Τα προβλήματα του target model, το αίτημα της Ελλάδος για την αποζημίωση της ΔΕΗ για τις λιγνιτικές μονάδες που αποσύρονται αλλά και η διασφάλιση της πρόσβασης τρίων στη λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή  κυριάρχησαν στης συζητήσεις που είχαν χθες με τηλεδιάσκεψη τα τεχνικά  κλιμάκια των θεσμών  με τους εκπροσώπους της υπουργείου Περιβάλλοντος- Ενέργειας, στο πλαίσιο της 9ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης. 

Η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου ΠΕΝ είχε συνδέσει το αίτημα της αποζημίωσης της ΔΕΗ με τη φόρμουλα για τη πρόσβαση τρίτων στη λιγνιτική παραγωγή της εταιρίας. Το σχέδιο όμως που είχε συζητηθεί κατά την προηγούμενη αξιολόγηση, της διάθεσης σε τρίτους του 40% της λιγνιτικής παραγωγής της ΔΕΗ σε προκαθορισμένη τιμή που θα καλύπτει το κόστος δεν φαίνεται να περπατά. Το μάρκετ τεστ για εν δυνάμει ενδιαφερόμενους δεν έγινε ποτέ, καθώς ο λιγνίτης έχει πέσει πλέον στα... αζήτητα. Παρότι οι εκπρόσωποι των θεσμών στις άτυπες επαφές που έχουν με την ελληνική πλευρά δείχνουν να κατανοούν το άκαιρο timing για τον λιγνίτη- καθώς η ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη/άνθρακα έχει γίνει πιο ακριβή σε σχέση με άλλα καύσιμα λόγω των ρύπων-, εν τούτοις επιμένουν στο “remedy”, τα μέτρα -θεραπεία, όπως αποκαλούνται, για την υλοποίηση της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που καταδίκασε τη ΔΕΗ για το μονοπώλιο στον λιγνίτη. Ας σημειωθεί ταυτόχρονα ότι η λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή έχει μειωθεί σημαντικά με το μερίδιο στο ενεργειακό μείγμα να υποχωρεί τους περισσότερους μήνες του 2020 σε μονοψήφια νούμερα, ενώ από το φθινόπωρο και μετά αυξήθηκε στο 10-12% κυρίως λόγω των αναγκών τηλεθέρμανσης .

Το άλλο μεγάλο ζήτημα αφορά στα μέτρα που προωθούν την περίοδο αυτή ΡΑΕ και ΑΔΜΗΕ για την εξομάλυνση της Αγοράς Εξισορρόπησης και των άλλων αστοχιών του target model, οι οποίες προκάλεσαν την έκρηξη των τιμών χονδρικής ηλεκτρισμού το προηγούμενο χρονικό διάστημα. Η αρχική πρόταση της ΡΑΕ για την επιβολή πλαφόν στις προσφορές προκάλεσε την αντίδραση των θεσμών και αποσύρθηκε. Λεπτομέρειες της νέας πρότασης που έχει τεθεί στο τραπέζι, μετά από εισήγηση του ΑΔΜΗΕ  για  βήματα στις προσφορές συζητήθηκαν χθες, καθώς υπάρχουν παράμετροι που χρειάζονται περισσότερες διευκρινίσεις. Τα κενά στην Αγορά Εξισορρόπησης δεν τελειώνουν εδώ, αφού ακόμα δεν συμμετέχει σε αυτήν το demand response, ενώ  πρέπει να κινηθεί η Προθεσμιακή Αγορά, η μία από τις τέσσερις αγορές του target model, η οποία μόνον τυπικά είναι ανοικτή. Είναι πιθανόν, αν συνεχιστεί το φαινόμενο αυτό, οι παραγωγοί να υποχρεωθούν να διαθέτουν προθεσμιακά προϊόντα.

Εξαλλου,  εντός του πρώτου τριμήνου του 2021 θα πρέπει να λειτουργήσει η σύζευξη της προημερήσιας αγοράς με την αντίστοιχη αγορά της Βουλγαρίας, που αποτελεί επίσης υποχρέωση στο target model.

Στις εκκρεμότητες παραμένει και ο νέος Μόνιμο Μηχανισμό Ισχύος, που  συμπληρώνει το target model.

Το αίτημα για την αποζημίωση της ΔΕΗ, παρότι ανάλογου τύπου αποζημιώσεις έχουν εγκριθεί από τις Βρυξέλλες για άλλες χώρες όπως η Γερμανία, φαίνεται να σκοντάφτει στο γενικότερο κλίμα κατά του άνθρακα, που καλλιεργείται από τα περιβαλλοντικά λόμπυ. Οι Βρυξέλλες έχουν επικριθεί ότι συνεχίζουν να χρηματοδοτούν ρυπογόνες δραστηριότητες. Από την άλλη πλευρά όμως και τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς δεν στερούνται βάσης, οπότε οι συζητήσεις συνεχίζονται μέχρι να βρεθεί μία συμβιβαστική φόρμουλα. 

Η ατζέντα περιελάμβανε ακόμα τα νομοσχέδια για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα και την αποθήκευση ενέργειας, το ΕΤΜΕΑΡ, καθώς και την περαιτέρω απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών για τις ΑΠΕ και τους όρους εγκατάστασης νέων έργων. Συζητήθηκε εξάλλου το πρόγραμμα επενδύσεων για τη μετάβαση στη μεταλιγνιτική περίοδο, όπως και η πορεία των ενεργειακών  αποκρατικοποιήσεων, οι οποίες πάντως τυπικά περιλαμβάνονται στην ατζέντα των συνομιλιών των θεσμών με το υπουργείο Οικονομικών και το ΤΑΙΠΕΔ.