Η τελευταία εξέλιξη
Να αποφευχθεί η σύγκληση έκτακτης γενικής συνέλευσης στην Εθνική Τράπεζα, σε αυτή τη φάση, συστήνει στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με επιστολή του ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός ( SSM), προκρίνοντας την αναγκαιότητα της συστημικής ευστάθειας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, που επιβεβαιώνονται από το ΤΧΣ, το τελευταίο έλαβε, εγγράφως, σύσταση από τον SSM να ανανεώσει ή όχι την εμπιστοσύνη του στο Διοικητικό Συμβούλιο της Εθνικής, κατά την τακτική γενική συνέλευση, που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο του 2017.
Ο SSM θεωρεί ότι για λόγους συστημικής ευστάθειας δεν πρέπει το ΤΧΣ να καταθέσει αίτημα έκτακτης γενικής συνέλευσης, τώρα, αίροντας την εμπιστοσύνη του προς τα εκτελεστικά μέλη ή και το σύνολο του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής.
Η σύσταση αποτελεί ένα μίνι «μπλόκο» για το ΤΧΣ, με δεδομένη τη βαρύτητα της εποπτικής αρχής, αλλά και το σπουδαίο λόγο που αυτή επικαλείται ( σ.σ συστημική ευστάθεια).
Όπως αναφέρουν κύκλοι του Ταμείου, το ΤΧΣ έχει λάβει την τοποθέτηση του SSM η οποία και θα συνεκτιμηθεί από τα όργανά του. Υπό το παραπάνω πρίσμα, η σημερινή προγραμματισμένη, για τις 6 το απόγευμα, συνεδρίαση του Γενικού Συμβουλίου του ΤΧΣ αποκτά ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον, αν και δεν αναμένονται επίσημες ανακοινώσεις.
Παρασκήνιο
Η διαδικασία της επιλογής νέων διοικήσεων θα έπρεπε να είχε κλείσει από το τέλος Αυγούστου και με νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Οικονομικών υπήρξε παράταση μέχρι τέλος Οκτωβρίου. Πλησιάζουν τα μέσα Νοεμβρίου και η αγορά περιμένει ακόμα να αλλάξουν οι διοικήσεις, παγώνοντας ουσιαστικά κάθε ενέργεια για την επόμενη μέρα των τραπεζών. Και μάλιστα σε ένα θολό περιβάλλον, έμπλεο αβεβαιότητας, ενόψει της διαχείρισης των κόκκινων δανείων που μέχρι τέλος του χρόνου εκτιμάται ότι θα αγγίξουν τα 110 δις. ευρώ, εκ των οποίων δε, τα 60 – 70 δις. ευρώ αποτελούν «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια. Οι διαπραγματεύσεις ειδικά σε Εθνική και Πειραιώς για την πώληση «κόκκινων δανείων» σε funds, εξαιτίας του ενδιαφέροντος που επιδεικνύουν αυτά έχουν παγώσει. Η εθελούσια έξοδος στην Εθνική, κίνηση που θα μείωνε σημαντικά το λειτουργικό κόστος της τράπεζας, επίσης βρίσκεται στα χαρτιά, όπως και η αναδιοργάνωση του ομίλου. Επιχειρήσεις περιμένουν να αλλάξει η διοίκηση στην Τράπεζα Πειραιώς για να ξέρουν με ποιον θα μιλήσουν προκειμένου να αναδιαρθρώσουν τα δάνειά τους, ενώ στην αγορά γίνεται λόγος για νέα κανόνια, ακόμα και γνωστών επιχειρήσεων, που μέχρι πριν από λίγα χρόνια μεσουρανούσαν στη λιανική. Για δε την εικόνα των μετοχών στο Χρηματιστήριο, ούτε λόγος να γίνεται.
Οι μετοχές των τεσσάρων συστημικών τραπεζών διαπραγματεύονται πλέον έως και 70% κάτω από τις τιμές που πραγματοποιήθηκαν οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου. Οι δε ξένοι επενδυτές που άλλοτε συναρτούσαν την εικόνα των τραπεζικών μετοχών με την πορεία της Ελληνικής οικονομίας δεν πλησιάζουν καν, ενώ ισχυροί μέτοχοί τους, όπως ο Τζον Πόλσον που κατέχει το 9% στην Τράπεζα Πειραιώς, αν δεν περάσει η βούλησή για τοποθέτηση του κ. Α. Θωμόπουλου στο ρόλο του CEO της τράπεζας, απειλεί θεούς και δαίμονες, ότι θα πουλήσει τη θέση του στα… επτά λεπτά από περίπου δεκατέσσερα που έχει σήμερα, παίρνοντας τις ζημιές του κι «άντε γεια». Η αγορά όμως, έχει διαφορετική άποψη. «Δεν είναι τρελός ο Αμερικανός επενδυτής, να πυροβολήσει τα πόδια του. Απλώς θέλει να περάσει την άποψή του και θα το τραβήξει όσο γίνεται», σχολιάζει γνώστης του παρασκηνίου στο εγχώριο τραπεζικό γίγνεσθαι.
