Bόμβα στα θεμέλια της τούρκικης οικονομίας ήταν η απόπειρα πραξικοπήματος.

Όπως αναφέρουν οι Financial Times, η  Τουρκία κινήθηκε για να διασφαλίσει τους επενδυτές ότι η οικονομία δεν θα εκτροχιαστεί μετά από το αποτυχημένο πραξικόπημα. Η Κεντρική Τράπεζα δήλωσε ότι θα προσφέρει απεριόριστη ρευστότητα στις τράπεζες, ενώ ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Mehmet Simsek υποστήριξε ότι η κυβέρνηση έχει τον έλεγχο και «δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας».

Ο κ. Mehmet Simsek που χθες το βράδυ αναμενόταν να έχει τηλεδιάσκεψη με επενδυτές έγραψε στο twitter: Η χώρα μας επιστρέφει γρήγορα στην κανονικότητα μετά από αυτή την προσπάθεια πραξικοπήματος που απέτρεψε το έθνος μας. Τα θεμελιώδη μακροοικονομικά της χώρας μας παραμένουν ισχυρά. Παίρνουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα.

Παρ’ όλα αυτά, το πραξικόπημα που είχε στόχο να διώξει τον Ερντογάν απειλεί με ισχυρό χτύπημα την τουρκική οικονομία που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ξένες επενδύσεις. Οι χαοτικές σκηνές με πραξικοπηματίες στρατιώτες να καταλαμβάνουν δρόμους στην Κωνσταντινούπολη και την Αγκυρα οδήγησε την Παρασκευή τη λίρα σε πτώση 5%, τη μεγαλύτερη από το 2008.

Το αδύναμο νόμισμα απειλεί με αύξηση του πληθωρισμού και την προσθήκη επιπλέον πίεσης στο έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, ενώ η αβεβαιότητα θα απειλήσει τις εισερχόμενες επενδύσεις και τον τουρισμό, σύμφωνα με αναλυτές. «Είναι ένα πολύ σοβαρό σοκ εμπιστοσύνης, αλλά εξαρτάται επίσης από το πόσο μόνιμη θα αποδειχτεί η υποτίμηση του νομίσματος», δήλωσε ο Murat Ucer, οικονομολόγος στη Global Source Partners.

Η απόπειρα πραξικοπήματος έρχεται να προστεθεί σε μια ήδη ταραχώδη χρονιά για την Τουρκία, που έζησε δύο εκλογικές αναμετρήσεις, την εκδίωξη ενός πρωθυπουργού και ένα κύμα τρομοκρατικών επιθέσεων, για τις οποίες κατηγορούνται το ISIS και οι Κούρδοι. Ο τουριστικός τομέας, μια ζωτική πηγή συναλλάγματος έχει ήδη χτυπηθεί από τις επιθέσεις, περιλαμβανομένης αυτής στο αεροδρόμιο Αταρτούκ της Κωνσταντινούπολης από τρεις βομβιστές αυτοκτονίας, που κόστισε τη ζωή σε πάνω από 40 ανθρώπους. Ο διπλωματικός πόλεμος της Τουρκίας με τη Ρωσία για την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού στα συριακά σύνορα επιδείνωσε τις απώλειες του κλάδου.

Τα τουριστικά έσοδα υποχώρησαν 23% τον Μάιο με την πτώση έναντι του προηγούμενου έτους να αυξάνεται κάθε μήνα που περνά, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία. «Από την οπτική των επενδυτών η Τουρκία δείχνει περισσότερο σαν μια πολιτική υπόθεση», δήλωσε ο Dani Rodrik, Τούρκος οικονομολόγος στο Harvard. Ηταν η οικονομική διαμάχη, δήλωσε ο Rodrik που πίεσε τον Ερντογάν να συμφιλιωθεί τις τελευταίες εβδομάδες με τη Ρωσία και το Ισραήλ. Οποια πιθανά οφέλη για τον τουρισμό που αναμένονταν διακυβεύονται από την πολιτική αστάθεια, προσέθεσε.

Ο Bulent Gultekin καθηγητής Οικονομικών στο Wharton School του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνιας και κεντρικός τραπεζίτης τη δεκαετία του 1990, δήλωσε: Η πρόκληση για την Τουρκία, και αυτό που ξέχασε η κυβέρνηση, είναι η ανάγκη να βελτιωθεί η παραγωγικότητα. Χωρίς μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην Παιδεία? ή μια εξαγωγικά ωθούμενη οικονομία, καταδικάζεσαι για χαμηλή οικονομική ανάπτυξη.

Τοπικός τραπεζίτης ανησυχούσε για το ότι η τουρκική οικονομία μπορεί να υποφέρει πριν ανακάμψει από τη σημερινή αναταραχή. «Θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για να πιάσουμε το επίπεδο επενδύσεων που είχαμε πέρυσι», δήλωσε. «Εχουμε την τρομοκρατία, έχουμε τα πραξικοπήματα, έχουμε έλλειψη εξυπνάδας».

Η Τουρκία υπήρξε μια από τις αναδυόμενες αγορές με την καλύτερη απόδοση. Η ανάπτυξη όμως ήδη προβλέπεται να υποχωρήσει από το 4,5% του ΑΕΠ το 2015 στο 3%-4% του ΑΕΠ φέτος. Η χώρα εξαρτάται πολύ από τη σχετικά βραχυπρόθεσμη ροή κεφαλαίων γιατί βαρύνεται από υψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ενώ πολλές τουρκικές εταιρείες έχουν σημαντικά δανειακά βάρη.

Η τύχη της λίρας αναμένεται να βαρύνει στην απόφαση της κεντρικής τράπεζας που αναμένονταν να μειώσει τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης αλλά μπορεί τώρα να μην το πράξει υπό το φόβο κλιμάκωσης του ξεπουλήματος του νομίσματος.

Παρ’ όλα αυτά ο Timothy Ash, στρατηγικός αναλυτής στη Nomura, υποστήριξε ότι δεν περιμένει οι οίκοι αξιολόγησης να υποβαθμίσουν την χώρα σε μη επενδυτική βαθμίδα. Η Moody’s και η Fitch σήμερα αξιολογούν την χώρα μια βαθμίδα πάνω από την κατηγορία «σκουπίδια».

«Δεν περιμένω υποβάθμιση, αλλά είναι δύσκολο αυτές τις ημέρες να προβλέψεις τους οίκους αξιολόγησης», υποστήριξε. «Το βασικό μου σενάριο είναι ότι η Τουρκία θα παραμείνει σε επενδυτική βαθμίδα, αλλά η πίστη μου γι’ αυτό είναι μικρότερη απ’ ό,τι την Παρασκευή».