Aπλοποίηση των αδειοδοτήσεων για την εγκατάσταση ΑΠΕ και για την κατασκευή των αναγκαίων δικτύων, διαδικασίες fast track για τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση ισχύος των υφιστάμενων ΑΠΕ και μία σειρά από άλλα μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο θεωρεί απαραίτητα η Eurelectric, o φορέας που εκπροσωπεί τις εταιρίες ηλεκτρισμού της Ευρώπης, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της ΕΕ για διείσδυση της πράσινης ενέργειας στο 32% της τελικής κατανάλωσης ως το 2030.
Ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2045 σημαίνει ότι θα` πρέπει να επενδύονται περί τα 100 δισ. ευρώ ετησίως στον τομέα του ηλεκτρισμού μόνον για τις ανάγκες της παραγωγής και της αποθήκευσης
Σημαντικές επενδύσεις, της τάξης των 60 ως 110 δισ. ευρώ ετησίως, θα χρειαστούν και στα δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της βελτιστοποίησης και της ψηφιοποίησής τους.
Το μακροπρόθεσμο σενάριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα ανθρακικά ουδέτερο σύστημα σημαίνει ότι ως το 2045 το 80% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να προέρχεται από πηγές που δεν εκπέμπουν αέρια του θερμοκηπίου. Με τη σειρά του αυτό προϋποθέτει την εγκατάσταση σε όλη την Ευρώπη πράσινων πηγών ενέργειας με ετήσιους ρυθμούς ανώτερους, απ’ ότι έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα. Συνολικά, σύμφωνα με την έκθεση “Eurelectric 2020 Power Barometer 3” , ως το 2030 το δυναμικό παραγωγής των φωτοβολταϊκών θα πρέπει να αυξηθεί κατά 2,9 φορές και το δυναμικό των αιολικών κατά 1,9 φορές για να επιτευχθούν οι στόχοι.
Για όλους αυτούς τους λόγους χρειάζεται και ένα προβλέψιμο, μακροπρόθεσμο, σταθερό και διαφανές ρυθμιστικό πλαίσιο, προσανατολισμένο στις αγορές, προκειμένου να προσελκύσει τις αναγκαίες επενδύσεις σε ΑΠΕ, σε πηγές ενέργειας που θα είναι ανθρακικά ουδέτερες και στις τεχνολογίες- κλειδί για τη μετάβαση όπως είναι η αποθήκευση ενέργειας, η ευελιξία στη ζήτηση και το Power-to-X (παραγωγή καθαρής ενέργειας από συμβατικές πηγές), ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η πρόκληση της ασφάλειας εφοδιασμού.
Σχετικά με το ρυθμιστικό πλαίσιο, η Eurelectric προτείνει :
- Ταχεία και διεξοδική εφαρμογή από τις χώρες- μέλη των νέων απλούστερων κανόνων αδειοδότησης που προβλέπονται στην αναθεωρημένη οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (οδηγία (ΕΕ) 2018/2001), όπως :
- Δημιουργία του ενιαίου σημείου επαφής (που σημαίνει, ένας αρμόδιος φορέας, υπεύθυνος για τις αιτήσεις αδειοδότησης), καθώς και σαφείς προθεσμίες, με ημερομηνίες έναρξης και λήξης για της αδειοδοτικής διαδικασίας. Οι προθεσμίες αυτές θα πρέπει να συγκλίνουν σε όλα τα κράτη μέλη.
- Tαχεία διαδικασία για το repowering και την ανακαίνιση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων ΑΠΕ. Οι εταιρίες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν τη συγκεκριμένη τεχνολογία που αναφέρεται στην άδεια παραγωγής ή λειτουργίας αν σε μεταγενέστερο χρόνο υπάρξει αποτελεσματικότερη τεχνολογία. Αυτό πρέπει να είναι εφικτό χωρίς να απαιτείται επανεκκίνηση όλης της διαδικασίας.
- Πλαίσιο για την υποχρεωτική κοινοποίηση των έργων ιδιοκατανάλωσης από ΑΠΕ, όπως φωτοβολταϊκά στις στέγες κλπ
- Ρητή επανεξέταση της διαδικασίας αδειοδότησης και της εξέλιξής της, στο πλαίσιο παρακολούθησης εφαρμογής των Εθνικών Σχεδίων για την Ενέργεια και το Κλίμα (NECP).
