Μετά το προηγούμενο άρθρο μου για την παραγωγή φυσικού αερίου στις ΗΠΑ, συμμετείχα σε μια συζήτηση στο Twitter σχετικά με τα αίτια της εκτίναξης των τιμών του φυσικού αερίου τα τελευταία δύο χρόνια.

Αυτό που ακολούθησε ήταν μια συζήτηση για τους παράγοντες που επηρεάζουν τις αγορές φυσικού αερίου τα τελευταία χρόνια. Το μεγαλύτερο μέρος της αυξημένης ζήτησης για παραγωγή φυσικού αερίου στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς οι ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί εγκατέλειψαν σταδιακά τον άνθρακα.

Τα τελευταία 20 χρόνια, η ποσότητα του φυσικού αερίου που προορίζεται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε από τα 5,3 τρισ. κυβικά πόδια (Tcf) το 2001 (24% της παραγωγής για το έτος) στα 11,3 τρισ. κυβικά πόδια το 2021 (37% της παραγωγής πέρυσι).

Εκείνο το άρθρο μου υπέδειξε τις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) ως υπεύθυνες για την πρόσφατη άνοδο των τιμών. Με ρώτησαν πώς το γεγονός αυτό συνέβαλε στην αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου από περίπου 2 δολάρια ανά εκατομμύριο βρετανικές θερμικές μονάδες (mmBtu) στις αρχές του 2020 στα περίπου 9 δολάρια ανά mmBtu τον Αύγουστο του 2022.

Υπάρχουν τέσσερις λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την αύξηση των τιμών.

Μεγάλη αύξηση των εξαγωγών LNG 

Το 2015, οι αμερικανικές εξαγωγές LNG αντιπροσώπευαν περίπου το 0,01% της αμερικανικής παραγωγής. Έως το 2019, το ποσοστό αυτό είχε εκτιναχθεί στο 5,1% και έκτοτε διπλασιάστηκε στο 10%, ενώ φέτος θα είναι ακόμη μεγαλύτερο. Πρόκειται για σημαντική αύξηση της ζήτησης μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Οι εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου υπολείπονται ποσοτικά του φυσικού αερίου που χρησιμοποιούμε για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας: 3,3 τρισ. κυβικά πόδια. Ωστόσο, όπως σωστά επισήμανε ένας χρήστης του Twitter: "Οι εξαγωγές LNG έχουν σκαρφαλώσει σε εντυπωσιακά επίπεδα".

Πράγματι, την περίοδο 2015-2021 το φυσικό αέριο που διοχετεύεται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε μόλις κατά 1,7 τρισ. κυβικά πόδια. Σε αυτήν τη φάση, το LNG είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη διέξοδος για την παραγωγή φυσικού αερίου στις ΗΠΑ (παρόλο που οι εξαγωγές μέσω αγωγών προς το Μεξικό έχουν επίσης εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια).

Η αμερικανική αγορά φυσικού αερίου μετατράπηκε σε παγκόσμια

Το δεύτερο στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι οι εξαγωγές LNG έχουν μετατρέψει την αμερικανική αγορά φυσικού αερίου από δέσμια –σε μεγάλο βαθμό– των εγχώριων συνθηκών σε μια αγορά –εν μέρει– εκτεθειμένη στις παγκόσμιες τιμές. Εφόσον οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν εκτοξευθεί, καθώς η Ευρώπη προσπαθεί να αναπληρώσει από άλλες εναλλακτικές πηγές τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου, οι αμερικανικές εταιρείες εξάγουν όσο περισσότερο LNG μπορούν. Το γεγονός αυτό περικόπτει την ποσότητα φυσικού αερίου προς πώληση στην εγχώρια αγορά, και έτσι φτάνουμε στην τρίτη αιτία. 

Τα αποθέματα φυσικού αερίου δείχνουν πού θα πάνε οι τιμές

Ο κύριος λόγος για τον οποίο το φυσικό αέριο βρισκόταν στα 2 δολάρια/mmBtu πριν από δύο χρόνια είναι ότι ο χειμώνας του 2019-2020 ήταν από τους θερμότερους που έχουν καταγραφεί ποτέ. Αυτό σήμαινε ότι βγήκαμε από τον χειμώνα με τα επίπεδα των αποθεμάτων φυσικού αερίου στα ανώτερα επίπεδα του μέσου όρου της πενταετίας, όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα.

