Συντρέχουν πολλοί λόγοι που δικαιολογούν την άποψη ότι και το 2024, σε συνέχεια του 2023, αναμένεται να είναι έτος για το οποίο υπάρχει υψηλός βαθμός αβεβαιότητας. Αυτή προέρχεται από τρεις κατηγορίες λόγων, τους οικονομικούς, τους πολιτικούς και τους γεωπολιτικούς. Ας τους δούμε αναλυτικά:
Οικονομικοί λόγοι. Σύμφωνα με την τελευταία εκτίμηση της Federal, η αμερικανική οικονομία αναμένεται να σημειώσει αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,4% το 2024. Για την ευρωπαϊκή οικονομία η εκτίμηση της ΕΚΤ είναι ότι θα αναπτυχθεί με ρυθμό μόλις 0,8%, ενώ το ΔΝΤ εκτιμά ότι η παγκόσμια οικονομία θα μεγεθυνθεί με ρυθμό 3%. Στην Κίνα ο ρυθμός μεγέθυνσης δύσκολα θα ξεπεράσει το 5%, σε συνέχεια των προβλημάτων που σχετίζονται με τα ακίνητα. Με τα δεδομένα αυτά, οι Κεντρικές Τράπεζες πρέπει να δρομολογήσουν εντός του 2024 τη διαδικασία μείωσης των επιτοκίων ώστε να αποφύγουν το ενδεχόμενο τα υψηλά επιτόκια να προκαλέσουν ύφεση, έχοντας ωστόσο προηγουμένως τιθασεύσει τον πληθωρισμό (2,4% τον Νοέμβριο στην ευρωζώνη, στο 3,1% στις ΗΠΑ). Το στοίχημα είναι δυσχερέστατο και η επενδυτική κοινότητα θα συνεχίσει να παρακολουθεί από κοντά τις δηλώσεις των Πάουελ και Λαγκάρντ πριν αποφασιστεί μια ουσιαστική αλλαγή της στάσης χαμηλού βαθμού διάθεσης για ανάληψη μεγαλύτερων επενδυτικών κινδύνων. Εκτιμάται πάντως ότι κατά το 1ο εξάμηνο του 2024 θα διατηρήσουν τα παρεμβατικά τους επιτόκια στα τρέχοντα επίπεδα, αφού το ενδεχόμενο αναζωπύρωσης του πληθωρισμού δεν μπορεί να αποκλειστεί, αναζητώντας το άριστο timing για το ξεκίνημα της μείωσης των επιτοκίων, με στόχο το λεγόμενο soft landing στην οικονομία, δηλαδή τη μη υπερβολική επιβράδυνσή της. Οι αναλυτές πάντως θεωρούν ότι η ΕΚΤ οφείλει να ξεκινήσει νωρίτερα τη σχετική διαδικασία, καθώς η παρατεταμένη διατήρηση υψηλών επιτοκίων θα προκαλέσει ανεπιθύμητα μεγάλη υποχώρηση των συνθηκών ζήτησης, δηλαδή της κατανάλωσης των ιδιωτών και των επενδύσεων των επιχειρήσεων.
Γεωπολιτικοί λόγοι. Η ουκρανική κρίση συνεχίζεται και στις 20/2/2024 θα συμπληρώσει μια διετία. Αν και έχει παγιωθεί ένα σκηνικό σύμφωνα με το οποίο ούτε η Ουκρανία μπορεί να ανακτήσει τα εδάφη που κατέλαβε η Ρωσία ούτε η Ρωσία μπορεί να επεκτείνει την επιρροή της στο Κίεβο, οι δύο πλευρές δεν αναμένεται στο εγγύς μέλλον να διακόψουν τις μεταξύ τους εχθροπραξίες. Ωστόσο, η συνέχιση της χρηματοδότησης του πολέμου είναι ολοένα και πιο δύσκολη για τη Δύση, ενώ η Ρωσία, αν και αιμορραγεί οικονομικά, έχει βρει τρόπους να ξεπερνά τις εναντίον της κυρώσεις συνεργαζόμενη με άλλες χώρες, όπως την Κίνα, την Ινδία και την Τουρκία. Παράλληλα, η εμπόλεμη κατάσταση στη Γάζα εγκυμονεί πάντα κινδύνους να κλιμακωθεί σε όλη τη Μέση Ανατολή. Μάλιστα, στην παρούσα φάση, οι δράσεις των ανταρτών Χούθι της Υεμένης έχουν οδηγήσει στη διακοπή της διέλευσης πλοίων από τη Διώρυγα του Σουέζ, με προφανείς δυσμενείς επιπτώσεις για την εφοδιαστική αλυσίδα προϊόντων και πρώτων υλών, καθώς από εκεί διακινείται περίπου το 12% του παγκόσμιου εμπορίου σε όγκο και ίσως το 30% της παγκόσμιας διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων.
Πολιτικοί λόγοι. Η συνάντηση των προέδρων Μπάιντεν και Σι που έγινε τον Νοέμβριο στο Σαν Φρανσίσκο συνέβαλε στην αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ, καθώς έγινε αντιληπτό ότι η οικονομία ενώνει τις δύο υπερδυνάμεις. Σαν αποτέλεσμα, το ενδεχόμενο απρόβλεπτων εξελίξεων για το θέμα της Ταιβάν παραμερίστηκε στην παρούσα φάση. Όμως, το δημοσκοπικό προβάδισμα του Τραμπ και το ισχυρό ενδεχόμενο μιας νέας υποψηφιότητάς του για την προεδρία των ΗΠΑ το 2025 προκαλούν εύλογες ανησυχίες λόγω του απρόβλεπτου της προσωπικότητάς του. Με την Ευρώπη να χρειαστεί να αντιμετωπίσει την άμυνά της αποκλειστικά με ίδια μέσα, ενδεχόμενο για το οποίο δεν έχει προετοιμαστεί. Θα χρειαστεί ωστόσο προηγουμένως να περάσει από το Ανώτατο Δικαστήριο που θα κρίνει για το κατάλληλο της υποψηφιότητάς του ως υποψηφίου των Ρεπουμπλικάνων.
Οι προαναφερόμενοι παράγοντες είναι γνωστοί στις κυβερνήσεις, στις Κεντρικές Τράπεζες και σε άλλους φορείς που είναι σε διαδικασία επαγρύπνησης ώστε να ενεργήσουν κατά τρόπο που θα αποφύγουν τις αποσταθεροποιητικές συνέπειες στο ενδεχόμενο που εξελιχθούν με βλαπτικό τρόπο για την οικονομία (απαισιόδοξο σενάριο). Από την άλλη πλευρά, είναι πιθανό να εξελιχθούν με τρόπο που θα οδηγήσει σε θετικές εξελίξεις για την παγκόσμια οικονομία (αισιόδοξο σενάριο), ενδεχόμενο πιθανότερο, καθώς, για παράδειγμα, η κλιμάκωση των πολεμικών επιχειρήσεων με περισσότερα εμπλεκόμενα μέρη είναι για όλους ανεπιθύμητη.
