Tη δεσπόζουσα θέση της ΔΕΗ και της ΔΕΠΑ στις αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου αντίστοιχα, καθώς και τις υψηλές τιμές του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου στη χονδρική υπογραμμίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο κεφάλαιο για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο στη χώρα μας, στο πλαίσιο της πρώτης έκθεσης για την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης, που δημοσιοποίησε χθες.
“Δεν υπάρχει πραγματικό πεδίο δράσης για τρίτους παίκτες λόγω της κυρίαρχης θέσης της ΔΕΗ ' αναφέρει η έκθεση. Επισημαίνει το ρόλο που θα μπορούσε να παίξει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) για την εφαρμογή των ενεργειακών μεταρρυθμίσεων, καλώντας, μάλιστα, σε επίλυση του προβλήματος της υποστελέχωσης της ΡΑΕ, λόγω της μείωσης του προσωπικού της -συνεπεία των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας- και της αδυναμίας επαρκών νέων προσλήψεων.
Η Έκθεση υπενθυμίζει την υποχρέωση που ανέλαβε η κυβέρνηση με το τρίτο μνημόνιο να μειώσει το μερίδιο της ΔΕΗ κατά 25% βραχυπρόθεσμα και στο 50% της αγοράς ως το 2020. Τονίζει όμως ότι αποτελεσματικά μέτρα που θα ενισχύσουν τον ανταγωνισμό στην λιανική και στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας δεν έχουν ακόμα εφαρμοστεί. Επίσης, αναφέρει ότι πρέπει να υπάρξει πρόοδος στα θέματα που αφορούν στον μετασχηματισμό της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού προκειμένου να προσαρμοστεί στο νέο ευρωπαϊκό μοντέλο (target model), όπως η εισαγωγή της προθεσμιακής αγοράς, ηλεκτρικής ενέργειας, της ενδοημερήσιας και της αγοράς εξισορρόπησης.
Οι τιμές του ηλεκτρισμού στη χονδρική αγορά διαμορφώνονται σε επίπεδα πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Τον Ιούλιο του 2013 οι τιμές του ηλεκτρισμού απελευθερώθηκαν πλήρως αλλά η εξέλιξη αυτή δεν συνοδεύτηκε από τη θεαματική είσοδο τρίτου παίκτη στην αγορά. Τα τιμολόγια ρεύματος για τα νοικοκυριά παρά την ανοδική τάση παρέμειναν σε επίπεδα χαμηλότερα του μέσου όρου της ΕΕ τόσο το 2013 όσο και το 2014. Οι αυξήσεις που έγιναν οφειλόταν στους φόρους και στην σταδιακή υιοθέτηση πρακτικών ανάκτησης του κόστους και άρσης των σταυροειδών επιδοτήσεων.
Όσον αφορά στο φυσικό αέριο η έκθεση διαπιστώνει ότι έχουν γίνει κάποια βήματα. Το 2010 νέοι προμηθευτές αερίου άρχισαν τις εισαγωγές.. Το 2012, η ΔΕΠΑ εισήγαγε το 90% των ποσοτήτων αερίου που διατέθηκαν στη χώρα, όμως το 2013 οι εισαγωγές αερίου από τρίτους παίκτες μειώθηκαν σημαντικά. Ο νέος νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα προβλέπει την πλήρη απελευθέρωση της λιανικής αγοράς αερίου ως το 2018.
Οι τιμές του αερίου για τα νοικοκυριά παρέμειναν υψηλές το 2014.
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει έκθεση και στο δυναμικό των διασυνδέσεων ηλεκτρισμού και αερίου, εκτιμώντας ότι η χώρα μας μπορεί να αναδειχθεί σε περιφερειακό κόμβο. Η δυναμικότητα των ηλεκτρικών διασυνδέσεων ήταν στο 11% το 2014 αλλά μπορεί να φθάσει στο 15% το 2030 με τα νέα Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος. Πρόκειται για τρία έργα που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα αυτό, η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας – Βουλγαρίας και τα δύο τμήματα της υποθαλάσσιας διασύνδεσης Ισραήλ- Κύπρου – Ελλάδας.
Στο φυσικό αέριο, τα σημαντικότερα έργα είναι ο αγωγός Transadriatic Pipeline, TAP, o αγωγός Ελλάδας – Βουλγαρίας και το νέο πλωτό τερματικό υγροποιημένου αερίου στη Βόρειο Ελλάδα, στην Αλεξανδρούπολη ή στον κόλπο της Καβάλας.
