Βαρόμετρο για την άνοδο του λαϊκισμού στην Ευρώπη θεωρούνται οι ολλανδικές εκλογές που διεξάγονται σήμερα, ωστόσο η αντιπαράθεση των κομμάτων πραγματοποιείται εν μέσω διπλωματικής κρίσης της χώρας με την Τουρκία.
Είναι η πρώτη μεγάλη εκλογική μάχη της χρονιάς στην Ευρώπη, ενόψει δύο ακόμη κρίσιμων αναμετρήσεων σε Γαλλία και Γερμανία.
Τα αποτελέσματα κρίνονται αμφίρροπα παρότι, σύμφωνα με το ολλανδικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ANP, οι θεατές του τηλεοπτικού προγράμματος EenVandaag ανέδειξαν νικητή της τηλεμαχίας της Δευτέρας τον πρωθυπουργό της χώρας Μαρκ Ρούτε. Σχεδόν 2,3 εκατ. άνθρωποι παρακολούθησαν το debate, μεταξύ 12,9 εκατ. πιθανών ψηφοφόρων, πολλοί από τους οποίους ήταν έως την τελευταία στιγμή αναποφάσιστοι.
Οι κάλπες κλείνουν στις 22:00 (ώρα Ελλάδας), οπότε αναμένεται να γίνουν γνωστά και τα exit polls.
Τι συμβαίνει και γιατί είναι σημαντικό;
Η Ολλανδία προσφεύγει σήμερα στις κάλπες για τις βουλευτικές εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις έχουν εδώ και καιρό προβλέψει πως το κατά του Ισλάμ και της ΕΕ λαϊκίστικο Κόμμα για την Ελευθερία (PVV) του Χερτ Βίλντερς θα μπορούσε να αναδειχθεί στο μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, παρότι ο Βίλντερς δεν είναι πιθανό να καταφέρει να συμμετάσχει στην κυβέρνηση.
Μετά το βρετανικό δημοψήφισμα για την ευρωπαϊκή συμμετοχή και την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες, μια νίκη του PVV θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι ταιριάζει σε μια εξελισσόμενη ανοδική πορεία των εθνοτικών, αντικαθεστωτικών κινημάτων.
Οι πιθανώς ισχυρές επιδόσεις της ηγέτιδας του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου Μαρίν Λεπέν στις γαλλικές προεδρικές εκλογές τον Μάιο ενισχύει αυτή την άποψη. Κάποιοι παρατηρητές πιστεύουν πως διακυβεύεται το μέλλον της ΕΕ, επισημαίνει ο Guardian.
Ποιο είναι το πολιτικό τοπίο και πώς λειτουργεί το σύστημα;
Υπάρχουν 150 βουλευτές στο ολλανδικό κοινοβούλιο, κάτι που σημαίνει ότι η κυβέρνηση χρειάζεται 76 έδρες για να σχηματίσει πλειοψηφία. Κανένα κόμμα δεν το έχει καταφέρει αυτό μόνο του στην Ολλανδία και η χώρα κυβερνάται από συνασπισμούς εδώ και πάνω από έναν αιώνα.
Το εκλογικό σύστημα είναι απλή αναλογική σε μία μοναδική, πανεθνική εκλογική περιφέρεια -κάτι που σημαίνει πως οποιοδήποτε κόμμα κερδίσει 0,67% της συνολικής εθνικής ψήφου έχει εξασφαλίσει μία έδρα.
Η ολλανδική πολιτική έχει σηματοδοτηθεί τις τελευταίες δεκαετίες από μια «βουτιά» στη στήριξη προς τα τρία κύρια κόμματα της κυβέρνησης, κόμματα της κεντροδεξιάς και της αριστεράς. Το ποσοστό τους από τη συνολική ψήφο έχει συρρικνωθεί από περίπου 80% στη δεκαετία του 1980, σε ένα προβλεπόμενο 40% φέτος.
Πρόκειται για μια τάση που βλέπουμε σε όλη την Ευρώπη. Στην Ολλανδία έχει εξελιχθεί παράλληλα με μια γρήγορη εξάπλωση μικρών κομμάτων ειδικού ενδιαφέροντος: 28 κόμματα, πολλά από αυτά νέα, συμμετέχουν σε αυτή την εκλογική μάχη. Μέχρι και 14 έχει εκτιμηθεί πως θα κερδίσουν έδρες, ενώ από αυτά, τα οκτώ εκτιμάται πως θα έχουν 10 ή και περισσότερους βουλευτές.
Περισσότερο αυτός ο κατακερματισμός της συνολικής ψήφου, και όχι τόσο μια μεγάλη άνοδος στη στήριξη, είναι που θα μπορούσε να καταστήσει το PVV το μεγαλύτερο κόμμα. Τα κινήματα που γέννησαν το Brexit και τον Τραμπ κέρδισαν περίπου τη μισή από τη συνολική ψήφο των πολιτών στις χώρες αυτές. Ο Βίλντερς προβλέπεται να πάρει λιγότερο από 20%.
Ποιος είναι ο Βίλντερς και τι θέλει;
Ο Βίλντερς εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής πριν από 19 χρόνια με το Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία. Στη συνέχεια έγινε ανεξάρτητος, πριν ιδρύσει το PVV το 2006, ένα κόμμα που κυρίως αντιτίθεται επιθετικά στο Ισλάμ και στην «ισλαμοποίηση της Ολλανδίας». Τον περασμένο Δεκέμβριο κατηγορήθηκε πως υποκινεί διακρίσεις κατά των Μαροκινών της Ολλανδίας, ενώ το πρόγραμμα του κόμματός του δεσμεύεται κυρίως για αντιμουσουλμανικά μέτρα, όπως το κλείσιμο τζαμιών και σχολείων και η απαγόρευση της πώλησης του Κορανίου.
