Πράσινο διαβατήριο παίρνουν υπό όρους το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια στο τελικό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ταξινόμηση των οικονομικών δραστηριοτήτων με βάση το ανθρακικό τους αποτύπωμα, που κοινοποιήθηκε στα κράτη μέλη την παραμονή της Πρωοχρονιάς.
Οι 27 χώρες θα πρέπει 12 ημερών να καταθέσουν τις απόψεις τους για το σχέδιο, το οποίο αναμένεται να οριστικοποιηθεί στα τέλη του μήνα.
Οσον αφορά στο φυσικό αέριο το “Taxonomy” όπως αποκαλείται, δέχεται ότι αποτελεί πράσινη δραστηριότητα μόνον ως «μεταβατική» επένδυση για το πέρασμα στην οικονομία χαμηλού άνθρακα. Στο πλαίσιο αυτό θεωρείται συμβατό με την νέα κατηγοριοποίηση για τις νέες άδειες εγκαταστάσεων που θα χορηγηθούν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2030, με αυστηρά κριτήρια, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής εκπομπών λιγότερο από 270 γραμμάρια CO2 ανά κιλοβατώρα και μόνο εφόσον αντικαθιστούν παραδοσιακά ορυκτά καύσιμα, όπως τον άνθρακα και το πετρέλαιο.
Σε ότι αφορά την πυρηνική ενέργεια σημειώνει πως θα πρέπει να θεωρείται βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα, εφόσον οι χώρες της ΕΕ που φιλοξενούν σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής μπορούν να απορρίπτουν με ασφάλεια τοξικά απόβλητα και πληρούν κριτήρια που να μην προκαλούν «σημαντική βλάβη» στο περιβάλλον. Η κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών με αυτές τις προϋποθέσεις, όπως ποσοτικοποιούνται στα επιμέρους κριτήρια, θα αναγνωριστεί ως πράσινη για άδειες που θα χορηγούνται έως το 2045.
Το κείμενο που δόθηκε σε διαβούλευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποτελέσει συμπληρωματική κατ' εξουσιοδότηση Πράξης Ταξινομίας και αφορά μόνο τις δραστηριότητες του φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Κομισιόν η νέα Ταξινόμηση καθοδηγεί και κινητοποιεί ιδιωτικές επενδύσεις σε δραστηριότητες που απαιτούνται για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας τα επόμενα 30 χρόνια. Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι το υφιστάμενο ενεργειακό μείγμα στην Ευρώπη σήμερα διαφέρει από το ένα κράτος μέλος στο άλλο και ότι ορισμένα μέρη της Ευρώπης εξακολουθούν να βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στον άνθρακα με υψηλή εκπομπή CO2. Η Ταξινόμηση προβλέπει ενεργειακές δραστηριότητες που επιτρέπουν στα κράτη μέλη να κινηθούν προς την κλιματική ουδετερότητα από διαφορετικές θέσεις.
Για την κατάρτιση του σχεδίου έχουν ληφθεί υπόψη επιστημονικές συμβουλές και η τρέχουσα τεχνολογική πρόοδος που επιτρέπουν στο φυσικό αέριο και την πυρηνική ενέργεια να έχουν ρόλο ως μέσο για τη διευκόλυνση της μετάβασης προς ένα μέλλον που βασίζεται κυρίως στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Τα κριτήρια για τις δραστηριότητες αερίου και πυρηνικής ενέργειας θα επικαιροποιούνται καθώς εξελίσσεται η τεχνολογία.
Μετά τις 12 Ιανουαρίου και αφού κατατεθούν οι απόψεις των κρατών μελών η Κομισιόν θα αναλύσει τα κείμενα και θα εγκρίνει επίσημα τη συμπληρωματική κατ' εξουσιοδότηση πράξη τον Ιανουάριο του 2022. Στη συνέχεια το τελικό σχέδιο θα αποσταλεί στους συννομοθέτες για τον έλεγχό τους.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (που έχουν αναθέσει την ευθύνη στην Κομισιόν να εγκρίνει την κατ' εξουσιοδότηση πράξη) θα έχουν στη διάθεσή τους τέσσερις μήνες για να εξετάσουν το έγγραφο και, εάν το κρίνουν απαραίτητο, να αντιταχθούν σε αυτό.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό Ταξινόμησης, και οι δυο θεσμοί μπορούν να ζητήσουν επιπλέον δύο μήνες χρόνου ελέγχου.
Το Συμβούλιο έχει το δικαίωμα να αντιταχθεί στο σχέδιο με αντίστροφη ενισχυμένη ειδική πλειοψηφία (που σημαίνει ότι απαιτείται τουλάχιστον το 72% των κρατών μελών, δηλαδή τουλάχιστον 20 κράτη μέλη) που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ΕΕ), και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με απλή πλειοψηφία (δηλαδή τουλάχιστον 353 ευρωβουλευτές στην Ολομέλεια).
Με βάση το χρονοδιάγραμμα αυτό και εφόσον δεν υπάρξουν αντιδράσεις ο νέος νόμος αναμένεται να ισχύσει περί τα μέσα του έτους.
Πρέπει τέλος να σημειωθεί ότι στο σχέδιο που παρουσίασε η Κομισιόν ελήφθησαν υπόψιν οι αντιδράσεις από τη μία πελυρά μιας ομάδας χωρών με επικεφαλής της Γαλλία που τάχθηκε υπέρ των πυρηνικών και από την άλλη των χωρών του Νότου και της Ανατολικής Ευρώπης που ήταν υπέρ του φυσικού αερίου ως μεταβατικού καυσίμου.
Ας σημειωθεί ότι η Γερμανία, εφαρμόζοντας τη δέσμευση της πρώην καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ κλείνει όλα τα πυρηνικά εργοστάσια ως το τέλος του χρόνου, ενώ ήδη στην εκπνοή του 2021 αποσύρθηκαν τρεις πυρηνικές μονάδες, μειώνοντας κατά περίπου 4 GW την πυρηνική ισχύ της χώρας δηλαδή περίπου στο 50%.
