Κρίσιμες αποφάσεις στα θέματα της ενέργειας φέρνει το επόμενο 15ήμερο, οι οποίες γίνονται πιο «καυτές» από το γεγονός ότι ο καθ΄ύλην αρμόδιος υπουργός Πάνος Σκουρλέτης, βρίσκεται σε πολιτικά μετέωρη θέση μετά την απόφαση του πρωθυπουργού να μην τον προτείνει για μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του κυβερνώντος κόμματος.
Σε μερικές ώρες (στις 12 το μεσημέρι της Τρίτης) η ΔΕΗ ξεκινά την πρώτη από τις δημοπρασίες τύπου ΝΟΜΕ για τη δημοπράτηση 460MW/h στην πρώτη διαδικασία τέτοιου τύπου η οποία ήρθε ως επιλογή για να μην εφαρμοστεί από τους δανειστές το μοντέλο της Μικρής ΔΕΗ, στην οποία είχε αντιταχτεί ο Σκουρλέτης. Σημειώνεται ότι οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ αφορούν ουσιαστικά διαδικασίες πώλησης πακέτων ρεύματος της ΔΕΗ προς τους ιδιώτες παρόχους (και ανταγωνιστές της) με στόχο να περιοριστεί το μερίδιο της δημόσιας επιχείρησης από το σημερινό 88% σε λιγότερο από 50% μέχρι το 2020.
Κι όμως η διαδικασία αυτή βρίσκει τον Πάνο Σκουρλέτη σε περίπλοκη θέση και πρακτικά «απέναντι» στο Μέγαρο Μαξίμου. Διόλου τυχαίο που ο υπουργός Ενέργειας, δήλωσε σε συνέντευξη του την Κυριακή (Real News) πως υπάρχουν «απόψεις μέσα στους κύκλους των δανειστών που επιθυμούν διακαώς να καθορίσουν τη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου». Μια δήλωση ενδεικτική του κακού κλίματος στις σχέσεις του ακόμη και με τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα.
Ο Πάνος Σκουρλέτης, δεν θα μπορούσε να επηρεάσει βέβαια τη διαδικασία των δημοπρασιών ΝΟΜΕ, θα μπορούσε όμως να την αξιοποιήσει πολιτικά, ιδιαίτερα εν όψει και της δεύτερης φάσης της διαδικασίας για τον ΑΔΜΗΕ (που θεωρείται πολιτικά) δικό του έργο. Σημειώνεται ότι μετά την κατάθεση των δύο δεσμευτικών προσφορών για το 24% του ΑΔΜΗΕ από TERNA και State Grid China την περασμένη Παρασκευή, θα ακολουθήσει άμεσα η ανακήρυξη του προτιμητέου επενδυτή από τη ΔΕΗ, με τη διαδικασία να ολοκληρώνεται με την πώληση του πακέτου στις αρχές του 2017. Παράλληλα προχωρούν και οι διαδικασίες για την ίδρυση της εταιρείας συμμετοχών που θα κατέχει το 51% του ΑΔΜΗΕ και θα εισαχθεί στο ΧΑ.
«Ειδήσεις» όμως, αναμένονται το επόμενο διάστημα και από το «μέτωπο» του ΔΕΣΦΑ. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το τέλος του μήνα είναι ο «ορίζοντας» για την ανακοίνωση της τελικής λύσης για την πώληση του 66%, με την επικρατέστερη εκδοχή να θέλει το πακέτο να μοιράζεται μεταξύ της αζερικής SOCAR που ήταν ο αρχικός προτιμητέος ανάδοχος και της ιταλικής Snam. Στην τελευταία θα καταλήξει πιθανότατα το 30% του διαχειριστή αερίου.
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε τις προηγούμενες ημέρες φαίνεται πως θα διατηρήσει ακέραιο το τίμημα των 400 εκατ. Ευρώ και έρχεται μετά την συνάντηση του επικεφαλής της SOCAR με τον πρωθυπουργό. Η συνάντηση ήταν το κομβικό σημείο για την εμπλοκή του υπουργού Ενέργειας στην υπόθεση μια και αμέσως μετά, τις διαπραγματεύσεις για τον ΔΕΣΦΑ ανέλαβε ειδική ομάδα του Μεγάρου Μαξίμου (υπό τον Δ. Λιάκο) αποκλείοντας τον Πάνο Σκουρλέτη.
Παρέμβαση των "53" υπέρ Σκουρλέτη
Με παρέμβασή τους στο site της «ομάδας των 53» (επικεφαλής είναι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος), το commonality, δικαιώνουν τον υπουργό Ενέργειας για τις ενστάσεις που έχει διατυπώσει και ζητούν: «Να δώσουμε μαζί την μάχη ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις στον ενεργειακό τομέα», θέτοντας έτσι όρους στον Αλέξη Τσίπρα για το είδος του ανασχηματισμού που πρέπει να κάνει.
Ειδικότερα, με άρθρο τους υπό τον εύγλωττο τίτλο «Γιατί ο Πάνος Σκουρλέτης έχει δίκιο» χαρακτηρίζουν επιτυχία το γεγονός ότι διασφαλίστηκε ο δημόσιος χαρακτήρας του ΑΔΜΗΕ «κόντρα και στις απαιτήσεις των δανειστών αλλά και των «πρόθυμων» εντός της χώρας, όπως είναι η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ», όπως αναφέρουν.
Αναλυτικά, το άρθρο των «53» στο Commonality, το οποίο τιτλοφορείται: «Γιατί ο Σκουρλέτης έχει δίκιο»:
Να δώσουμε μαζί την μάχη ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις στον ενεργειακό τομέα.
