Τα υπερπλεονάσματα από την υπερφορολόγηση, συνεχίζουν να δημιουργούν κινδύνους στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, που κινείται σε θετικούς, αλλά χαμηλότερους των προσδοκιών ρυθμούς μεγέθυνσης. Οι προκλήσεις μάλιστα για την ελληνική οικονομία συνεχώς αυξάνονται, καθώς η χώρα έχει εισέλθει σχεδόν ταυτόχρονα σε μία τριετή μεταμνημονιακή και μία παρατεταμένη προεκλογική περίοδο. Σε μεγάλο μάλιστα βαθμό οι προσδοκίες της επιχειρηματικότητας σχετίζονται με τις προεκλογικές παροχές, όπως συμβαίνει κάθε φορά που γίνονται εθνικές εκλογές. Όμως οι τριπλές εκλογικές αναμετρήσεις το 2019 κρατούν σε στάση αναμονής τους επενδυτές, γεγονός που, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη αβεβαιότητα στο διεθνές περιβάλλον, δεν ευνοεί την εισροή κεφαλαίων για πραγματοποίηση επενδύσεων που κυμαίνονται στο 7%, αντί του 15% που απαιτείται. Η άνοδος της καταναλωτικής εμπιστοσύνης για 7ο συνεχόμενο μήνα ευνοεί τις εξελίξεις στο λιανικό και χονδρικό εμπόριο που σημείωσε αύξηση +4% το 2018 και αποτυπώνει τις συνθήκες αύξησης της απασχόλησης και των μισθών. Οι ελληνικές επιχειρήσεις που επηρεάζονται περισσότερο και από τις διεθνείς εξελίξεις, δείχνουν να τηρούν μία στάση αναμονής, διαμορφώνοντας «μικτές τάσεις» στη πραγματική οικονομία. Οι κίνδυνοι για την ελληνική οικονομία που δημιουργούν συνθήκες αβεβαιότητας, συνοψίζονται στην επιβράδυνση της Ευρωζώνης, τα ληξιπρόθεσμα χρέη, τα κόκκινα δάνεια, τις δικαστικές διεκδικήσεις, το προεκλογικό κλίμα και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών που παρά την αύξηση των εξαγωγών παρουσίασε επιδείνωση κατά 2,75 δις ευρώ. Πιεστικά προβλήματα είναι αυτά των «κόκκινων» δανείων, της ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών και ο κίνδυνος δημοσιονομικού εκτροχιασμού, λόγω κρίσιμων επικείμενων δικαστικών αποφάσεων που ενδέχεται να δημιουργήσουν επιπλέον υποχρεώσεις περίπου 4 δις ευρώ. Στην Ευρωζώνη το οικονομικό κλίμα συνέχισε να επιδεινώνεται το 2019 κυρίως λόγω της περαιτέρω εξασθένισης των προσδοκιών, παρά την ελαφρά ανάκαμψη στο λιανικό εμπόριο και την καταναλωτική εμπιστοσύνη. Με βάση τις χειμερινές προβλέψεις της Ε.Ε. ο ρυθμός ανάπτυξης στην ΕΕ-28 θα περιοριστεί το 2019 σε +1,5%, από +1,9% το 2018. Για το ελληνικό ΑΕΠ, η Ε.Ε. διατήρησε αμετάβλητες τις προβλέψεις της σε +2,2% το 2019 και +2,3% το 2020, κάνοντας λόγο για δυναμική συμβολή των εξαγωγών και της ιδιωτικής κατανάλωσης. Οι συνολικές εξαγωγές αγαθών ανήλθαν σε €33,4 δισ. το 2018, παρουσιάζοντας αύξηση 15,7% σε σύγκριση με το 2017. Η θεαματική άνοδος των εξαγωγών αποτέλεσε τον κύριο μοχλό ανάπτυξης το 2018, παρά την εξασθένιση που παρατηρήθηκε στο διεθνές εμπόριο αγαθών και των τάσεων προστατευτισμού που διαμορφώθηκαν. Οι ελληνικές εξαγωγές καταγράφουν δυναμικούς ρυθμούς επέκτασης και ο βαθμός διείσδυσης της ελληνικής οικονομίας στην παγκόσμια αγορά έχει αρχίσει τα τελευταία χρόνια να ανακάμπτει, απέχοντας όμως σημαντικά από τα προ κρίσης επίπεδα. Οι εισπράξεις από υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά +20,6% το 2018, κυρίως λόγω της ανόδου του τουρισμού με +42,5% σε εισπράξεις και +6,2% σε αφίξεις, αλλά και της καλής πορείας των εισπράξεων από μεταφορές με +19,9%. Σημειώνεται ότι η μηνιαία ροή καταθέσεων των επιχειρήσεων ήταν επίσης θετική κατά +1,2 δις ευρώ, από τον Ιούλιο του 2015, όταν επιβλήθηκαν τα capital controls, με τη σωρευτική αύξηση των καταθέσεων των επιχειρήσεων να διαμορφώνεται σε 9,3 δις ευρώ. Παράλληλα, ο ρυθμός χρηματοδότησης των επιχειρήσεων επέστρεψε σε θετικό έδαφος με το οριακό +0,3%, έπειτα από 9 μήνες αρνητικής μεταβολής.
Αναφορικά, τέλος, με τους κινδύνους που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η οικονομία, τονίζεται η επισφαλής ανταγωνιστικότητα, η πιθανή κόπωση από τις μεταρρυθμίσεις και οι επικείμενες εκλογές με το ενδεχόμενο να σημειωθούν καθυστερήσεις σε τομείς όπως οι ιδιωτικοποιήσεις και η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος δημιουργεί εύλογη αβεβαιότητα και διαμορφώνει μικτές τάσεις στις μελλοντικές επιχειρηματικές προσδοκίες.
