Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο
Παρέμβαση στην Politico
Μπορεί η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού στην Ελλάδα να εκτροχιαστεί από την ΕΕ;
Παρασκευή, 09/03/2018

Ηχηρή παρέμβαση…με πολλούς αποδέκτες, εντός και εκτός της χώρας, για τον τρόπο απελευθέρωσης της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού και προσαρμογής της στο target model πραγματοποίησε η ΕΒΙΚΕΝ, με άρθρο που δημοσιεύτηκε χθες στον έγκυρο έγκυρο διεθνές site politico. eu. 

Το άρθρο με τίτλο «Μπορεί η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού στην Ελλάδα να εκτροχιαστεί από την ΕΕ;», το οποίο υπογράφει ο κ. Αντώνης Κοντολέων, μέλος του προεδρείου  της ΕΒΙΚΕΝ, της ‘Ενωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας μεταφέρει την ανησυχία των μεγάλων καταναλωτών ηλεκτρισμού στην Ελλάδα για τον κίνδυνο εκτροπής της απελευθέρωσης προς όφελος εκείνων που θα επιθυμούσαν τη διατήρηση του σημερινού στάτους κβο, μίας εκτροπής που θα μπορούσε να προέλθει από την ίδια τη μέθοδο και τις διαδικασίες για την εφαρμογή του target model. To άρθρο μάλιστα θέτει μία σειρά από  ερωτήματα για το ρόλο των Αρχών στην Ελλάδα και στις Βρυξέλλες και τον τρόπο που αντιμετωπίζουν την κατάσταση. 

Αναλυτικότερα, το άρθρο έχει ως εξής: 

"Τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί ένα από τα κυριότερα προβλήματα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, που δεν είναι άλλο από το υψηλότερο κόστος ενέργειας ως προς τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές. Πλέον όλοι παραδέχονται ότι με μη ανταγωνιστικές τιμές  στο ρεύμα και στο φυσικό αέριο, ο παραγωγικός ιστός της χώρας έχει χάσει πολύτιμο έδαφος και καίριοι τομείς της ελληνικής παραγωγής και μεταποίησης υπολείπονται έναντι του σκληρού διεθνούς ανταγωνισμού. Άλλωστε το ενεργειακό σε συνδυασμό με τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης (πτώση της κατανάλωσης, υψηλά επιτόκια) αποτελούν τις βασικές αιτίες για την υποχώρηση του μεριδίου της βιομηχανίας στο ΑΕΠ.  

Οι βιομηχανικοί καταναλωτές έντασης ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη ήταν σταθεροί υποστηρικτές μιας πραγματικά ελεύθερης και ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Ακόμα περισσότερο στην Ελλάδα: Η  σημερινή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χαρακτηρίζεται από πλήθος στρεβλώσεων που θεσπίστηκαν σταδιακά στη διάρκεια της παρελθούσης δεκαπενταετίας στο όνομα της προστασίας των ιδιωτών παραγωγών ενέργειας έναντι της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ. Αποτέλεσμα; Και οι καταναλωτές να έχουν επιβαρυνθεί με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ αλλά και η αγορά να μην έχει ανοίξει πραγματικά. 

Πελατειακές λογικές, κρατικά μονοπώλια και εδραιωμένα συμφέροντα αντιστέκονται σθεναρά σε κάθε απόπειρα να λειτουργήσουν και στη χώρα μας ανταγωνιστικές αγορές ενέργειας στο πρότυπο των αντίστοιχων ευρωπαϊκών και να σταματήσουν ή έστω να περιοριστούν δραστικά οι επιδοτήσεις στο χώρο της ενέργειας.

Έτσι, όταν η εφαρμογή του μοντέλου στόχου συμπεριλήφθηκε στο 3ο Μνημόνιο μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών της τον Αύγουστο του 2015 ως προϋπόθεση για την εκταμίευση της οικονομικής βοήθειας, οι βιομηχανικοί καταναλωτές ενέργειας το θεώρησαν ως ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός και ζήτησαν την επίσπευση της όλης διαδικασίας. Εις μάτην!