6 Επαρκείς διοικητικοί και οικονομικοί πόροι καθώς και ανθρώπινο δυναμικό σε εθνικό, σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για την παρακολούθηση των έργων, συμπεριλαμβανομένων των δικαστηρίων, που είναι επιφορτισμένα με τις διάφορες νομικές διαδικασίες και διεκδικήσεις για έργα ΑΠΕ
7. Θεμελιώδη αναθεώρηση των διαδικασιών αδειοδότησης για να διασφαλιστεί:
- Ταχεία αδειοδότηση των υποδομών που έχουν κρίσιμη σημασία για το Κλίμα, συμπεριλαμβανομένης της αναθεώρησης του κανονισμού ΤΕΝ-Ε για την επιτάχυνση της χορήγησης αδειών για έργα της λίστας PCI
- Οι Διαχειριστές Δικτύου θα πρέπει να μπορούν να επωφεληθούν από τις ίδιες γρήγορες και απλουστευμένες διαδικασίες όταν πραγματοποιούν έργα εκσυγχρονισμού δικτύου, νέες συνδέσεις ΑΠΕ και υιοθέτηση νέων τεχνολογιών έξυπνου δικτύου.
- Συντονισμένη διαδικασία χωροταξικού σχεδιασμού και αδειοδότησης για περιοχές παραγωγής, δίκτυα και τα σχετικά έργα υποδομής. Ο χωροταξικός σχεδιασμός για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας έχει καθοριστικό ρόλο για την επίτευξη των στόχων, ενώ οι καθορισμένες «ζώνες προτεραιότητας ΑΠΕ» θα μπορούσαν να εγγυηθούν «ταχεία διαδρομή» όσον αφορά στη σύνδεση με τα δίκτυα και να συμβάλουν σε μια πιο ισορροπημένη και οικονομικά αποδοτική προσέγγιση.
8 Εξασφάλιση κατάλληλης διασυνοριακής συνεργασίας σε θέματα αδειών και ενσωμάτωση της Σύμβασης Espoo σε συστήματα αδειών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ειδικά για τα υπεράκτια έργα, η Eurelectric τάσσεται υπέρ των προσεγγίσεων που λαμβάνουν υπόψη τα εθνικά σύνορα των χωρών ή τα όρια των θαλάσσιων λεκανών, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις κλπ Για τα offshore ΑΠΕ, είναι ζωτικής σημασίας ο Θαλάσσιος Χωρικός Σχεδιασμός να λαμβάνει υπόψη την ανάγκη για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ ο έλεγχος του θαλάσσιου βυθού πρέπει να γίνεται σε μεγάλη κλίμακα (κατά προτίμηση σε επίπεδο λεκάνης της θάλασσας) ,ώστε να επιτρέπεται η αναγνώριση μεγαλύτερων περιοχών (επίσης διασυνοριακών). Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα μια πιο μακροπρόθεσμη αξιολόγηση της παράλληλης χρήσης με προστατευόμενες περιοχές και τις άλλες «χρήσεις» της θάλασσας και θα μειώσει το χρόνο και το βάρος που απαιτούν οι μεμονωμένες διαδικασίες αδειών ΑΠΕ.
9 Ισορροπία και συντονισμό από τα πρώιμα στάδια μεταξύ των, πολλές φορές, αντικρουόμενων στόχων των διαφόρων ενεργειακών, κλιματικών και περιβαλλοντικών πολιτικών.
10. Τροποποιημένο κανονιστικό πλαίσιο για τις τοποθεσίες Natura 2000 και τις παρόμοιες περιοχές, για μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά στην εγκατάσταση ΑΠΕ και κρίσιμων υποδομών, με παράλληλη προστασία των οικοσυστημάτων. Τα έργα ΑΠΕ θα μπορούσαν να είναι λύσεις «win - win», για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής και τη διατήρηση της τοπικής βιοποικιλότητας.
11. Μείωση του διοικητικού φόρτου: Μείωση του αριθμού των εγγράφων που πρέπει να παρέχονται από τον υπεύθυνο του έργου και μείωση του αριθμού των απαιτήσεων.
12. Επέκταση της ισχύος των εξουσιοδοτήσεων και των εγκρίσεων των έργων για τουλάχιστον 5 χρόνια. Η επέκταση της εγκυρότητας των εγκρίσεων είναι απαραίτητη για την ασφάλεια των επενδύσεων και για την αποφυγή μιας δεύτερης, μακράς και χρονοβόρου εγκριτικής διαδικασίας.
