Με νέα σημαντική αύξηση κινδυνεύει να επιβαρυνθεί το κόστος του φυσικού αερίου και κατ’ επέκταση του ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα μας, εξ αιτίας της απόφασης της κυβέρνησης της Σόφιας  να επιβάλλει  φόρο 10,20 ευρώ/MWh στο ρωσικό φυσικό αέριο που διακινείται τράνζιτ μέσω της Βουλγαρίας, μέρος του οποίου καταλήγει στη χώρα μας, από το σημείο εισόδου στο Σιδηρόκστρο

Πρόκειται για μία μονομερή και αμφισβητούμενη απόφαση, η οποία έχει προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις κυβερνήσεων, φορέων και εταιριών που πλήττονται από το μέτρο. Επισήμως πάντως η Ελλάδα δεν έχει αντιδράσει, σε αντίθεση με την Ουγγαρία και τη Σερβία.

Από το σταθμό του Σιδηρόκστρου, στα ελληνο-βουλγαρικά σύνορα, το πρώτο 9μηνο  του 2023,  η Ελλάδα  εισήγαγε 16,8 TWh, λίγο περισσότερο από το 1/3 των συνολικών εισαγωγών αερίου. Το σημείο εισόδου στο Σιδηρόκαστρο τροφοδοτείται με ρωσικό αέριο από το αγωγό Turkstream, μέσω Βουγαρίας.

Σε σχέση με το αντίστοιχο 9μηνο του 2022, οι εισαγωγές ρωσικού αερίου- αγωγού ήταν μειωμένες κατά 30,7%, ενώ συνολικά η κατανάλωση αερίου στη χώρα μας  μειώθηκε κατά περίπου 15%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο φόρος των 10,20 ευρώ/MWh αντιστοιχεί περίπου στο 1/5 της ευρωπαϊκής τιμής TTF (την Παρασκευή το συμβόλαιο TTF παράδοσης Νοεμβρίου έκλεισε στα 50,400 ευρώ/MWh), οπότε η επιβολή του εκτιμάται ότι θα αυξήσει σημαντικά το κόστος του αερίου στη χώρα μας, φορτώνοντάς του με επιπλέον 360 εκατ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις.    

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκοπεύει να εξετάσει τη νομιμότητα του μέτρου, ενώ η Σόφια υποστηρίζει ότι το έξτρα κόστος θα το πληρώσει η Gazprom και όχι οι καταναλωτές. Η Βουλγαρία μέσω του φόρου προσδοκά σε 1,2 δισ. ευρώ ετησίας, με τα οποία θα χρηματοδοτεί εναλλακτικές υποδομές φυσικού αερίου, όπως ανακοίνωσε

Πρόκειται για ένα μέτρο που έρχεται να επιβαρύνει το αέριο που καταναλώνεται στην Ελλάδα, στην πιο κρίσιμη περίοδο, με δεδομένο τον κίνδυνο να ξεσπάσει νέα ενεργειακή κρίση λόγω των δραματικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, τη στιγμή μάλιστα που οι τιμές του αερίου δεν έχουν ακόμα επιστρέψει στα προ της ενεργειακής κρίσης επίπεδα.

Ενας άλλος παράγων που δεν έχει εκτιμηθεί πώς θα αντιδράσει η Gazprom, η οποία ενδέχεται να κόψει όλες τις εξαγωγές αερίου-αγωγού προς την Ευρώπη, όπως το έχει ήδη πράξει με τη Βουλγαρία και άλλες χώρες. Ας σημειωθεί ότι η Βουλγαρία έχει κλείσει συμφωνία με την τουρκική  Βotas, για να εισάγει αέριο από την Τουρκία, καθώς και με την κρατική εταιρία του Αζερμπαϊτζάν Socar, το οποίο λαμβάνει μέσω των αγωγών TAP και IGB

O καθηγητής και σύμβουλος του ενεργειακού επιτελείου της κυβέρνησης κ. Παντελής Κάπρος ανέφερε σχετικά με το φόρο  ότι «πρόκειται περί μιας μονομερούς ενέργειας που δεν έχει την έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Θεωρεί πλήρως αμφισβητούμενη τη νομιμότητα του μέτρου, εκτιμώντας ότι θα υπάρξουν προσφυγές στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ πρόσθεσε ότι δεν επιτρέπεται η μονομερής επιβολή δασμού από μια χώρα μέλος σε προϊόν που εισάγεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Όλοφ Γκιλ δήλωσε ότι εξετάζεται η λογική, η νομιμότητα και η επίδραση του συγκεκριμένου μέτρου. «Αξιολογούμε και συζητούμε με τις βουλγαρικές αρχές αυτό το μέτρο. Η πολιτική των κυρώσεων κατά της Ρωσίας έχει περιγραφεί, αναθεωρηθεί και υιοθετηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κάτι που ισχύει από την αρχή της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας» είπε. Ας σημειωθεί ότι η Κομισιόν διεξάγει έρευνα και έχει ζητήσει έγγραφα από τη βουλγαρική Bulgargaz σχετικά με το συμβόλαιό της με την τουρκική Botas, τονίζοντας ότι θα επιβληθούν κυρώσεις εάν διαπιστωθούν παραβάσεις του ευρωπαϊκού δικαίου.