To φθηνό φυσικό αέριο και η προοπτική των δημοπρασιών ποσοτήτων ηλεκτρισμού από τα λιγνιτικά εργοστάσια της ΔΕΗ φαίνεται πως έχουν αναθερμάνει τη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας με τις εταιρίες να δραστηριοποιούνται όλο και πιο έντονα.
Μετά το πάγωμα που ακολούθησε την αρνητική εμπειρία των Energa και της Hellas Power, των δυο εταιριών προμήθειας ρεύματος που έκλεισαν αφήνοντας “φέσια” στην αγορά, είναι η πρώτη φορά που η αγορά λιανικής κινείται και πάλι.
Τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το μερίδιο των εναλλακτικών παρόχων στην αγορά έχει φθάσει στο 5,7% με τρεις καθετοποιημένες εταιρίες την “‘Ηρων”, την “Elpedison” και τη “Protergia” να έχουν το 4,7% με μερίδια 1,9%, 1,6% και 1,2% αντίστοιχα, ενώ στο υπόλοιπο 1% δραστηριοποιούνται μικρότεροι προμηθευτές, όπως η Green, η Watt+Volt, η Voltera και η NPG.
Kύκλοι της αγοράς εκτιμούν ότι το μερίδιο των ιδιωτικών εταιριών θα αυξηθεί τους επόμενους μήνες, ενώ ήδη είναι έντονος ο ανταγωνισμός, όπως δείχνουν και οι δυναμικές διαφημιστικές καμπάνιες των τελευταίων μηνών.
Η πτώση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος στη χονδρική αγορά, αποτέλεσμα της μείωσης της τιμής του φυσικού αερίου που ακολούθησε την κατάρρευση του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές σε συνδυασμό με την συρρίκνωση της ζήτησης ηλεκτρισμού έδωσε το έναυσμα για την επάνοδο των ιδιωτικών εταιριών. Τα περιθώρια ανάμεσα στη τιμές χονδρικής και τα τιμολόγια στη λιανική είναι πλέον τέτοια που επιτρέπουν την επαναδραστηριοποίηση των ιδιωτικών εταιριών.
Ταυτόχρονα, η υλοποίηση των ενεργειακών προαπαιτούμενων που προβλέπει το τρίτο μνημόνιο δημιουργεί τις προσδοκίες ότι αυτή τη φορά η αγορά μπορεί να ανοίξει σε πιο στέρεες βάσεις, παρά τις δυσκολίες και τις καθυστερήσεις.
Το καταλυτικό βήμα είναι οι δημοπρασίες ηλεκτρισμού στο πρότυπο του γαλλικού μοντέλου ΝΟΜΕ. Μία ποσότητα από τη φθηνή ηλεκτροπαραγωγή της ΔΕΗ, ενέργεια που προέρχεται από τις λιγνιτικές μονάδες, θα δημοπρατηθεί. Δικαίωμα αγοράς θα έχουν οι εταιρίες προμήθειας, οι οποίες με τον τρόπο αυτό αποκτούν χαρτοφυλάκιο ανάλογο με της ΔΕΗ.
Το όλο σχέδιο για τις δημοπρασίες βρίσκεται στο στάδιο της τελικής επεξεργασίας από τη ΡΑΕ. Σε πρώτη φάση οι ποσότητες ηλεκτρισμού που θα δημοπρατηθούν θα είναι περιορισμένες, από 300-500 MW. Θα είναι ένα είδος market test για να φανεί πώς λειτουργεί στην πράξη ο νέος θεσμός και αργότερα θα βγουν μεγαλύτερες ποσότητες.
Το μέτρο εντάσσεται στη μνημονιακή υποχρέωση για μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ - και της όποιας εταιρίας- στη χονδρική και τη λιανική στο 50% της αγοράς ως το 2020.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση δεν θεωρεί δεσμευτικές ως προς τον χρόνο εφαρμογής τις αναφορές της συμφωνίας με τους δανειστές για μείωση του μερίδιου της ΔΕΗ κατά 25% σε πρώτη φάση, εκτιμώντας ότι αρκούν η σταδιακή μείωση και η επίτευξη του στόχου για το 2020.
Μάλιστα μέσω των δημοπρασιών θεωρεί ότι μπορεί να ξεπεράσει τον σκόπελο της πώλησης μονάδων της ΔΕΗ.
Ωστόσο ένα από τα προβλήματα που δεν έχει λυθεί - και καθυστερεί τις δημοπρασίες- είναι η τιμή εκκίνησης, με τους εναλλακτικούς πάροχους να πιέζουν για όσο το δυνατόν χαμηλότερες τιμές και τη ΔΕΗ να διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι δεν θα δεχθεί τίποτα λιγότερο από την κάλυψη του κόστους παραγωγής συν ένα εύλογο κέρδος. Στη φάση αυτή η ΡΑΕ επεξεργάζεται τη μεθοδολογία καθορισμού της τιμής εκκίνησης.
Ανεξάρτητα από τα βήματα στο θεσμικό επίπεδο η λιανική αγορά δεν είναι εύκολη. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι ανεξόφλητες οφειλές προς τη ΔΕΗ, που τείνουν στα 2,5 δις. ευρώ, πάνω από το 1/3 του τζίρου της επιχείρησης. Οι κόκκινοι λογαριασμοί μπορεί ακόμα που τα νούμερα είναι μικρά να μην έχουν κτυπήσει την πόρτα των ιδιωτικών εταιριών- κρούσματα υπάρχουν άλλα είναι πολύ περιορισμένα- αλλά είναι προφανές ότι αν τα μερίδια αυξηθούν σημαντικά θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
