Mε νέα σημαντική περικοπή της κατανάλωσης φυσικού αερίου, πέραν του 15% που έχει ήδη συμφωνηθεί, συνδυάζει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν την όποια απόπειρα επιβολής πλαφόν στο δείκτη τιμών αερίου TTF, όρο μάλιστα που αποφεύγει , καθώς αναφέρεται σε  “περιορισμούς στην τιμή”, στην επιστολή της προς τους ηγέτες των χωρών- μελών εν όψει της άτυπης συνάντησής τους στην Πράγα την Παρασκευή. Αντίθετα τάσσεται υπέρ τη επιβολής προσωρινού πλαφόν στο αέριο που προορίζεται για ηλεκτροπαραγωγή, ενώ ως κεντρική θέση παραμένει η ενιαία ευρωπαϊκή διαπραγμάτευση με τους προμηθευτές, κυρίως ΗΠΑ και Νορβηγία, για χαμηλότερες τιμές.

Εν τω μεταξύ ως αργά χθες το βράδυ συνεχίζονταν οι μαραθώνιες διαβουλεύσεις μεταξύ των κρατών,  όπως και η τηλεδιάσκεψη του υπουργού Περιβάλλοντος- Ενέργειας Κώστα Σκρέκα με ομολόγους του, χωρίς τη συμμετοχή του υπουργού Ενέργειας της Γερμανίας, ο οποίος επρόκειτο να ενημερωθεί μετά τη λήξη των συνομιλιών.

Οι αναπροσαρμοσμένες προτάσεις της Επιτροπής, όπως προκύπτει από την  επιστολή της κας φον ντερ Λάιεν, εστιάζουν σε τρείς άξονες: Τη συλλογική ενιαία διαπραγμάτευση της Ευρώπης με τους προμηθευτές αερίου ώστε να επιτευχθούν χαμηλότερες τιμές εισαγωγής , θέση που αποτελεί και τη βασική πρόταση, το πλαφόν στις τιμές του αερίου που χρησιμοποιείται για ηλεκτροπαραγωγή με την προϋπόθεσης μείωσης της συνολικής κατανάλωσης και της συζήτησης για περιορισμούς στις τιμές του αερίου TTF με πολύ αυστηρούς όρους, συμπεριλαμβανομένης μίας ακόμα μεγαλύτερης μείωσης της κατανάλωσης, πράγμα που ήδη από χθες προκάλεσε σοβαρές ανησυχίες στην αγορά. Μάλιστα η προσεκτική διατύπωση που χρησιμοποιεί η πρόεδρος της Κομισιόν όσον αφορά στο δείκτη τιμών TTF και οι προϋποθέσεις που θέτει, προϊδεάζουν περισσότερο για μία πολιτική προσπάθεια γεφύρωσης του χάσματος ανάμεσα στις 15 χώρες που ζητούν το πλαφόν και τις υπόλοιπες που αντιδρούν, παρά σαν μία πραγματική στροφή της Επιτροπής υπέρ της θέσπισης πλαφόν στη χρηματιστηριακή τιμή του αερίου.

“Θα πρέπει να εξετάσουμε έναν περιορισμό τιμών (price limitation) σε σχέση με το TTF με τρόπο που να συνεχίζει να εξασφαλίζει την προμήθεια αερίου στην Ευρώπη και σε όλα τα κράτη μέλη και να καταδεικνύει ότι η ΕΕ δεν είναι διατεθειμένη πληρώσει οποιοδήποτε τίμημα για το φυσικό αέριο” αναφέρει η επιστολή, τονίζοντας ότι όσο βαθύτερη είναι η δημόσια παρέμβαση στις τιμές του φυσικού αερίου, τόσο μεγαλύτερη πρέπει να είναι η μείωση της ζήτησης και η αλληλεγγύη στην προσφορά.

Ας σημειωθεί ότι χθες η τιμή TTF στο συμβόλαιο Νοεμβρίου παρουσίασε άνοδο 8,305% και έκλεισε στα 175,10 ευρώ/MWh

Κοινές διαπραγματεύσεις

Κεντρική πρόταση της Επιτροπής παραμένει η  εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων με τους “αξιόπιστους προμηθευτές για τη μείωση των τιμών του εισαγόμενου αερίου κάθε είδους”, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η επιστολή. Καλεί  τη Νορβηγία και τις ΗΠΑ, που είναι πλέον οι βασικοί προμηθευτές αερίου της Ευρώπης, να προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις για τη μείωση του κόστους προμήθειας, θεωρώντας ότι πρόκειται για μία κίνηση προς το αμοιβαίο συμφέρον.

