Eλλείψεις και σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία της αγοράς ενέργειας, από τα καύσιμα ως τη ΔΕΗ φέρνουν τα capital controls τις επόμενες ημέρες. Μπορεί οι εταιρίες, όπως τα ΕΛΠΕ να διαβεβαιώνουν για την επάρκεια καυσίμων, όμως σε πολλές περιοχές παρατηρούνται προβλήματα, καθώς ο ανεφοδιασμός καθυστερεί εξ' αιτίας προβλημάτων στις μεταφορές και της άρνησης πολλών πρατηρίων να δεχθούν πιστωτικές κάρτες.
Οι εισαγωγείς ηλεκτρισμού δύσκολα θα συνεχίσουν τις εργασίες τους με τα προβλήματα στις πληρωμές και αναμένεται αν η κατάσταση συνεχιστεί ο ΑΔΜΗΕ να ζητήσει σύντομα από τις μονάδες φυσικού αερίου να δώσουν μεγαλύτερες προσφορές στο δίκτυο. Προς το παρόν πάντως, προβλήματα στο ηπειρωτικό δίκτυο δεν υπάρχουν, άλλωστε και η κατανάλωση ηλεκτρισμού είναι περιορισμένη την περίοδο αυτή. Η ΔΕΗ δηλώνει ότι είναι καλυμμένα και τα μη διασυνδεδεμένα νησιά λόγω των αποθεμάτων σε πετρέλαιο, που διαθέτει η εταιρία σε κάθε νησί με τοπική μονάδα παραγωγής.
Εξάλλου την Τρίτη η ΡΑΕ διέψευσε σχόλια περί εκτιμήσεων ότι από την επόμενη εβδομάδα “παγώνουν” οι εισαγωγές ηλεκτρισμού από τις βόρειες διασυνδέσεις. Διαβεβαίωσε επίσης τους καταναλωτές ότι η τροφοδοσία με ηλεκτρική ενέργεια είναι διασφαλισμένη και δεν υφίσταται λόγος ανησυχίας, ενώ η ΔΕΗ καθησυχάζει με δηλώσεις για την ετοιμότητα των λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων της να δουλέψουν στο φουλ..
Ωστόσο, με τα υφιστάμενα capital controls και τους περιορισμούς στις πληρωμές εξωτερικού τα προβλήματα δεν θα αργήσουν να φανούν. Το οξύτερο μπορεί να προέλθει από την ίδια τη ΔΕΗ, της οποίας οι εισπράξεις έχουν βουλιάξει, τη στιγμή μάλιστα που οι ληξιπρόθεσμες οφειλές είχαν ανέλθει στα 1,9 δισ. ευρώ, πρό της εξαγγελίας του δημοψηφίσματος. Από την εφαρμογή των capital controls και μετά, οι εξοφλήσεις λογαριασμών έπεσαν στον ναδίρ, το ίδιο και τα έσοδα από το πρόγραμμα διακανονισμών με τις 60 δόσεις που είχε ανακοινώσει πρόσφατα η επιχείρηση. Αν συνεχιστεί η εισπρακτική “άπνοια”, είναι πολύ πιθανόν η ΔΕΗ να μην μπορέσει να πληρώσει τους φορείς της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και το “ντόμινο” των χρεών να κτυπήσει τόσο στους παραγωγούς “πράσινης “ ενέργειας όσο και στις ιδιωτικές επιχειρήσεις και στο τέλος τη ΔΕΠΑ που προμηθεύει το φυσικό αέριο. Μέχρι στιγμής, από το μέτωπο του “αερίου” , δεν έχουν ακουστεί προβλήματα όσον αφορά στην ομαλή ροή του στα σύνορα.
