Πρόσθετο φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν…αλλά μετά από κάποια χρόνια, το πιθανότερο από το 2027 μέσω του αγωγού TAP που περνά από τη χώρα μας, εξασφάλισε η πρόεδρος της Eυρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, κατά τη χθεσινή επίσκεψή της στο Μπακού.
Εν τω μεταξύ, η χρηματιστηριακή αγορά αερίου, όπως αποτυπώνεται καθημερινά στις διακυμάνσεις του συμβολαίου TTF, έδειξε να αντιδρά πολύ ψύχραιμα, όταν το Reuters μετέδωσε την είδηση ότι η Ρωσία επικαλέστηκε κατάσταση “ανωτέρας βίας” για τη μείωση των παραδόσεων αερίου σε αρκετές χώρες της Ευρώπης. Το συμβόλαιο TTF στο ολλανδικό hub έκλεισε στα 159,600 ευρώ/MWh (+0,021%). Aλλωστε το έγγραφο στο οποίο αναφερόταν το Reuters μιλούσε για διακοπή/μείωση παραδόσεων από τις 14 Iουνίου, που αφορούσαν κυρίως τη διαδρομή μέσω του αγωγού Nord Stream 1, από τον οποίο ως γνωστόν οι παραδόσεις όντως μειώθηκαν πριν σταματήσουν εντελώς στις 11 Iουλίου, όταν ο αγωγός έκλεισε για προγραμματισμένη τεχνική συντήρηση.
Η αγορά μοιάζει να προετοιμάζεται για το χειρότερο σενάριο, αυτό της “κλειστής στρόφιγγας” του ρωσικού, μετά τις 21 Ιουλίου. Ας σημειωθεί ότι η Gazprom στη δημοπρασία που έγινε χθες δεν έκλεισε για τον Αύγουστο τράνζιτ δυναμικό μεταφοράς για εξαγωγές αερίου μέσω του αγωγού Γιαμάλ- Ευρώπης.
Όσο για την αναμενόμενη τουρμπίνα του αγωγού Nord Stream 1, αυτή εστάλη μεν αεροπορικώς στις 17 Ιουλίου από τον Καναδά στη Γερμανία αλλά θα χρειαστεί ακόμα αρκετές ημέρες για φθάσει στον προορισμό της στη Ρωσία, όπως έγραψε η γερμανική εφημερίδα Kommersant. Και τούτο γιατί στη συνέχεια θα μεταφερθεί με πλοίο και μετά οδικώς από το Ελσίνκι μέχρι τον ρωσικό σταθμό συμπίεσης Portovaya. Στο πλαίσιο αυτό, ο εξοπλισμός που είχε μεταφερθεί από τη Siemens Energy στον Καναδά για συντήρηση αλλά η έγκαιρη επιστροφή του μπλόκαρε εξ αιτίας των κυρώσεων κατά της Mόσχας και χρειάστηκε ειδική εξαίρεση από το εμπάργκο για να επιστέψει, αναμένεται να φθάσει στη Ρωσία γύρω στις 24 Ιουλίου, αν δεν υπάρξουν περαιτέρω καθυστερήσεις στη διαδρομή. Θα χρειαστούν επίσης κάποιες ημέρες ακόμα, 3-4 τις υπολογίζει η γερμανική εφημερίδα, για να μονταριστεί.
Από την πλευρά του, ο πρεσβευτής της Ρωσίας σε διεθνείς οργανισμούς στη Βιέννη, Μιχαήλ Ουλιάνοφ ανάρτησε στον λογαριασμό του στο Twitter την Κυριακή, ότι : «Η Ρωσία δεν αρνήθηκε ποτέ να συνεχίσει τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη και συμμορφώνεται πλήρως με τις συμβατικές της υποχρεώσεις». Γαλλία και Γερμανία πάντως έχουν δηλώσει δημοσίως ότι το πιο πιθανόν να συμβεί είναι να επαληθευτεί το χειρότερο σενάριο, δηλαδή η στρόφιγγα του ρωσικού αερίου να παραμείνει κλειστή μετά τις 21 Ιουλίου.