Ο Τζον Πόλσον, ο οποίος έχει επενδύσει στην Τράπεζα Πειραιώς 400 εκατομμύρια ευρώ, (σ.σ. και είναι πιθανό μέσω άλλων επενδυτικών οχημάτων να έχει αυξήσει το ποσοστό του στην τράπεζα έως και στο 15%), πιέζει υπέρ της επιστροφής στη διοίκησή της του 'Ανθιμου Θωμόπουλου, ο οποίος είχε υποβάλει την παραίτησή του στις αρχές του 2016. Οι κινήσεις Πόλσον εκτιμάται ότι έχουν στόχο την αντικατάσταση των διοικήσεων των ελληνικών τραπεζών από ξένα, κυρίως, στελέχη που θα επιταχύνουν τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης χιλιάδων υπερχρεωμένων ελληνικών επιχειρήσεων. Η Τράπεζα Πειραιώς έχει πάνω από το 40% των μη εξυπηρετούμενων εταιρικών δανείων. Μέσω αυτών , τα κερδοσκοπικά funds μπορούν να ελέγξουν δεκάδες μεγάλα ξενοδοχεία, βιομηχανίες , εμπορικές αλυσίδες αλλά και την εγχώρια ακτοπλοΐα.
Η κατάσταση στην Τράπεζα Πειραιώς είναι τέτοια σε ό,τι αφορά στην τοποθέτηση του νέου διευθύνοντος συμβούλου, που στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της τράπεζας προ εικοσαημέρου η μεταβατική πρόεδρος κυρία Χαρίκλεια Απαλαγάκη, φέρεται να ξεκαθάρισε στα υπόλοιπα μέλη του Δ.Σ. ότι, «δεν πρόκειται να συνεδριάσουμε πάλι μέχρις ότου αποφασίσει το Nomination Comitee». Ήταν η ίδια περίοδος που είχε μεσολαβήσει tweet του προέδρου της Eurobank κ. Ν. Καραμούζη, το όνομα του οποίου είχε εμπλακεί στην ονοματολογία για τη θέση του CEO στην Πειραιώς. «Συγκεκριμένοι κύκλοι διακινούν σκόπιμα αβάσιμες φήμες τις τελευταίες ημέρες για μετακίνησή μου από την Eurobank. Θα τους απογοητεύσω», είχε γράψει στο twitter ο κ. Καραμούζης. Η διάψευση αυτή του προέδρου της Eurobank προκάλεσε, σύμφωνα με όσα κυκλοφόρησαν στην αγορά, την αντίδραση του μεγαλοεπενδυτή στην Τράπεζα Πειραιώς κ. Tζον Πόλσον. O Αμερικανός επενδυτής λέγεται ότι είχε σαν δεύτερο φαβορί τον κ. Καραμούζη και μάλιστα λέγεται ότι ζήτησε τηλεφωνικώς και τα ρέστα από την απόφαση του κ. Καραμούζη να «κάψει» την υποψηφιότητά του και μάλιστα χωρίς να τον ενημερώσει! Σε κάθε περίπτωση, οι μόνες υποψηφιότητες που παραμένουν είναι του νυν CEO της τράπεζας κ. Γ. Πουλόπουλου, του Γενικού Διευθυντή κ. Σπ. Παπασπύρου και του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου της Eurobank κ. Θ. Καλαντώνη.
Πηγές προσκείμενες στη διοίκηση της τράπεζας δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να τραβήξουν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ μετόχων, ΤΧΣ, SSM, Τράπεζας της Ελλάδος και βεβαίως της κυβέρνησης, η οποία υπέστη δεινή ήττα στην περίπτωση της επιλογής προέδρου της Εθνικής, για τουλάχιστον δύο εβδομάδες.
