Νέα δεδομένα για τον αγωγό Turkish Stream και την ενδεχόμενη επέκτασή του στην Ελλάδα με βασικό τελικό προορισμό την Ιταλία δημιουργεί πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ανοίγει το δρόμο για το γερμανο - ρωσικό πρότζεκτ Nord Stream II, την κατασκευή δηλαδή δεύτερης γραμμής στον υφιστάμενο αγωγό Ρωσίας - Γερμανίας.
Πρόκειται για μία αλλαγή στη στάση των Βρυξελλών απέναντι στη Μόσχα, που απειλεί να θέσει στο περιθώριο τα σχέδια για την ευρωπαική πορεία του Turkish Stream, ειδικά αν η ΕΕ επιμείνει στο αίτημά της προς τη Ρωσία για διατήρηση του στάτους της Ουκρανίας ως χώρας -τράνζιτ για τη μεταφορά αερίου.
Μετά από μία μακρά διένεξη με τη Gazprom, κατά την διάρκεια της οποίας οι Βρυξέλλες φαίνονταν έτοιμες να μπλοκάρουν όλα τα σχέδια των Ρώσων για την παροχή φυσικού αερίου στην ΕΕ μέσω εναλλακτικών διαδρομών, το βράδυ της περασμένης Παρασκευής μέλη της Κομισιόν αποφάσισαν να αλλάξουν έναν κανονισμό, δίνoντας στη Gazprom το δικαίωμα να μεταφέρει περισσότερο αέριο μέσω Γερμανίας
Η απόφαση αφορά στον αγωγό Οπάλ, με τον οποίο συνδέεται στη Γερμανία ο αγωγός Nord Stream 1. Mέχρι σήμερα η Gazprom μπορούσε να χρησιμοποιεί μόνον το 50% της χωρητικότητας του αγωγού, με αποτέλεσμα μέγαλό μέρος της δυναμικότητας του Οπάλ να μένει αχρησιμοποίητο.. Την Παρασκευή , η Κομισιόν συναίνεσε στην μερική άρση της απαγόρευσης, μετά από αίτημα που της υπέβαλε η αρμόδια αρχή της Γερμανίας, με την προϋπόθεση οι ανταγωνιστές της Gazprom να αποκτήσουν πρόσβαση κατά προτεραιότητα σε ποσοστό ως 20% της χωρητικότητας του αγωγού. Η απόφαση ισχύει ως το 2033.
Πρόκειται για ένα μέτρο, που κατά του αναλυτές δίνει τη δυνατότητα στη Gazprom να προχωρήσει στη δεύτερη γραμμή του Nord Stream I, o oποίος τροφοδοτεί τον αγωγό Οπάλ, που με τη σειρά του μεταφέρει αέριο στο γερμανικό σύστημα και την Τσεχία.
Η κίνηση της Κομισιόν, που κατά πολλούς συνδέεται με την προσπάθειά των Βρυξελλών αφενός να εξασφαλίσουν μία συμφωνία Κιέβου- Μόσχας για την ομαλή τροφοδοσία της Ουκρανίας και της υπόλοιπης Ευρώπης με ρωσικό αέριο αλλά και τη διατήρηση της Ουκρανίας ως χώρας τράνζιτ του φυσικού αερίου μετά το 2019, αλλάζει τα δεδομένα και για την επέκταση του αγωγού Turkish Stream στην Ευρώπη.
Μέχρι σήμερα Βρυξέλλες και Ουάσινγκτον έχουν αντιδράσει στο πρότζεκτ. Από εδώ και πέρα όμως οι Βρυξέλλες θα δυσκολευτούν να πείσουν ότι κρατούν ίσες αποστάσεις απέναντι στα δύο σχέδια, τον Nord Stream II και τον Turkish Stream, ειδικά όταν έχουν κατηγορηθεί επενειλημμένα ότι «κλείνουν το μάτι στη Γερμανία» τη στιγμή που αντιμετωπίζουν με μεγάλη αυστηρότητα τον άλλο αγωγό. Τις κατηγορίες μάλιστα αυτές τις έχει απευθύνει δημόσια ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι, στον οποίο τώρα θα πρέπει να δώσουν εξηγήσεις.
Ας σημειωθεί ότι και οι δύο αγωγοί σχεδιάζονται από τους Ρώσους για να παρακάμψουν την Ουκρανία, μετά το 2019 οπότε λήγουν τα σχετικά συμβόλαια διέλευσης του τράνζιτ αερίου. Με τη διατήρηση της ουκρανικής διαδρομής συντάσσονται και αρκετές χώρες κυρίως της ανατολικής Ευρώπης και κυρίως αυτές, όπως πχ η Σλοβακία, η Πολωνία κά που κερδίζουν από τη συγκεκριμένη διέλευση.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο αρμόδιος Επίτροπος Μάρος Σέφκοβιτς δήλωσε για την επέκταση σε ευρωπαϊκό έδαφος του Τurkish Stream, ότι αφενός πρέπει να είναι σύννομος με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και αφετέρου ότι πρέπει να γίνει μία μεγάλη συζήτηση με τις ΕΕ σε μακροπρόθεσμη προοπτική για τη συνολική κατανάλωση αερίου στην Ευρώπη κλπ, κλπ.
Ενδιαφέρον όμως έχει και πώς θα αντιμετωπίσουν οι Ρώσοι από εδώ και πέρα την ευρωπαϊκή πορεία του Turkish Stream, καθώς όπως δηλώνουν ορισμένοι αναλυτές, το παζάρι και τα συμφέροντα με τις Βρυξέλλες είναι μεγάλα και ίσως κάτι μπορεί να έχει συμφωνήσει να δώσει Μόσχα σε αντάλλαγμα του Nord Stream II.
Αύριο αναμένονται στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ και ο υφυπουργός Ενέργειας της χώρας Γιανόφσκι Ανατόλι, οι οποίοι θα είναι και ομιλητές στο 4ο ελληνο-ρωσικό φόρουμ, που διοργανώνεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του «Έτους Φιλίας Ελλάδας- Ρωσίας».
Οι Ρώσοι έχουν εξαρχής δηλώσει ότι δεν θα προχωρήσουν στην ευρωπαϊκή επέκταση αν η ΕΕ δεν δώσει επίσημες εγγυήσεις ότι θα δεχθεί το ρωσικό φυσικό αέριο, θέση που πρόσφατα επανέλαβε ο κ. Λαβρόφ.
Ας σημειωθεί ότι το πρώτο σκέλος του Turkish Stream, που αφορά στην τροφοδοσία αποκλειστικά της τουρκικής αγοράς, προχωρά με ταχείς ρυθμούς, τουλάχιστον σε αδειοδοτικό επίπεδο, μετά την επαναπροσέγγιση Μόσχας – 'Αγκυρας. Η κατασκευή των νέου ρωσο-τουρκικού αγωγού θα επιτρέψει στη γειτονική χώρα, που είναι με διαφορά ο μεγαλύτερος καταναλωτής στα Βαλκάνια, να αποσχιστεί από την ουκρανική διαδρομή, από το αέριο δηλαδή που αγοράζει σήμερα στα σύνορα της με τη Βουλγαρίας.