Μία ημέρα νωρίτερα, δηλαδή από αύριο Τετάρτη 20 Ιουλίου η Ευρώπη αναμένεται να περάσει στο “Στάδιο 2” της κατάστασης αντιμετώπισης ενεργειακών κρίσεων, με την ταυτόχρονη ανακοίνωση από την Κομισιόν του πακέτου για τη μείωση της κατανάλωσης αερίου, προκειμένου να εξασφαλιστεί η όποια επάρκεια τον χειμώνα.
Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι χωρίς το ρωσικό αέριο η Ευρώπη είναι αδύνατον να πετύχει το στόχο για πλήρωση σε ποσοστό 80% των αποθηκών αερίου ως την 1η Νοεμβρίου. Σήμερα το ποσοστό πλήρωσης των αποθηκών υπολογίζεται στο 62,5%.
Ετησίως η Ευρώπη προμηθεύεται από τη Ρωσία γύρω στα 150-155 δισ κμ φυσικού αερίου, ποσότητα που είναι πρακτικά αδύνατον να αντικατασταθεί άμεσα. Εξάλλου ήδη έχουν μειωθεί οι ρωσικές προμήθειες αερίου προς τις περισσότερες χώρες της ΕΕ (σε ορισμένες έχουν διακοπεί τελείως). Πάντως, οι ροές ρωσικού αερίου από τον αγωγό TurkStream, μέσω του οποίου προμηθεύεται και η Eλλάδα το ρωσικό αέριο, παραμένουν σταθερές. Η χώρα μας τον Mάιο και τον Ioύνιο μείωσε σε μονοψήφιο αριθμό στο 5% και λιγότερο τις εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ για τις ροές από το σημείο εισόδου στο Σιδηρόκαστρο, ενώ στη Βουλγαρία η προμήθεια ρωσικού αερίου έχει διακοπεί από τον Μάιο.
Ο αγωγός ΤΑΡ, ακόμα και αν αύριο μπορούσε να μεταφέρει διπλάσιες ποσότητες, δηλαδή από τα 10 δισ. κ.μ να φθάσει στα 20 δισ.κμ, και πάλι οι ποσότητες είναι πολύ μικρές σε σχέση με το ρωσικό αέριο. Επιπλέον, για να διπλασιάσει το δυναμικό μεταφοράς, όπως συμφωνήθηκε χθες, δεν αρκεί μόνον η αναβάθμιση του συμπιεστή αλλά θα απαιτηθούν και επιπλέον εργασίες ανάπτυξης στο ίδιο το κοίτασμα που το τροφοδοτεί, το Σαχ Ντενίζ ΙΙ.
Ωστόσο, η επέκταση του “Νοτίου Διαδρόμου” για την περαιτέρω διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού της Ε.Ε, μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των δυτικών Βαλκανίων. Ενδεχομένως δε η Κομισιόν να προτείνει συλλογική προμήθεια αερίου μέσω της κοινής πλατφόρμας που δημιουργεί για τα κράτη-μέλη, αν και οι περισότερες χώρες και εταιρίες, μέχρι στιγμής, δείχνουν πως προτιμούν τις δικές τους, αυτόνομες διαπραγματεύσεις με τους προμηθευτές αερίου.
Φέτος, ο αγωγός ΤΑΡ, ο οποίος παραλαμβάνει το αζέρικο αέριο από τον αγωγό ΤΑΝΑΡ στα ελληνο-τουρκικά σύνορα και το μεταφέρει ως την Ιταλία, μέσω Αλβανίας, αναμένεται να αυξήσει τις παραδόσεις αερίου κατά 4 δισ. κμ και το 2023 να φθάσει στο μαξιμουμ του δυναμικού του, στα 10 δισ. κμ ετησίως.