Εθνική
Για πρώτη φορά στα τραπεζικά χρονικά, ίσως και σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά στην Ελλάδα σίγουρα, δεν πέρασε η πρόταση του βασικού μετόχου για την τοποθέτηση του προέδρου στην τράπεζα. Δηλαδή, δεν πέρασε η πρόταση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που ελέγχει το 40% των μετοχών της Εθνικής, αλλά πέρασε η πρόταση του διευθύνοντος συμβούλου κ. Λ. Φραγκιαδάκη. Ο γόρδιος δεσμός λύθηκε την περασμένη Τετάρτη που στη συνεδρίασή του το διοικητικό συμβούλιο της Εθνικής εξέλεξε παμψηφεί (12 ψήφοι υπέρ, έναντι μίας κατά) τον κ. Π. Θωμόπουλο, πρώην υποδιοικητή της Τράπεζας Ελλάδος και πρώην πρόεδρο της Eurobank, νέο πρόεδρο της Εθνικής Τράπεζας. Eπίσης, πρωτοφανής είναι και η ανάμιξη της κυβέρνησης στα τεκταινόμενα με αφορμή τις διοικητικές εξελίξεις στην Εθνική. Το γεγονός ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Ι. Δραγασάκης κάλεσε τον διευθύνοντα σύμβουλο να πράξει τα δέοντα (σ.σ. δηλαδή να αναλάβει τις ευθύνες του) για να εκτονωθεί η κρίση στις σχέσεις ΤΧΣ – Εθνικής, τυγχάνει πολλαπλών παρερμηνειών στην αγορά, όταν και με νόμο είναι δηλωμένο ότι η κυβέρνηση δεν πρέπει να έχει καμία συμμετοχή στις όποιες διοικητικές αλλαγές.
Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση δια του αντιπροέδρου της επιρρίπτει όλες τις ευθύνες στην πλευρά Φραγκιαδάκη, επιβεβαιώνοντας τo «b.e.» που από το περασμένο καλοκαίρι είχε επισημάνει ότι οι σχέσεις Μαξίμου και CEO της ΕΤΕ δεν ήταν καλές. Την περασμένη Τετάρτη δε, κι ενώ όλα έδειχναν ότι η διοικητική κρίση στην ΕΤΕ έβαινε προς εκτόνωση, το ΤΧΣ δήλωσε ότι εξετάζει τη σύγκληση έκτακτης γενικής συνέλευσης, λαμβάνοντας υπόψη ότι η ομαλή συνεργασία μεταξύ του Δ.Σ. της Τράπεζας και του βασικού μετόχου είναι καθοριστική. Σύμφωνα με πληροφορίες, η συνεδρίαση του Γενικού Συμβουλίου του ΤΧΣ για την Εθνική έχει οριστεί για την προσεχή Δευτέρα. Παράγοντες της αγοράς ερμηνεύουν τις παραπάνω κινήσεις ως αύξηση της πίεσης προς τον διευθύνοντα σύμβουλο της Εθνικής Λ. Φραγκιαδάκη να υποβάλει ως τη Δευτέρα την παραίτησή του, διευκολύνοντας στην εκτόνωση της κρίσης καθώς σε διαφορετική περίπτωση, ο βασικός μέτοχος μπορεί να αναιρέσει την εμπιστοσύνη του για το σύνολο της διοίκησης ή και του Διοικητικού Συμβουλίου. Κάποιες άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο κ. Φραγκιαδάκης επρόκειτο να συγκαλέσει εκτάκτως το Δ.Σ. της Εθνικής προκειμένου να απαντήσει στην αντιπροεδρία της κυβέρνησης, αλλά προς ώρας δεν επιβεβαιώνονται.
Ο χρόνος πάντως, έχει παρέλθει κι ενώ οι αλλαγές στις διοικήσεις των τραπεζών έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, η κυβέρνηση, δηλαδή το ΤΧΣ, αν παραιτηθεί ο κ. Φραγκιαδάκης, θα ψάχνει διευθύνοντα σύμβουλο και για την Εθνική! Η δε μετοχή χάνει από την αρχή του χρόνου 45% και πάνω από 70% από την τιμή της περσινής αύξησης κεφαλαίου…
Σύμφωνα με την αγορά, λέγεται ότι στη συνεδρίαση του γενικού συμβουλίου του ΤΧΣ την περασμένη Δευτέρα, ο κ. Φραγκιαδάκης δέχθηκε επίθεση από τα μέλη του Δ.Σ., τα οποία απαρτίζονται από στελέχη που έχουν τις ευλογίες της κυβέρνησης και κατ’ επέκταση του αντιπροέδρου κ. Γ. Δραγασάκη. Ο ίδιος τις απέκρουσε, καλώντας τους να απευθυνθούν στους εποπτικούς μηχανισμούς σε Φραγκφούρτη και Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ λέγεται ότι του ζητήθηκε να παραιτηθεί (σ.σ. ήταν η πρώτη φορά). Και πως αν δεν το έκανε ο βασικός μέτοχος, δηλαδή το ΤΧΣ, θα ζητούσε τη σύγκληση γενικής συνέλευσης για να ζητηθεί από τους μετόχους να τον «παραιτήσουν». Λέγεται ότι η παρέμβαση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Ι. Στουρνάρα, ο οποίος το βράδυ της Παρασκευής 4/11 είχε συνάντηση με τον πρόεδρο του ΤΧΣ κ. Ι. Μιχελή, περί διαφύλαξης της σταθερότητας και της ισορροπίας του τραπεζικού συστήματος προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα. Αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που έχει αποφασιστεί το πλάνο αναδιάρθρωσης, που μεταξύ άλλων προβλέπει εθελούσια έξοδο προσωπικού, καθώς επίσης και άλλες στρατηγικές και τακτικές ενέργειες, όπως η αναδιάταξη του οργανογράμματος.