“Οι συνεχιζόμενες συνομιλίες με τη Νορβηγία θα πρέπει να καταλήξουν σε μια μακροπρόθεσμη ενεργειακή εταιρική σχέση που θα αντανακλά την κοινή φιλοδοξία για την απαλλαγή από το CO2 και θα προσφέρει προοπτική χαμηλότερων τιμών για το αέριο” αναφέρει η πρόεδρος της Κομισιόν, προσθέτοντας ότι κεντρικό ρόλο στο εγχείρημα αυτό θα πρέπει να έχει η  ευρωπαϊκή ενεργειακή πλατφόρμα με κανόνες για τη συμμετοχή των κρατών - μελών και της βιομηχανίας.

Η κοινή ενεργειακή πλατφόρμα πρωτίστως πρέπει να συντονίζει την κοινή διαχείριση της αποθήκευσης ενόψει της επόμενης σεζόν, προκειμένου να αποφευχθεί το σενάριο ανταγωνισμού και διαγκωνισμού των χωρών για προμήθειες αερίου, που τελικώς θα ανεβάσει τις τιμές.

Τιμές

“Προτείνω να συνεργαστούμε με τα κράτη μέλη για να αναπτύξουμε μια παρέμβαση για τον περιορισμό των τιμών στην αγορά φυσικού αερίου” αναφέρει η επιστολή. Τονίζει ότι μεγάλο μέρος της Ευρώπης πληρώνει υψηλότερη τιμή από τους ανταγωνιστές της για το φυσικό αέριο, ιδίως το υγροποιημένο (LNG). Δέχεται ότι ο δείκτης τιμών αναφοράς για όλο το φυσικό αέριο που διακινείται στην ΕΕ, το TTF, δεν είναι πια αντιπροσωπευτικός για το εισαγόμενο αέριο και αναφέρεται στον νέο συμπληρωματικό δείκτη τιμών που επεξεργάζεται η ΕΕ. Εν αναμονή της εισαγωγής του νέου δείκτη, “θα πρέπει να εξεταστεί  ένας περιορισμός τιμών (price limitation) σε σχέση με το TTF με τρόπο που να συνεχίζει να διασφαλίζει την προμήθεια αερίου στην Ευρώπη και σε όλα τα κράτη μέλη και θα καταδεικνύει ότι η ΕΕ δεν είναι διατεθειμένη πληρώσει οποιοδήποτε τίμημα για το φυσικό αέριο” αναφέρει χαρακτηριστικά. Προσθέτει ότι όσο μεγαλύτερη θα είναι η δημόσια παρέμβαση στις τιμές, τόσο περισσότερη θα πρέπει να είναι η μείωση της ζήτησης και η αλληλεγγύη στην προσφορά. Καλεί τις χώρες να αναγνωρίσουν τους κινδύνους που συνεπάγεται ένα ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου και ζητεί να τεθούν σε εφαρμογή οι απαραίτητες διασφαλίσεις.

“Θα χρειαστεί να είναι πιο απαιτητικές οι υποχρεώσεις εξοικονόμησης αερίου που καταρτίστηκαν, μέσω δημοπρασιών μείωσης της ζήτησης σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και οι δεσμευτικές συμφωνίες αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών” τονίζει  και δηλώνει ότι η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τις χώρες για να σχεδιαστούν πιθανά μέτρα περιορισμού της ζήτησης, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές διαφορές στην αγορά ενέργειας.

Ηλεκτρισμός

Υπέρ της επιβολής του πλαφόν στο αέριο ηλεκτροπαραγωγής τάσσεται η Επιτροπή, με την πρόεδρο της Κομισιόν να δηλώνει την ετοιμότητά της να συζητήσει το εν λόγω μέτρο, προκειμένου να περιοριστούν οι πληθωριστικές επιπτώσεις των τιμών του φυσικού αερίου στην ηλεκτρική ενέργεια

“ Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε την εισαγωγή προσωρινού πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. (Το μέτρο) θα μειώσει τις τιμές ηλεκτρισμού, εν όψει μιας διαρθρωτικής μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Αυτό το πλαφόν θα πρέπει να σχεδιαστεί έτσι ώστε να μην αυξάνει την συνολική κατανάλωση αερίου. Απαιτεί δεσμευτικά μέτρα εξοικονόμησης για την αντιστάθμιση διασυνοριακών ροών επιδοτούμενης ηλεκτρικής ενέργειας” αναφέρει η επιστολή, ανακοινώνοντας τη δέσμευση της Κομισιόν να παρουσιάσει ως το τέλος του έτους τις θέσεις της για τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρισμού

Στις προτάσεις της κας Φον ντερ Λάιεν περιλαμβάνεται ακόμα η ενίσχυση των επενδύσεων για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, η ενίσχυση της ασφάλειας των ενεργειακών υποδομών από επιθέσεις κλπ