Επίσημο αίτημα στην Κομισιόν να παρέμβει στην αγορά ρύπων για να αποτραπεί η μεγάλη άνοδος των τιμών που αυξάνει το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής και ιδιαίτερα των μονάδων άνθρακα κατέθεσε χθες η Πολωνία. Εν τω μεταξύ, οι τιμές των  ρύπων στο διεθνές χρηματιστήριο, μετά τη θεαματική άνοδο του Σεπεμβρίου έχουν υποχωρήσει, ωστόσο  παραμένει η ανησυχία για τις συνέπειες στο κόστος ρεύματος και κατ’επέκταση στα τιμολόγια  ηλεκτρισμού, κάτι που απασχολεί έντονα τη ΔΕΗ αλλά και το υπουργείο Περιβάλλοντος - Ενέργειας.

Πάντως, χθες σύμφωνα με το Reuters, οι τιμές των δικαιωμάτων υποχωρούσαν στα 19,15 ευρώ ανά τόνο CO 2, στις 13.46 ώρα Γκρίνουιτς,  χάνοντας 6% από το κλείσιμο της  Παρασκευής και αφού προηγουμένως είχαν πέσει στα 19,03 ευρώ /τόνο CO 2. Πρόκειται για ένα επίπεδο αρκετά πιο χαμηλό, από τα υψηλά του Σεπτεμβρίου όταν οι τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα ανέβηκαν στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 10 ετών, στα 25,79 ευρώ ανά τόνο CO 2.

Aναλυτές απέδιδαν τη χθεσινή  πτώση σε καθυστερημένη αντίδραση σε έγγραφο που δημοσιοποιήθηκε την Παρασκευή στη Βρετανία σχετικά με τα σενάρια για Brexit χωρίς συμφωνία με την ΕΕ. Το σενάριο της μη συμφωνίας προέβλεπε την απόσυρση της Βρετανίας από τον ευρωπαϊκή πλατφόρμα εμπορίας ρύπων και την αντικατάσταση του μηχανισμού από ένα φόρο άνθρακα.

Ας σημειωθεί ότι η  Βρετανία, λόγω του μεγέθους, του αριθμού των δικαιωμάτων που απορροφά και της ωριμότητας της αγοράς της, επηρεάζει σημαντικά τις εξελίξεις στο Χρηματιστήριο των Ρύπων.

Η αβεβαιότητα για την επίτευξη συμφωνίας με την ΕΕ όσον αφορά  στο Brexit είναι ένας παράγων που αναμένεται να επηρεάζει συνεχώς το χρηματιστήριο ρύπων μέχρι να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις, αναφέρουν πολλοί αναλυτές, όμως η πραγματική αιτία του ανοδικού ράλυ  είναι η ίδια η απόφαση των Βρυξελλών για την απόσυρση μεγάλου αριθμού δικαιωμάτων ρύπων από 1ης Ιανουαρίου 2019.

Αλλωστε η  επερχόμενη περικοπή του αριθμού των δικαιωμάτων, η υψηλή ζήτηση για hedging από τις εταιρίες ηλεκτροπαραγωγής και η επιστροφή πολλών παικτών στην αγορά, σε συνδυασμό με το Brexit ήταν οι βασικοί παράγοντες που οδήγησαν στη μεγάλη άνοδο των τιμών, σύμφωνα με το Platts, το οποίο προβλέπει ακραία μεταβλητότητα στις τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων για όλο το  τελευταίο τρίμηνο του 2018.

Οι αγορές προετοιμάζονται για τη “μεγάλη απόσυρση”, δηλαδή τη δραστική μείωση των διαθέσιμων δικαιωμάτων από τον Ιανουάριο του 2019,  οπότε τίθεται σε ισχύ το σχετικό μέτρο  της ΕΕ.  Ο συνολικός όγκος των δημοπρασιών δικαιωμάτων ρύπων αναμένεται να αυξηθεί στα 104, 9 εκατ. μετρικούς τόνους CO 2 τον Οκτώβριο και στα 81,2 εκατ. τόνους τον Νοέμβριο, συμπεριλαμβανομένου και του, εκ μεταφοράς, όγκου δικαιωμάτων από τις δύο  δημοπρασίες, της Βρετανίας και της Γερμανίας, που ματαιώθηκαν,  στις 19 και στις 21 Σεπτεμβρίου, αντίστοιχα.

Από τον Δεκέμβριο το πλήθος των διαθέσιμων δικαιωμάτων προς δημοπρασία μειώνεται σημαντικά στα 37,6 εκατ. μετρικούς τόνους, λόγω της εορταστικής περιόδου,  ενώ τον Ιανουάριο, αναμένεται η μεγάλη περικοπή, καθώς τίθεται επίσημα σε εφαρμογή ο νέος μηχανισμός, με το Αποθεματικό Σταθεροποίησης της Αγοράς (Market Stability Reserve). Πρόκειται για τον Μηχανισμό που δημιούργησε η ΕΕ για να δώσει ώθηση στην αγορά ρύπων, η οποία πριν λίγα χρόνια κινδύνευε να καταρρεύσει, με τις τιμές κάτω από 3 ευρώ/τονο CO 2, λόγω της υπερπροσφοράς δικαιωμάτων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση τιμή των ρύπων, μόλις πριν ένα χρόνο, το 2017, ήταν λίγο πάνω από τα 5 ευρώ/τόνο CO 2.

Εν τω μεταξύ, δεν είναι λίγες οι χώρες- μέλη, με πρώτη την Πολωνία,  που ασκούν πιέσεις στις Βρυξέλλες για μία, τουλάχιστον πιο χαλαρή εφαρμογή του μέτρου της απόσυρσης. Είναι ενδεικτική η δήλωση του υπουργού Ενέργειας της Πολωνίας κ. Krzysztof Tchorzewski, ο οποίος, ερωτώμενος σχετικά με το αίτημα που κατέθεσε η Βαρσοβία, είπε  πως η πολωνική κυβέρνηση περιμένει αποφασιστικά βήματα από την Κομισιόν, συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης πρόσθετων δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, ώστε να αμβλυνθούν οι πιέσεις.

Ας σημειωθεί ότι σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζει και η Γερμανία, καθώς διαθέτει πολλές ανθρακικές μονάδες.   

Τέλος όσον αφορά στις επιπτώσεις του  Brexit, το Platts εκτιμά ότι η επίτευξη μίας συμφωνίας ΕΕ- Βρετανίας δεν αναμένεται να έχει αντίκτυπο στις τιμές του CO2, καθώς η Βρετανία ανεπίσημα έχει συμφωνήσει να παραμείνει στο Ευρωπαικό Σύστημα Εμπορίας Ρύπων ως τα τέλη του 2020. Εάν όμως δεν υπάρξει επίσημη συμφωνία για το Brexit, τότε  η Βρετανία θα μπορούσε να αποχωρήσει από τον μηχανισμό στις 29 Μαρτίου 2019.