,  αφορούν στη λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και των τεσσάρων επι μέρους αγορών, προημερήσια, ενδοημερήσια, προθεσμιακή και εξισορρόπησης, οι οποίες είναι απαραίτητες για την εφαρμογή του target model. 

Σήμερα στην Ελλάδα λειτουργεί μόνον η Αγορά της Επόμενης Ημέρας.

Aναλυτικότερα, τα τέσσερα βασικά σημεία στα οποία ο ΕΣΑΗ εκτιμά ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, κυρίως  κατά το πρώτο χρονικό διάστημα λειτουργίας των αγορών είναι : 

1) Θέσπιση ενός χαμηλού μονοψήφιου ποσοστού της ποσότητας της ενέργειας του πελατολογίου που θα μπορεί να καλύπτει μία δεσπόζουσα επιχείρηση (σσ εν προκειμένω η ΔΕΗ) με διμερή και προθεσμιακά συμβόλαια φυσικής παράδοσης. Το ποσοστό αυτό προτείνεται από 0 ως 5%, με το μηδέν να ισχύει για όσο χρονικό διάστημα το μερίδιο της δεσπόζουσας επιχείρησης στη λιανική αγορά είναι μεγαλύτερο πχ του 80%. ‘Οσο το μερίδιο αυτό μειώνεται τότε το πλαφόν θα μπορεί να να αυξηθεί με βάση όμως μία συγκεκριμένη μεθοδολογία, η οποία θα λαμβάνει υπόψη μεταξύ άλλων το μερίδιο της δεσπόζουσας επιχείρησης στη λιανική αγορά καθώς και τη  δομή της αγοράς και κυρίως τη δυνατότητα πρόσβασης τρίτων σε όλες τις πηγές ενέργειας

2) Στη θέσπιση και τη λειτουργία ενός οργανωμένου ex-ante και ex-post μηχανισμού παρακολούθησης της αγοράς ως βασικών εργαλείων περιορισμού της δύναμης της αγοράς της δεσπόζουσας επιχείρησης. Η παρακολούθηση πρέπει να αφορά κυρίως τις τιμές των εντολών πώλησης και των εντολών αγοράς που υποβάλλονται από τις θερμικές μονάδες (ανά οντότητα) στην αγορά της επόμενης ημέρας.

3) Τη συνέχιση της εφαρμογής της επιτυχημένης ισχύουσας μεθδολογίας για τον προσδιορισμό του κάτω ορίου προσφοράς των υδροηλεκτρικών σταθμών, η οποία έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί με κανόνες ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς σε περιόδους σπανιότητας αυξάνει την τιμή του αγαθού, ενώ σε περιόδους επάρκειας του αγαθού μειώνει σε πολύ χαμηλά επίπεδα την τιμή του

4) Στον ορθό – και σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κανονισμό 2017/1485/ΕΕ- καθορισμό του είδους και του μεγέθους των αναγκαίων εφεδρειών που θα συμπεριλαμβάνονται στην αγορά εξισορρόπησης, ειδικά για την αυτόματη και χειροκίνητη εφεδρεία αποκατάστασης συχνότητας τόσο στην ανοδική όσο και στην καθοδική κατεύθυνση. 

Ο ΕΣΑΗ προτείνει επίσης: 

-          Tη διεύρυνση του αριθμού των τύπων εντολών που μπορούν να υποβληθούν από τους συμμετέχοντες στην αγορά της επόμενης ημέρας

-          Την εισαγωγή νέου προιόντος  στην Αγορά Εξισορρόπησης για βραχυπρόθεσμη διαθεσιμότητα ευέλικτης ισχύος

-          Την πρόβλεψη στο  Σχέδιο Κανονισμού για την Αγορά Εξισορρόπησης της κάλυψης του κόστους των απωλειών μεταφοράς με χρέωση ουσιαστικά των  προμηθευτών μέσω του αντίστοιχου Λογαριασμού Προσαυξήσεων

-           Την πρόβλεψη στο  Σχέδιο Κανονισμού για την Αγορά Εξισορρόπησης της σύστασης Επιτροπής για την τροποποίηση του Κανονισμού παρουσία των συμμετεχόντων στην αγορά, σε αντιστοιχία με τον κανονισμό του Χρηματιστηρίου Ενέργειας

-          Περαιτέρω εξειδίκευση στα άρθρα 105 και 108 του Κανονισμού για την Αγορά Εξισορρόπησης, προεκειμένου στηπρώτη  περίπτωση να λαμβάνεται υπόψη ένα όριο ανοχής (%TOL) διαφορετικό ανά οντότητα υπηρεσίας εξισορρόπησης. Όσον αφορά στο άρθρο 108, ο ΕΣΑΗ θεωρεί ότι χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση του προτεινόμενου τρόπου τιμολόγησης, ώστε να μην δημιουργούνται ελλείμματα στον συνολικό λογαριασμό πληρωμής των αποκλίσεων.  

Ο ΕΣΑΗ πιστεύει επίσης ότι αρκετές διατάξεις που περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο 3 του Κανονισμού για το Χρηματιστήριο Ενέργειας χρειάζονται περαιτέρω νομική αξιολόγηση και αποσαφήνιση.