Koίτασμα- μαμούθ του αερίου ηλίου ανακάλυψαν βρετανοί ερευνητές στην Τανζανία της ανατολικής Αφρικής. Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται ήλιο εκ προθέσεως, μέσα από συστηματική έρευνα και όχι τυχαία, όπως στο παρελθόν, στη διάρκεια ερευνών για πετρέλαιο. Η ανακάλυψη ανοίγει το δρόμο για ανάλογα επιτεύγματα στο μέλλον.

Το ήλιο θεωρείται ζωτικό για πολλές σύγχρονες τεχνολογίες όπως τα ιατρικά διαγνωστικά μηχανήματα μαγνητικής απεικόνισης (MRI), οι συγκολλήσεις μετάλλων, οι ανιχνευτές βιομηχανικών ρύπων, οι πυρηνικοί αντιδραστήρες, ο επιταχυντής του CERN κ.α.

Τα γνωστά αποθέματα ηλίου εξαντλούνται με γοργό ρυθμό. Τα τελευταία χρόνια είχαν δημιουργηθεί ανησυχίες ότι, λόγω υπερεκμετάλλευσης αυτού του υπερβολικά σπάνιου και πολύτιμου φυσικού πόρου, η προσφορά του θα αδυνατούσε να ανταποκριθεί στη μεγάλη ζήτηση σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Οι ερευνητές των Τμημάτων Γεωεπιστημών των πανεπιστημίων Οξφόρδης και Ντάραμ, καθώς και της νορβηγικής εταιρείας Helium One Ltd, με επικεφαλής τον καθηγητή Κρις Μπαλεντάιν, ανακοίνωσαν στη διεθνή συνδιάσκεψη γεωχημείας Γκόλντσμιντ, που πραγματοποιείται στη Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας, ότι αξιοποίησαν και προσάρμοσαν τεχνικές αναζήτησης πετρελαίου για να ανακαλύπτουν κοιτάσματα ηλίου.

«Τώρα που κατανοούμε τις τεχνικές, προβλέπουμε ότι θα βρούμε και άλλα μεγάλα κοιτάσματα ηλίου. Αυτό θα μας βοηθήσει να διασφαλίσουμε τις μελλοντικές ανάγκες της κοινωνίας σε ήλιο» δήλωσε ο Μπαλεντάιν.

Η ανακάλυψη στην περιοχή της Τανζανικής Ανατολικοαφρικανικής Τεκτονικής Τάφρου έγινε κοντά σε ηφαίστειο και οι ερευνητές δήλωσαν ότι η ηφαιστειακή δραστηριότητα φαίνεται να παίζει ρόλο-κλειδί για τον σχηματισμό των αποθεμάτων ηλίου. Όμως το πεδίο του ηλίου δεν πρέπει να βρίσκεται υπερβολικά κοντά στο ηφαίστειο, επειδή τότε το αέριο κινδυνεύει να «μολυνθεί» από άλλα ηφαστειακά αέρια, όπως το διοξείδο του άνθρακα.

Το κοίτασμα εκτιμάται ότι είναι της τάξης των 54 δισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών, περίπου όσο 600.000 πισίνες Ολυμπιακών διαστάσεων γεμάτες με αέριο ήλιο. Η ποσότητα αυτή είναι σχεδόν επταπλάσια σε σχέση με το συνολικό ήλιο που καταναλώνεται παγκοσμίως κάθε χρόνο (η ετήσια κατανάλωση είναι περίπου οκτώ δισεκατομμύρια κυβικά πόδια) και αρκετό για να γεμίσει πάνω από 1,2 εκατομμύρια μηχανήματα MRI, αν μετατραπεί σε υγρό ήλιο.

Από το 1903 έχει ανακαλυφθεί οικονομικά αξιοποιήσιμο ήλιο σε συνολικά 12 χώρες. Τα συνολικά παγκόσμια αποθέματα ηλίου υπολογίζονταν σε 35,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το 2015. Οι ΗΠΑ, ο μεγαλύτερος προμηθευτής ηλίου στον κόσμο, διαθέτουν αποθέματα περίπου 153 δισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών ή 4,33 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (ένα κυβικό μέτρο ισοδυναμεί με περίπου 35,3 κυβικά πόδια).