Το μη επαρκές εμπορικό ενδιαφέρον για τον αγωγό αερίου Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) έχει αρχίσει να προβληματίζει, ενώ εν τω μεταξύ δημιουργούνται νέα δεδομένα με την πρόταση της Gazprom να μεταφέρει αέριο στην Ευρώπη μέσω του αγωγού ΤΑΡ αλλά και μέσω της Βουλγαρίας.
Τα μάρκετ τεστ που έχουν γίνει μέχρι σήμερα για τον IGB δεν έχουν φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, παρά την έντονη πολιτική στήριξη τόσο από τις Βρυξέλλες όσο και από την Αθήνα και τη Σόφια, αλλά και από την Ουάσιγκτον, (επί προεδρίας Ομπάμα,τουλάχιστον). Μάλιστα, η ICGB, η εταιρία που προωθεί το έργο, σχεδιάζει να κάνει συμπληρωματικό μάρκετ τεστ τον Μάρτιο, καθώς μέχρι στιγμής το μεταφορικό δυναμικό που έχουν δεσμεύσει οι ενδιαφερόμενες εταιρίες μόλις που ξεπερνά το 50% της χωρητικότητας του αγωγού. Ωστόσο, το νέο μάρκετ τεστ μπορεί να αναβληθεί, λόγω των εκλογών που έχουν προκηρυχθεί στη Βουλγαρία για τις 26 Μαρτίου.
Ο λόγος που οι εταιρίες δεν δεσμεύουν μεγαλύτερη χωρητικότητα είναι ότι δεν βρίσκουν αγοραστές για του σύνολο της ποσότητας του αερίου, που μπορεί να μεταφέρει ο αγωγός. Η βουλγαρική αγορά, όπως και άλλων χωρών της περιοχής, σχεδόν μονοπωλείται από τη ρωσική Gazprom, η οποία εκτιμάται ότι δεν θα αφήσει εύκολα πεδίο στους ανταγωνιστές της. Πριν λίγες ημέρες εξάλλου Ρώσος αξιωματούχος δήλωσε πως αν το επιθυμεί η Σόφια μπορεί μαζί με την ΕΕ να καταθέσει πρόταση στη Gazprom για έναν αγωγό από τη Ρωσία ως τη Βάρνα, κάτι που θα επέτρεπε στη Βουλγαρία να γίνει περιφερειακό ενεργειακό hub και να ανακτήσει το στάτους της τράνζιτ χώρας αερίου. Διαφορετικά, όπως είπε, η Βουλγαρία θα παίρνει το ρωσικό αέριο στο μέλλον μέσω αγωγού από την Τουρκία.
Δήλωσε ακόμα ότι ο αγωγός αυτός, στη διαδρομή του παλαιού South Stream, θα υποκαταστήσει τη δεύτερη γραμμή του Turkish Stream, αυτή που σχεδιάζεται να φθάσει στα ελληνο-τουρκικά σύνορα.
Εν τω μεταξύ, σε συνέδριο, στη Βιέννη στις 24 Ιανουαρίου, ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Gazprom Αλεξέι Μεντβιέντεφ δήλωσε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ο αγωγός ΤΑΡ για τη μεταφορά αερίου στην Ευρώπη. Συμπλήρωσε δε ότι για τη μεταφορά στην Ιταλία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το πρότζεκτ Poseidon, o ελληνο-ιταλικός αγωγός.
Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι τρεις από τους μετόχους του ΤΑΡ, η ιταλική Snam που έχει το 20%, η βελγική Fluxys με 19% και η ισπανική Enagas με 16% αντέδρασαν θετικά στην ιδέα των Ρώσων, παρότι το βασικό σκεπτικό της κατασκευής του ΤΑΡ ήταν η μεταφορά αερίου από το Αζερμπαιτζάν στην Ευρώπη, ώστε να υπάρξει εναλλακτικός προμηθευτής στην περιοχή. Ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι σε ανύποπτη χρονική στιγμή, τον Μάρτιο του 2015 υψηλόβαθμο στέλεχος της Κομισιόν είχε δηλώσει ότι οι Βρυξέλλες δεν θα ήταν αντίθετες με τη μεταφορά ρωσικού αερίου μέσω του ΤΑΡ.
Η αζέρικη Socar, μέτοχος στον ΤΑΡ με 20% δεν έχει ακόμα σχολιάσει την πρόταση των Ρώσων, όπως και ο leader της κοινοπραξίας Τransadriatic Pipeline (TAP), η πολυεθνική ΒΡ, η οποία πρόσφατα σύστησε μία νέα 100% θυγατρική εταιρία, την BP Pipeline TAP Limited, στην οποία μεταβιβάστηκε το μερίδιο συμμετοχής στον ΤΑΡ (20%).
Ας σημειωθεί ότι ο υπό κατασκευή ΤΑΡ, ξεκινά από τα ελληνο-τουρκικά σύνορα (όπου θα μπορούσε να καταλήγει η δεύτερη γραμμή του αγωγού Turkish Stream), διασχίζει τη Βόρειο Ελλάδα και καταλήγει στην Ιταλία, μέσω Αλβανίας. Αντίθετα, ο «Poseidon», είναι πρότζεκτ που προβλέπει την απ' ευθείας υποβρύχια διασύνδεση Ελλάδας – Ιταλίας. Η Gazprom μαζί με τους μετόχους του Poseidon, τη ΔΕΠΑ και την Ιταλική Edison έχουν συστήσει ομάδα εργασίας που εξετάζει τη πιθανή διαδρομή του αερίου ως την Ιταλία.
Η ΔΕΠΑ και η Edison εξάλλου είναι οι μέτοχοι του 50% της εταιρίας που προωθεί τον ελληνο-βουλγαρικό αγωγό IGB. To υπόλοιπο 50% ανήκει στην βουλγαρική Βulgarian Energy Holding (BEH).
Κατά καιρούς δε, εκπρόσωποι του ΤΑΡ έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να τροφοδοτήσουν τον IGB με αέριο.