Αφενός διαπιστώνουμε συνεχή παράταση των ημερομηνιών. Επίσης η μέχρι σήμερα πρόοδος του όλου projectμας επιτρέπει να διατηρούμε σοβαρές αμφιβολίες ως προς την έγκαιρη υλοποίηση της νέας αγοράς σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί στο αναθεωρημένο μνημόνιο ( Μάιος και Αύγουστος του 2018).

Αφετέρου με το πρόσχημα  της δήθεν προστασίας των ιδιωτών παραγωγών  ενέργειας έναντι της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ  επιχειρείται η  διατήρηση των κύριων  στρεβλώσεων της αγοράς που αντιμετωπίσαμε στο παρελθόν και της επέκτασής τους στο μέλλον!

Συγκεκριμένα  στην προς διαβούλευση πρόταση του ΛΑΓΗΕ προτείνεται “ως μεταβατικό μέτρο”  η διατήρηση της ρύθμισης της  επιβολής ελάχιστου ορίου στις προσφορές των παραγωγών, ίσο με το μεταβλητό κόστος κάθε μονάδας παραγωγής.  Και τούτο παρότι η ρύθμιση αυτή δεν συμπεριλαμβάνεται στις οδηγίες του Ρυθμιστή καθώς  η ρύθμιση αυτή δεν ισχύει στην ιταλική αγορά με την οποία θα διασυνδεθεί άμεσα η ελληνική με τη λειτουργία της νέας αγοράς. Είναι προφανές ο καθορισμός ελαχίστου ορίου δημιουργεί προβλέψιμες 

Θα περίμενε κανείς ότι, ακόμη και αν η Εθνική Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΕ) αποδεχόταν τέτοιες , έστω μεταβατικές διατάξεις στους Κώδικες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρενέβαινε καθότι αντιβαίνουν βασικούς κανόνες λειτουργίας της αγοράς. Αυτή είναι πράγματι η ελπίδα μας. Παρόλα αυτά, δεδομένης της εμπειρίας των τελευταίων ετών, οι καταναλωτές παραμένουν σκεπτικοί σχετικά με το αν θα υπάρξει μια τέτοια παρέμβαση. Ο λόγος για αυτόν τον σκεπτικισμό είναι το γεγονός ότι οι αρχές της ΕΕ έχουν αποδείξει ότι ενδιαφέρονται  κυρίως τη μείωση της δεσπόζουσας θέσης του πρώην κρατικού μονοπωλίου (ΔΕΗ), με πολύ λιγότερη προσοχή σε άλλες στρεβλώσεις της αγοράς. Επανέλαβαν επανειλημμένα την ανησυχία τους για την κερδοφορία του ολιγοπωλίου των ανταγωνιστών της ΔΕΗ, χωρίς παρόμοιες ανησυχίες ή ενέργειες σχετικά με το υψηλό κόστος που έχουν οι καταναλωτές ενέργειας. Το σώμα των σχετικών με την ενέργεια νομοθεσιών που υιοθετήθηκε στην Ελλάδα κατά τα χρόνια εφαρμογής των προγραμμάτων οικονομικής βοήθειας, το οποίο καταρτίστηκε σε στενή συνεργασία μεταξύ των ελληνικών αρχών και αξιωματούχων της ΕΕ, αντανακλά σαφώς αυτές τις ανησυχίες.

Η αιτιολόγηση που δίνει ο Διαχειριστής της Αγοράς για την προσφορά είναι - για άλλη μια φορά - η ανάγκη περιορισμού του κυρίαρχου παίκτη. Αλλά είναι τουλάχιστον παράδοξο να προσπαθήσουμε να περιορίσουμε έναν δεσπόζοντα παίκτη αυξάνοντας το επίπεδο των τιμών! Παρόλο που συμφωνούμε ότι ο κρατικός φορέας που κατέχει δεσπόζουσα θέση θα πρέπει να ελέγχεται για τη δημιουργία μιας αγοράς, πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στις γενικές συνθήκες της αγοράς: η αντικατάσταση ενός κρατικού μονοπωλίου με ένα προστατευόμενο από το κράτος ολιγοπώλιο σίγουρα δεν συμβαδίζει με την ενέργεια Αρχές της Ένωσης. Ας ελπίσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επιταχύνει την κατάσταση".