Ένας από τους κεντρικούς τομείς μιας οικονομίας και ενός παραγωγικού συστήματος είναι στην εποχή μας ο ενεργειακός τομέας. Ειδικά στην Ελλάδα, ελλείψει άλλων μεγάλων βιομηχανικών κλάδων, οι αποφάσεις που λαμβάνονται για την πολιτική που εφαρμόζεται για την ενέργεια καθορίζουν όχι μόνο δυναμικές της οικονομίας, αλλά σε μεγάλο βαθμό και άλλες πολιτικές, κοινωνικές και ταξικές ισορροπίες ακόμα και όταν αυτό δεν είναι εμφανές με την πρώτη ματιά.
Γι’ αυτό άλλωστε, από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησε η διαπραγμάτευση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με τους θεσμούς και τους δανειστές τα ενεργειακά ζητήματα αποτελούσαν μόνιμα κομμάτι των πιο σκληρών απαιτήσεων που εκφράζονταν από την πλευρά τους. Και μάλιστα με τρόπο σαφή και κατηγορηματικό. Είτε αυτό αφορούσε τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα φυσικού αερίου, είτε τις θεσμικές αλλαγές που επιδιώκει η «αγορά» στον τομέα του ηλεκτρισμού. Και βέβαια πίσω από κάθε τέτοια απαίτηση η μόνιμη εμμονή των δανειστών ήταν η περαιτέρω αποδυνάμωση των μεγάλων Δημόσιων Επιχειρήσεων του τομέα (π.χ. ΔΕΗ) και η ολοένα και μεγαλύτερη αμφισβήτηση στην πράξη της δυνατότητας του Δημοσίου (σε οποιαδήποτε μορφή του) να έχει λόγο και ρόλο στη διαμόρφωση σημαντικών στρατηγικών ζητημάτων.
Οι απαιτήσεις λοιπόν των δανειστών ήταν κατά κύριο λόγο πολιτικές-ιδεολογικές και πολύ δευτερευόντως οικονομικές, όσο και αν ντύνονται πολλές φορές με αυτό το κάλυμμα.
Επομένως όταν μιλάμε για τη διαπραγμάτευση στα ενεργειακά ζητήματα, θα πρέπει να το κάνουμε έχοντας εικόνα του ρόλου της ενέργειας στην ευρύτερη οικονομία αλλά και –κυρίως– του ρόλου που παίζει η ενέργεια στην ίδια την ισορροπία των δυνάμεων, πολιτική και κοινωνική, στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας. Πρέπει να είναι σε όλους σαφές: το μνημόνιο δεν είναι απλά μια καταγραφή ισοδύναμων και ανταλλάξιμων μεταξύ τους απαιτήσεων. Μέρη του μνημονίου μπορούν –και πρέπει– να προεξέχουν σε σημασία έναντι άλλων και αυτό δεν είναι υποκειμενικό, καθορίζεται από το ρόλο κάθε τομέα στο γενικότερο πλαίσιο της πολιτικής και ταξικής σύγκρουσης. Κάτι που μπορεί να φαίνεται ως ένα νούμερο (π.χ. πώληση του 17 % της ΔΕΗ, που είναι σήμερα στο ΤΑΙΠΕΔ), θα πρέπει να είναι πολύ σαφές σε όλους μας τι συνέπειες θα έχει ευρύτερα στην κοινωνία και στις ταξικές ισορροπίες μετά από λίγο καιρό (ιδιωτικό μάνατζμεντ της μεγαλύτερης επιχείρησης της χώρας, δημόσιο συμφέρον έναντι μεγιστοποίησης του κέρδους, καθορισμός τιμολογίων για τους καταναλωτές κ.ο.κ).
Για τον ίδιο λόγο και η επιτυχία του Υπουργείου Ενέργειας υπό τον Πάνο Σκουρλέτη όσον αφορά τη διατήρηση του Δημόσιου Ελέγχου των Δικτύων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) είναι κεντρικής σημασίας στην όλη προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης. Αυτή την προσπάθεια πρέπει να την υποστηρίξουμε, κόντρα και στις απαιτήσεις των δανειστών αλλά και των «πρόθυμων» εντός της χώρας, όπως είναι η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ. Τα Δίκτυα Μεταφοράς δεν είναι άλλο ένα πάγιο μεταξύ άλλων. Είναι η βασική υποδομή πάνω στην οποία μπορεί να σχεδιαστεί και να λειτουργήσει ένας από τους πλέον κρίσιμους παραγωγικούς κλάδους της οικονομίας.
Επομένως και για να μη μακρηγορούμε: η μάχη και η σύγκρουση στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων, ειδικά στον ενεργειακό τομέα, δεν είναι άλλη μια μάχη εντός του μνημονίου. Δεν είναι παιχνίδι εντυπώσεων, δεν είναι μικροπολιτικό ζήτημα, που μπορούμε εύκολα να θέσουμε σε διαπραγμάτευση εσωκομματική κ.ο.κ. Είναι –και πρέπει να είναι και στη συνέχεια– η κεντρικότερη μάχη για το ρόλο που επιδιώκει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να δώσει στην κοινωνία για την παραγωγική και αναπτυξιακή προοπτική του τόπου. Και γι’ αυτό, καλό θα είναι αυτήν τη μάχη –το να κρατήσουμε ζωντανή την κοινωνία και τη δημόσια λειτουργία της οικονομίας και της παραγωγής– να τη δώσουμε όλοι μαζί. Αλλιώς, δεν θα μπορούμε μετά να λέμε για αριστερή πολιτική «στο περιθώριο των μνημονίων». Θα έχουμε χάσει τα εργαλεία που θα μας την επιτρέπουν.