Δώστε προσοχή στα δύο σημεία που έχω κυκλώσει. Το 2020, τα αποθέματα φυσικού αερίου βρίσκονταν στο πάνω όριο των κανονικών τους επιπέδων, ενώ φέτος έχουν υποχωρήσει σχεδόν στο κατώτατο σημείο. Στην πραγματικότητα, η "βουτιά" αυτή συμπίπτει περίπου με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Ιστορικά, τα αποθέματα φυσικού αερίου αποτελούν βασικό προγνωστικό παράγοντα για τις τιμές του φυσικού αερίου. Αν βγείτε από τον χειμώνα με υψηλά επίπεδα αποθεμάτων, οι τιμές θα είναι χαμηλές. Αν μπείτε στον χειμώνα με λίγα αποθέματα, οι τιμές θα είναι υψηλές.

Λάβετε υπόψη ότι τα επίπεδα παραγωγής φυσικού αερίου βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα-ρεκόρ, οπότε δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε την έλλειψη παραγωγής για αυτό το ζήτημα. Αιτία είναι η αλματώδης αύξηση της ζήτησης, η οποία τα τελευταία δύο χρόνια βρίσκει ώθηση από την ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά εξαγωγών LNG στον κόσμο.

Οι τιμές των εμπορευμάτων συχνά υπερβαίνουν τα όριά τους

Τέλος, ορισμένοι ίσως δυσπιστούν σχετικά με το αν οι μικρές μεταβολές στην προσφορά και ζήτηση (ως προς τη συνολική κατανάλωση) μπορούν να επηρεάσουν τόσο δραματικά τις τιμές.

Ιστορικά οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχουν την τάση να κινούνται ακραία τόσο ανοδικά όσο και πτωτικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το 2008. Στην αρχή του έτους η τιμή του αργού τύπου West Texas Intermediate (WTI) κυμαινόταν κάτω από τα 100 δολάρια το βαρέλι, για να ξεπεράσει τα 140 δολάρια το βαρέλι έως τον Ιούλιο και να κατρακυλήσει έως τον Δεκέμβριο στα 30 δολάρια.

Η προσφορά και η ζήτηση δεν άλλαξαν σημαντικά το 2008, αλλά οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές… ναι. Στο α’ εξάμηνο του 2008, οι τιμές επηρεάστηκαν από τις ανησυχίες ότι οι παραγωγοί πετρελαίου δεν θα ήταν μπορούσαν να ανταποκριθούν στη ζήτηση, ενώ στο β’ εξάμηνο καθοριστικός παράγοντας ήταν ο φόβος για την κατάρρευση της ζήτησης λόγω οικονομικής ύφεσης. 

Όντως, η ζήτηση πετρελαίου μειώθηκε από το 2007 έως το 2009, αλλά μόνο κατά 2,5% (προτού ανακάμψει σε νέο ρεκόρ το 2010). Και όμως, αυτή η μικρή μεταβολή στη σχέση προσφοράς/ζήτησης οδήγησε τις τιμές του πετρελαίου σε ασταθή πορεία.

Το ίδιο ισχύει και για την αγορά φυσικού αερίου. Το πέρασμα από τον φόβο ότι έχουμε πολύ φυσικό αέριο στον φόβο ότι έχουμε έλλειψη σε φυσικό αέριο αρκεί για να 4πλασιάσει την τιμή του. 

Συνοψίζοντας, αυτοί είναι οι 4 βασικοί λόγοι για την εκτίναξη των τιμών φυσικών αερίου τα τελευταία δύο χρόνια: 

α) Οι εξαγωγές φυσικού αερίου αυξήθηκαν ραγδαία. 

β) Η αγορά LNG επηρεάστηκε από την εκτίναξη των ενεργειακών τιμών στην Ευρώπη.

γ)  Η ισχυρή ζήτηση για φυσικό αέριο έχει συμπιέσει τα αποθέματα φυσικού αερίου σε σχετικά χαμηλά επίπεδα.

δ) Συχνά, ο φόβος προκαλεί ακραίες αντιδράσεις στις αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου.