Μετά από πολλές αναβολές και καθυστερήσεις την ερχόμενη Κυριακή, 1η Νοεμβρίου, κάνει πρεμιέρα το target model, ο νέος τρόπος λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού στο πρότυπο των ευρωπαικών αγορών ενέργειας, με τελικό στόχο την ενοποίηση της λειτουργίας των ενεργειακών αγορών όλων των χωρών της ΕΕ.
Το επόμενο βήμα είναι η σύζευξη της εγχώριας αγοράς με τις αγορές της Ιταλίας και της Βουλγαρίας, που αποτελεί και βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει πλήρως το Target Model.
Η χώρα μας είναι η τελευταία από τα 27 κράτη-μέλη που εφαρμόζει το νέο μοντέλο.
Παρά τα προβλήματα που κατά το προηγούμενο δοκιμαστικό διάστημα εντοπίστηκαν, οι φορείς της αγοράς και το υπουργείο Περιβάλλοντος- Ενέργειας δηλώνουν έτοιμοι για το μεγάλο εγχείρημα. Πλέον, το υφιστάμενο μοντέλο pool στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού, με τον Ημερήσιο Ενεργειακό Προγραμματισμό (ΗΕΠ) αντικαθίσταται από τέσσερις αγορές, τρεις εκ των οποίων η Αγορά Επόμενης Ημέρας (Day Ahead) , η Ενδοημερήσια (Intra- Day ) και η Προθεσμιακή (Forward) θα λειτουργούν υπό το Χρηματιστήριο Ενέργειας και η τέταρτη, η Αγορά Εξισορρόπησης (Balancing Market) θα λειτουργεί υπό τον ΑΔΜΗΕ
Εκτός από την αγορά εξισορρόπησης, ο ΑΔΜΗΕ έχει την και ευθύνη των μετρήσεων για τη συνολική λειτουργία των αγορών του Target Model. Ειδικά για την αγορά εξισορρόπησης, κύκλοι του ΑΔΜΗΕ ανέφεραν ότι πρόκειται για μια ιδιαίτερα πολύπλοκη τεχνικά αγορά η λειτουργία της οποίας απαιτεί την εκ βάθρων διαφοροποίηση των πρακτικών που ακολουθούνται έως σήμερα.
Προκειμένου να τεθεί σε λειτουργία η συγκεκριμένη αγορά χρειάστηκε:
- Η διευθέτηση σημαντικών ρυθμιστικών/κανονιστικών θεμάτων και ανάπτυξη των απαραίτητων μεθοδολογιών καθημερινής λειτουργίας.
- Η ανάπτυξη των πληροφοριακών συστημάτων και των αντίστοιχων διεπαφών με το ΕΧΕ (συστήματα BMMS, MSS, XBMS & MODESTO)
- Η ανάπτυξη νέων μεθοδολογιών και προσεγγίσεων σε σημαντικά θέματα της καθημερινής λειτουργίας του συστήματος ηλεκτροπαραγωγής, εξαιτίας της ιδιαιτερότητας της ελληνικής αγοράς (central dispatch, σε αντίθεση με το self-dispatch που εφαρμόζεται στη μεγάλη πλειοψηφία των χωρών της Ε.Ε.).
- Η εκπαίδευση των συμμετεχόντων στην αγορά και του αρμόδιο προσωπικού του Διαχειριστή.
Μεταβατική περίοδος προσαρμογής
Η εμπειρία από την εφαρμογή του TargetModel σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές έχει δείξει ότι πρόκειται για μια απαιτητική υλοποίηση με πολλές συνιστάμενες και προϋποθέτει ένα μεταβατικό διάστημα προσαρμογής για όλους τους συμμετέχοντες. Γιο αυτό το λόγο ο ΑΔΜΗΕ έχει προβλέψει και αναπτύξει λύσεις εφεδρικής λειτουργίας των επιμέρους αγορών, ώστε η προσαρμογή στην ελληνική αγορά να γίνει όσο το δυνατόν ομαλά και χωρίς αναταράξεις.
Οφέλη της ενιαίας αγοράς ηλεκτρισμού
Η μετάβαση στο TargetModel αποτελεί την πιο σημαντική μεταρρύθμιση στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη σύζευξή της με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές αγορές.
Ειδικότερα, η υλοποίηση του TargetModel:
Ενισχύσει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας
Επιφέρει αυξημένα οικονομικά οφέλη, ιδίως από τον διασυνοριακό ανταγωνισμό, οδηγώντας σε πιο δίκαιες και ανταγωνιστικές τιμές χονδρικής
Συμβάλλει στην αποδοτικότερη ένταξη των ΑΠΕ.
Με βάση τον νέο μοντέλο στην Αγορά Επόμενης Ημέρας θα αγοράζονται και θα πωλούνται οι ποσότητες ηλεκτρισμού που θα παραχθούν και θα παραδοθούν την επόμενη ημέρα, θα λειτουργεί δηλαδή σαν μία διάδοχος αγορά του σημερινού ΗΕΠ. Στην Ενδοημερήσια Αγορά πραγματοποιούνται οι συμπληρωματικές αγορές και πωλήσεις κατά την ίδια ημέρα της παράδοσης και μπορούν να γίνονται και διορθώσεις των θέσεων που είχαν λάβει οι συμμετέχοντες στην Αγορά της Επόμενης Ημέρας. Στην Αγορά Εξισορρόπησης, σε πραγματικό χρόνο εξισορροπείται η ζήτηση με τη διαθέσιμη προσφορά, καλύπτονται διαφορές μεταξύ προβλέψεων και αποτελεσμάτων των προηγούμενων δύο αγορών και αποζημιώνονται οι μονάδες παραγωγής ενέργειας για τη διαθεσιμότητά τους να συμβάλλουν στη διαδικασία εξισορρόπησης
Τέλος η Προθεσμιακή Αγορά, που λειτουργεί από τον Μάρτιο χωρίς όμως φυσική παράδοση, τώρα εισέρχεται σε κανονική λειτουργία με αγοροπωλησίες συμβολαίων παράδοσης ηλεκτρισμού σε μελλοντικό χρόνο σε προσυμφωνημένη τιμή.
Η λειτουργία του νέου μοντέλου θα επιτρέψει και τα διμερή συμβόλαια μεταξύ των παραγωγών και των μεγάλων καταναλωτών ηλεκτρισμού, που αποτελεί ένα πάγιο αίτημα της βιομηχανίας, προκειμένου να μειωθεί το ενεργειακό κόστος.