Οι εκπρόσωποι των θεσμών, που ήδη από την περασμένη Παρασκευή βρίσκονται στην Αθήνα, αναμένεται εντός των προσεχών ημερών να έχουν επαφές και με την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος- Ενέργειας, καθώς μία σειρά από εκκρεμότητες που είχαν επισημανθεί στη προηγούμενη μεταμνημονιακή αξιολόγηση, παραμένουν εκκρεμότητες που θα πρέπει να διευθετήσει ο νέος υπουργός Κώστας Σκρέκας και το επιτελείο του υπουργείου.
Ο μεγάλος πονοκέφαλος της κυβέρνησης στην τρέχουσα αξιολόγηση δεν είναι βέβαια ο τομέας της Ενέργειας, αλλά ο πτωχευτικός νόμος, οι πλειστηριασμοί και οι τράπεζες. Ορισμένα όμως από τα θέματα της Ενέργειας, παρά τα βήματα που έχουν γίνει, παραμένουν προβληματικά, ιδιαίτερα όσον αφορά στην αγορά ηλεκτρισμού και τη θέση της ΔΕΗ.
Τotarget model, μπορεί να εφαρμόστηκε από την 1η Νοεμβρίου, αλλά με αρκετά προβλήματα όπως έδειξε η αρχική εκτόξευση των τιμών -το τελευταίο δεκαήμερο πάντως οι τιμές υποχώρησαν αισθητά-, όμως οι προκλήσεις δεν λείπουν. Εντός του πρώτου τριμήνου του 2021 θα πρέπει να λειτουργήσει η σύζευξη της προημερήσιας αγοράς με την αντίστοιχη αγορά της Βουλγαρίας, που αποτελεί υποχρέωση στο target model. Σημεία ζωής όμως πρέπει να δώσει και η Προθεσμιακή Αγορά, η μία από τις τέσσερις αγορές του target model, η οποία μόνον τυπικά είναι ανοικτή.
Ταυτόχρονα, στην Αγορά Εξισορρόπησης, οι λύσεις με τη θέσπιση πλαφόν στις τιμές που επιχείρησε να προωθήσει η ΡΑΕ συνάντησαν ήδη τις αντιδράσεις των Βρυξελλών, καθώς προσκρούουν στις βασικές αρχές του ενιαίου ευρωπαϊκού μοντέλου λειτουργίας των ενεργειακών αγορών. Από την άλλοι πλευρά, αρκετοί από τους συμμετέχοντες έφθασαν -πάνω στο απόγειο της έκρηξης τιμών στην Αγορά Εξισορρόπησης- να ζητήσουν ακόμα και την επαναφορά μηχανισμών στήριξης τύπου ΑΔΙ, προκειμένου να εξομαλυνθεί η κατάσταση. Ο νέος υπουργός θα κληθεί να δώσει το στίγμα για τον νέο Μόνιμο Μηχανισμό Ισχύος, ο οποίος συμπληρώνει το target model.
Τιμολόγια Βιομηχανίας
Η επίσκεψη των θεσμών συμπίμπτει με μία περίοδο σκληρής διαπραγμάτευσης της ΔΕΗ με τη βιομηχανία στην Υψηλή Τάση για την τιμολόγηση της προμήθειας ρεύματος. Μηχανισμοί, όπως πραγματική προθεσμιακή αγορά, διμερή συμβόλαια κλπ, που θα έδιναν εναλλακτικές λύσεις στις ενεργοβόρες επιχειρήσεις δεν λειτουργούν στην πράξη, ενώ ανοικτά η ΕΒΙΚΕΝ, η Ενωση που εκπροσωπεί τους μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές, έχει ζητήσει την απελευθέρωση του κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας του target model από διάφορους μεταβατικούς περιορισμούς που έχουν θεσπιστεί, προκειμένου να λειτουργήσει ο ανταγωνισμός. Οι προηγούμενες συμβάσεις προμήθειας της ΔΕΗ με τις βιομηχανίες στην Υψηλή Τάση έληξαν στο τέλος του 2020 και η κρατική εταιρία ηλεκτρισμού έχει παρατείνει την ισχύ τους για δύο μήνες, εντός των οποίων θα πρέπει να καταλήξει η διαπραγμάτευση για τις νέες συμβάσεις, η οποία προς το παρόν έχει παγώσει, διαφορετικά η ΔΕΗ δηλώνει ότι θα πάψει να τις εκπροσωπεί, δηλαδή να λειτουργεί ως προμηθευτής τους.
Σε εκκρεμότητα παραμένει ακόμα η πρόσβαση τρίτων στη λιγνιτική παραγωγή της ΔΕΗ, καθώς οι Βρυξέλλες, παρά τη μεγάλη μείωση του μεριδίου του λιγνίτη στο ηλεκτροπαραγωγικό μείγμα της χώρας επιμένουν στη λήψη “μέτρων - θεραπείας¨, όσον αφορά στην κατάργηση του μονοπωλίου της ΔΕΗ στον λιγνίτη, στο πλαίσιο της εφαρμογής σχετικής απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Επιμένουν επίσης στη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική, που μπορεί μεν να έχει περιοριστεί κοντά στο 65%, δεν έχει όμως πέσει κάτω από το 50%, όπως προέβλεπε το τρίτο μνημόνιο.
Ο πρώην υπουργός Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης είχε υπερασπιστεί τη διατήρηση του μεριδίου της ΔΕΗ γύρω στο 60-65%, τώρα όμως την υπόθεση θα πρέπει να χειριστεί ο υπουργός κ. Σκρέκας και να βρεί τις νέες ισορροπίες.
Τα νομοσχέδια για την εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων, την αποθήκευση ενέργειας και την περαιτέρω απλούστευση του αδειοδοτικού πλαισίου για τις ΑΠΕ, καθώς και οι αποφάσεις για το μέλλον των ανταγωνιστικών διαδικασιών όσον αφορά στην εγκατάσταση νέων ΑΠΕ εντάσσονται επίσης στα ζητήματα που θα εξετάσουν οι θεσμοί, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει άμεση προτεραιότητα στα θέματα αυτά. Αυτή τη φορά εξάλλου θα αξιολογηθεί και η αποτελεσματικότητα του συνόλου των μέτρων για τον ΕΛΑΠΕ, που στην προηγούμενη φάση δεν είχε προλάβει να αποτυπωθεί στην έκθεση της Κομισιόν.
Tέλος όσον αφορά στις αποκρατικοποιήσεις, οι οποίες από πλευράς θεσμών εξετάζονται κυρίως σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών και το ΤΑΙΠΕΔ, ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη αρκετοί διαγωνισμοί, όπως της ΔΕΠΑ Εμπορίας και της ΔΕΠΑ Υποδομών, του 49% του ΔΕΔΔΗΕ, εταιρίας θυγατρικής της ΔΕΗ, καθώς και η αξιοποίηση του υπό εξάντληση κοιτάσματος φυσικού αερίου στην Ν. Καβάλα. Η περαιτέρω αποκρατικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, όπως και η συμμετοχή ιδιωτών στην “Αριάδνη”, τη θυγατρική του Διαχειριστή για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης- Αττικής βρίσκονται επίσης στη ατζέντα των επαφών με τους θεσμούς.
Στον τομέα του φυσικού αερίου θα πρέπει εντός τους έτους το Χρηματιστήριο Ενέργειας να θέσει σε λειτουργία αγορά χονδρικής στο ίδιο περίπου μοντέλο με αυτό της αγοράς ηλεκτρισμού.
