Περισσότερες μεταρρυθμίσεις στην εγχώρια χονδρική αγορά ηλεκτρισμού συστήνει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) στην έκθεση του για την Ελλάδα και καλεί τη χώρα να υποβάλει νέο τελικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που θα λαμβάνει υπόψη τις εξελίξεις μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο χαμηλός ανταγωνισμός και η υψηλή συγκέντρωση παραμένουν βασικά χαρακτηριστικά της ελληνικής αγορά ηλεκτρισμού.
Προτείνει να επανεξεταστούν τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών χονδρικής στη λιανική αγορά, ενώ για τις αγορές χονδρικής αναφέρει ότι ενώ η Αγορά Επόμενης Ημέρας έχει επαρκή ρευστότητα λόγω της υποχρεωτικής συμμετοχής των παραγωγών, η Ενδοημερήσια Αγορά και η Αγορά Εξισορρόπησης υστερούν και χρειάζονται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις.
Εξετάζοντας τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της
ενεργειακής κρίσης, η ΙΕΑ υπογραμμίζει την ανάγκη επανεξέτασής τους, ειδικά σε ότι αφορά τις οικονομικές επιπτώσεις στις μονάδες παραγωγής ρεύματος συνδυασμένου κύκλου από φυσικό αέριο (CCGT).
«Οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να παρακολουθούν στενά τον αντίκτυπο αυτών των έκτακτων μέτρων στις αγορές χονδρικής και λιανικής (ιδίως για τις μονάδες CCGT) και να τα προσαρμόζουν όπου είναι απαραίτητο, δίνοντας προτεραιότητα σε άλλα μέτρα χωρίς ρυθμιζόμενα στοιχεία τιμών, όπως οι άμεσες επιδοτήσεις και οι φορολογικές μειώσεις», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση
Προτείνει την κατάργηση του φόρου στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρισμού, επειδή μπορεί να φέρει τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα, οδηγώντας σε αύξηση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ στόχος είναι η μείωση των λογαριασμών ρεύματος
Σχετικά με τη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού, η έκθεση στέκεται ιδιαίτερα στις περαιτέρω μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η Ενδοημερήσια Αγορά και η Αγορά Εξισορρόπησης, σημειώνοντας ότι Αγορά Επόμενης Ημέρας έχει επαρκή ρευστότητα λόγω της υποχρεωτικής συμμετοχής των παραγωγών. Ειδικότερα για την Ενδοημερήσια Αγορά θεωρεί άμεση προτεραιότητα την ενίσχυση του ανταγωνισμού μέσω της ενσωμάτωσης των ΑΠΕ, της απόκρισης στη ζήτηση (demandresponse) και με τη συμμετοχή των συλλογικών εκπροσώπων ζήτησης (aggregators), καθώς και της πλήρους συμμετοχής των traders ηλεκτρικής ενέργειας.
Για την Αγορά Εξισορρόπησης η ΙΕΑ τονίζει ότι πρέπει να ευθυγραμμιστεί πλήρως με τη νομοθεσία της ΕΕ για να μειωθεί το κόστος εξισορρόπησης. Όσο για την Προθεσμιακή Αγορά υπογραμμίζει τη χαμηλή ρευστότητα και τις περιορισμένες ευκαιρίες αντιστάθμισης που είχαν οι ελληνικές εταιρίες προμήθειας, μένοντας έτσι εκτεθειμένες στην εκτίναξη των τιμών χονδρικής, που πέρασε στους τελικούς καταναλωτές.
Στο πλαίσιο αυτό, ο διεθνής οργανισμός συνιστά εντατικοποίηση των προσπαθειών για τη βελτίωση των δυνατοτήτων αντιστάθμισης κινδύνου και προτείνει να εξεταστεί το ενδεχόμενο θεσμοθέτησης υποχρέωσης για τους λιανοπωλητές να καλύπτουν σημαντικό μέρος των συμβάσεων σταθερής τιμής με μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Μία πρακτική που θα μπορούσε να αυξήσει τη ζήτηση ηλεκτρισμού και τη ρευστότητα στην Προθεσμιακή Αγορά.
Τέλος για τη λιανική αγορά, η έκθεση επισημαίνει ότι Ελλάδα δεν έχει υιοθετήσει πλήρως τους κανόνες της ΕΕ , ιδίως σε ότι αφορά τις δυναμικές τιμές και τη συγκέντρωση, με τη ΔΕΗ να εξακολουθεί να κατέχει σημαντικό μερίδιο.Οι λογαριασμοί ρεύματος παραμένουν περίπλοκοι και περιλαμβάνουν χρεώσεις, που δεν σχετίζονται με την ενέργεια, όπως η τηλεόραση και τα δημοτικά τέλη. Καλεί δε την κυβέρνηση να εξετάσει την αφαίρεση των μη ενεργειακών χρώσεων από τους λογαριασμούς ρεύματος.