Οσο για τις επενδύσεις το μέλλον τους είναι άγνωστο. Μπορεί η ΔΕΗ να διαβεβαιώνει ότι μπορεί να ανταποκριθεί στην υποχρέωση της καταβολής των 200 εκατ. ευρώ για να ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής της νέας λιγνιτικής μονάδας “Πτολεμαίδα 5”, όμως τίποτα δεν είναι σίγουρο. Το πρόγραμμα χρηματοδότησης της μονάδας, της μεγαλύτερης ίσως επένδυσης των τελευταίων χρόνων, ύψους 1,3 δισ. ευρώ, περιλαμβάνει ένα κοινοπρακτικό σχήμα, στο οποίο συμμετέχουν ελληνικές και ξένες τράπεζες καθώς και ο οργανισμός εξαγωγικών πιστώσεων της Γερμανίας Euler Hermes. Mε τις συνθήκες αυτές όμως είναι λίγο δύσκολο να υποθέσει κανείς ότι το έργο θα ξεκινήσει, παρότι πριν λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε μία από τις τελευταίες γραφειοκρατικές διαδικασίες που εμπόδιζαν την έναρξή του, η έκδοση της οικοδομικής άδειας.
Σοβαρότατα προβλήματα αντιμετωπίζουν και μία σειρά από άλλες επενδύσεις, όπως για παράδειγμα οι νέες γεωτρήσεις της Energean. H εταιρία παράγει αργό πετρέλαιο στον Πρίνο και το πουλά στην ΒP. Πρόσφατα ξεκίνησε νέες έρευνες στην περιοχή, όμως η χρηματοδότησή τους κινδυνεύει άμεσα από τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Οσο για τον διαγωνισμό για την έρευνα και εκμετάλλευση πετρελαίου και αερίου στο Ιόνιο και τη νότια της Κρήτης είναι πια σχεδόν απίθανο να ολοκληρωθεί εντός των προθεσμιών , με την καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή των προσφορών στις 14 Ιουλίαυ. Η παράταση, η δεύτερη κατά σειρά πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Από την άλλη πλευρά, όσον αφορά στα καύσιμα κίνησης το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στην άρνηση ορισμένων πρατηριούχων να δεχθούν πιστωτικές και άλλες κάρτες. Τα διυλιστήρια μπορεί να διαβεβαιώνουν για την επάρκεια καυσίμων, καθώς τα αποθέματα ασφαλείας της χώρας βάσει των κοινοτικών κανονισμών διαρκούν για κάποιους μήνες, όμως σε αρκετές περιοχές τα βενζινάδικα γρήγορα κατεβάζουν ρολά, γιατί δεν ανεφοδιάζονται εγκαίρως και η κίνηση είναι αυξημένη. Οι φορείς που εκπροσωπούν τα φορτηγά ΔΧ ζητούν να προμηθεύονται καύσιμα με την εγγύηση του κράτους, υποστηρίζοντας ότι οι κάρτες τους δεν γίνονται δεκτές και δεν μπορούν να πληρώσουν με μετρητά. Η εκρηκτική κατάσταση που δημιουργείται στις μεταφορές τόσο στο εσωτερικό όσο και με τα φορτία εξωτερικού, καθώς η αδυναμία πληρωμής των εισαγωγών καθιστά ασύμφορη τη μετακίνηση των φορτηγών σε μονή διαδρομή απειλεί με ελλείψεις αγαθών σε όλο το φάσμα της αλυσίδας.
Οι πρατηριούχοι από την πλευρά τους υποστηρίζουν ότι όσο δεν διευκρινίζονται οι όροι στη διακίνηση κεφαλαίων, υπάρχει η ανησυχία μήπως η κάρτα δεν πιστωθεί άμεσα στον λογαριασμό , πώς θα γίνει η μεταφορά στον λογαριασμό του προμηθευτή κλπ, δικαιολογώντας έτσι τη στάση τους.
Πάντως όσα πρατήρια έχουν web banking, ή έχουν δώσει πάγιες εντολές στον τραπεζικό τους λογαριασμό μπορούν να ανταποκριθούν στην κατάσταση. Τα ΕΛΠΕ έχουν ορίσει και 18 σημεία σε όλη τη χώρα, όπου δέχονται μετρητά.
Από την επόμενη εβδομάτα πάντως η αγορά εκτιμά ότι οι ελλείψεις αγαθών θα γίνονται όλο και πιο έντονες.