Εν τούτοις, τα όσα συνέβησαν στο μεταξύ έχουν ήδη δημιουργήσει εξαιρετικά δυσάρεστες εντυπώσεις -και απορίες- τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο και στο εξωτερικό, ιδίως σε ό,τι αφορά στους χειρισμούς του ΤΧΣ για το όλο θέμα. Τραπεζικά στελέχη αναφέρουν στo «b.e.» ότι στις αρχές Δεκεμβρίου πραγματοποιούνται δύο roadshows για τις τράπεζες στο Λονδίνο και δεν θα έχουν τι να πούν για τις εξελίξεις στις τράπεζες και τα κόκκινα δάνεια, όσο καθυστερούν οι αλλαγές στις διοικήσεις!
Οι χειρισμοί του ΤΧΣ αφορούν όχι μόνο τη θέση του σε σχέση με τους δύο υποψηφίους πριν συνεδριάσει το Δ.Σ. της Εθνικής για να εκλέξει νέο μέλος και μελλοντικό πρόεδρο (καθώς αμφότεροι οι υποψήφιοι είχαν κριθεί κατάλληλοι από το ΤΧΣ), αλλά και τις οργίλες διαρροές, κατόπιν της εκλογής του κ. Θωμόπουλου, που πρακτικά ζητούσαν την καρατόμηση του κ. Φραγκιαδάκη και την ανατροπή της εκλογής Θωμόπουλου, απειλώντας με τη σύγκληση Γενικής Συνέλευσης.
Οι χειρισμοί μάλιστα αυτοί προκαλούν ακόμη μεγαλύτερη αίσθηση, εφόσον συνδυαστούν με τον τραγέλαφο που έχει δημιουργηθεί σε ό,τι αφορά την επιλογή νέου CEO του ΤΧΣ.
Ως γνωστόν, για τη θέση αυτή έχει ήδη επιλεγεί ο κ. Βασίλης Κατσικιώτης, προερχόμενος από την Credit Suisse, με απόφαση του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου, κατόπιν και σχετικής «έγκρισης» από το EuroWorking Group.
Όλα συνηγορούν στο ότι η κατάσταση στις τράπεζες είναι αν μη τι άλλο τραγελαφική, αλλά κυρίως επικίνδυνη. Πίσω από όλες αυτές τις χαοτικές αλλαγές που επέφερε η επιτακτική αλλαγή προσώπων στα διοικητικά συμβούλια των συστημικών τραπεζών, φωτίζεται μια κρίση εμπιστοσύνης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, η Τράπεζα της Ελλάδος επιδιώκει με ηρεμία και ψυχραιμία να αποκατασταθούν οι διαδικασίες για την εκλογή νέων διοικήσεων, έστω και αν αυτό απαιτήσει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Διότι τα δύσκολα είναι μπροστά. Πέρα από τα κόκκινα δάνεια, στα τέλη Σεπτεμβρίου, οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες διαμορφώθηκαν στα 123,47 δισ. ευρώ από 123,89 δισ. ευρώ στα τέλη Αυγούστου, μια μείωση της τάξης των 420 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, διαμορφώνονται στα χαμηλότερα επίπεδα εδώ και δεκαετίες.
Εν τω μεταξύ, τον Σεπτέμβριο του 2016, o ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα διαμορφώθηκε στο -1,7%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η μηνιαία καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα ήταν αρνητική κατά 355 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 897 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Πότε θα πάρει μπροστά η οικονομία;
