H καθυστέρηση στην κατάθεση της τροπολογίας που θα εξαιρεί τα διμερή πράσινα συμβόλαια προμήθειας (PPAs) ηλεκτρισμού από το πλαφόν στη χονδρική αγορά έχει προκαλέσει ανησυχία στη βιομηχανία, καθώς όσο το μέτρο δεν προωθείται μένουν “στην αναμονή” οι υπογραφές των νέων συμβάσεων με τη ΔΕΗ.
’Οσες εταιρίες δεν έχουν πλέον σύμβαση προμήθειας, επειδή η προηγούμενη έληξε στο τέλος του 2022, είναι από την αρχή του χρόνου εκτεθειμένες στις τιμές της χονδρικής αγοράς. Ωστόσο, ο υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας Κώστας Σκρέκας δεν δείχνει να βιάζεται. ‘Ετσι παρότι, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η νομοθετική ρύθμιση σε τεχνικό επίπεδο έχει κατά βάση ολοκληρωθεί όλο και μετατίθεται χρονικά η κατάθεση της τροπολογίας στη Βουλή, από τα μέσα Φεβρουαρίου που αναμενόταν αρχικά, προς το τέλος του μήνα …και βλέπουμε.
Ο υπουργός φαίνεται σαν να συναρτά την τροπολογία με την ενεργειακή κρίση, τις εξελίξεις στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού και τον μηχανισμό παρακράτησης εσόδων από τους παραγωγούς ηλεκτρισμού, δηλαδή το πλαφόν, όπως προκύπτει τουλάχιστον από την ασαφή απάντησή του σε σχετική ερώτηση, σε πρόσφατη συνέντευξη. Απέφυγε να προσδιορίσει πότε θα καταθέσει η τροπολογία στη Βουλή και φάνηκε να συνδέει το θέμα με τον μηχανισμό, αφού άφησε να εννοηθεί ότι η εξαίρεση των πράσινων PPAs φυσικής παράδοσης από το πλαφόν θα ισχύσει από τον Ιούλιο και μετά, εάν οι τιμές δεν εξομαλυνθούν. και εφόσον συνεχίσει να υφίσταται ο μηχανισμός. Τον Ιούνιο λήγει η διάρκεια του μηχανισμού, ο οποίος θεσπίστηκε τον Ιούλιο του 2022, όταν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας εκτινάσσονταν στα ύψη. Τότε τέθηκε πλαφόν τιμής για κάθε τεχνολογία παραγωγής ηλεκτρισμού, συμπεριλαμβανομένων των ΑΠΕ, με τον μηχανισμό να παρακρατεί στην πηγή τα όποια έσοδα χονδρικής ήταν άνω του πλαφόν. Το μέτρο αυτό έγινε βασικός χρηματοδότης των επιδομάτων στους λογαριασμούς ρεύματος.
‘Οσο όμως υποχωρούν οι τιμές στη χονδρική αγορά, όπως συμβαίνει την τελευταία χρονική περίοδο, τόσο μειώνονται και τα έσοδα του μηχανισμού ( και βέβαια το ύψος του επιδόματος). Είναι χαρακηριστικό ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα τα περισσότερα έσοδα του μηχανισμού προέρχονται από τις ΑΠΕ, αφού η παραγωγή από φυσικό αέριο, αλλά πολλές φορές και του λιγνίτη διαμορφώνει χονδρική τιμή κάτω από το πλαφόν, ενώ είναι σχετικά χαμηλές και οι ποσότητες ηλεκτρισμού από τα δύο αυτά καύσιμα.
Ωστόσο η αβεβαιότητα για τη διαμόρφωση της τιμής του φυσικού αερίου και κατ’ επέκταση του ηλεκτρισμού τους επόμενους μήνες και κυρίως από την άνοιξη και μετά, όταν ξεκινήσει η περίοδος ανεφοδιασμού των αποθεμάτων αερίου της Ευρώπης, φαίνεται ότι κρατά σε επιφυλακή τον υπουργό, ο οποίος ενδεχομένως δεν θα ήθελε μία αλλαγή στην αγορά που θα μπορούσε να επιφέρει διαταραχή ειδικά κατά την προεκλογική περίοδο. Μάλιστα τον ερχόμενο Ιούνιο, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν θα κριθεί και αν θα παραταθεί η ισχύς του μηχανισμού ως το τέλος του χρόνου.
Τα πράσινα PPAs μπορούν ενδεχομένως να βγάλουν εκτός της χρηματιστηριακής αγοράς έναν σημαντικό αριθμό ΑΠΕ, πράγμα που σημαίνει ότι ο μηχανισμός θα χάσει μεγάλος μέρος των εσόδων του και άρα δεν θα μπορεί να χρηματοδοτεί ικανοποιητικά το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ), το οποίο χορηγεί τις επιδοτήσεις.
Το πλαφόν για τις ΑΠΕ είναι 85 ευρώ/MWh και ο μηχανισμός παρακρατεί όλη τη διαφορά από τη τιμή στη χονδρική αγορά, η οποία, για παράδειγμα, σήμερα σε μέσα επίπεδα διαμορφώνεται στην Αγορά Επόμενης Ημέρας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας στα 168,59 ευρώ/MWh (2,4%).
Παρότι η προσδοκία των υψηλών τιμών ενέργειας μπορεί να κρατήσει εκτός ΡΡΑ πολλούς από τους υφιστάμενους παραγωγούς ΑΠΕ, ειδικά αυτούς που αμείβονται με τιμές αγοράς ή με υψηλότερες εγγυημένες τιμές, υπάρχει μία άλλη μεγάλη κατηγορία επενδυτών σε ΑΠΕ, που επιζητούν τα μακροχρόνια διμερή συμβόλαια, προκειμένου να εξασφαλίσουν τραπεζική χρηματοδότηση για την υλοποίηση της επένδυσης. Ταυτόχρονα πιέσεις ασκούνται και από του καταναλωτές, ειδικά τις μεγάλες ενεργοβόρες βιομηχανίες, προκειμένου να εξασφαλίσουν φθηνότερες και προβλέψιμες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.
Ας σημειωθεί δε ότι ακόμα και αν η Βουλή ψήφιζε τώρα την εξαίρεση των πράσινων PPAs από τον μηχανισμό, θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για να εφαρμοστεί το νέο σύστημα, καθώς θα πρέπει να εκδοθεί Κοινή Υπουργική Απόφαση για την εφαρμογή της νομοθετικής ρύθμισης και να γίνουν αλλαγές στον κανονισμό λειτουργίας της αγοράς από το Χρηματιστήριο Ενέργειας.
