Η ημέρα είναι ιστορική. Η Βρετανία δια της πρωθυπουργού της Τερέζα Μέι ενεργοποιεί τη διαδικασία του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, με την οποία η χώρα μετά από δύσκολες διαπραγματεύσεις δύο χρόνων, θα εγκαταλείψει την ΕΕ.
Η κεντρική ερώτηση είναι το κόστος αυτής της απόφασης. Πόσα θα πρέπει να πληρώσουν οι Βρετανοί γι αυτό το «διαζύγιο»; Υπάρχουν φήμες που κάνουν λόγο ακόμη και για 60 δις ευρώ.
‘Όχι άλλες εισφορές στην ΕΕ
Ο παράγων κόστος έπαιξε μεγάλο ρόλο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Οι υποστηρικτές του Brexit χρησιμοποίησαν ως όπλο τους τις εισφορές της χώρας στον κοινοτικό κορβανά χωρίς όμως να λένε όλη την αλήθεια. Ότι από στα 350 εκ. στερλίνες που μεταβιβάζει κάθε εβδομάδα το Λονδίνο στις Βρυξέλλες δεν συμπεριλαμβάνονται ούτε οι εκπτώσεις, ούτε όσα παίρνει η χώρα από τα κοινοτικά ταμεία. «Νομίζω ότι οι ψηφοφόροι έκαναν σαφές ότι δεν είναι διατεθειμένοι να συνεχίσουν να δίνουν στην ΕΕ αυτό το τεράστιο ποσό κάθε χρόνο», ερμήνευσε η πρωθυπουργός Μέι την έκβαση του εκλογικού αποτελέσματος.
Τόσο η κυβέρνηση όσο και η Βουλή των Λόρδων έδωσαν εντολή σε νομικούς να εξετάσουν το καθεστώς μετά το Brexit και αυτοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι από τη στιγμή που η Βρετανία βγει από την ΕΕ δεν θα είναι υποχρεωμένη να πληρώνει ούτε μια στερλίνα. Βέβαια, το Brexit θα ολοκληρωθεί αρχές του 2019 εάν όλα πάνε καλά, αλλά ο τρέχων κοινοτικός προϋπολογισμός συμπεριλαμβάνει και το 2020 για το οποίο η Βρετανία έχει δεσμευτεί να καταβάλει τις εισφορές της. Το Λονδίνο θα κληθεί επίσης να επωμιστεί και τις συνταξιοδοτικές εισφορές των υπαλλήλων της εργαζομένων στην ΕΕ. Η Βρετανία μετά τη Γερμανία είναι η χώρα με τις μεγαλύτερες καθαρές εισφορές στον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Σκληρές διαπραγματεύσεις για το «διαζύγιο»
Σε περίπτωση που μειωθούν ή μηδενιστούν, θα πρέπει είτε οι άλλες χώρες - μέλη να πληρώσουν περισσότερα ή να μειωθούν οι κοινοτικοί πόροι των χωρών που επωφελούνται από τα κοινοτικά ταμεία. Εάν το Λονδίνο δεν πληρώσει αυτά που πρέπει για το διαζύγιο, η ΕΕ ως ολότητα ή η κάθε χώρα μέλος ξεχωριστά θα μπορούσαν να την αναγκάσουν δικαστικά να το κάνει. Υπάρχουν όμως και εκείνοι, όπως η υπουργός Εσωτερικών ΄Αμπερ Ρουντ, που πιστεύουν ότι και μετά την έξοδο, η Βρετανία θα μπορούσε να συμμετέχει σε διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα όπως στους τομείς της επιστήμης και της έρευνας. «Θα πρέπει να επιδιώξουμε τη μεγαλύτερη δυνατή πρόσβαση στην κοινή αγορά. Δεν γνωρίζουμε βέβαια τι θα κοστίσει, αλλά θα πρέπει να το διαπραγματευτούμε».
Ο Μπόρις Τζόνσον, ο υπουργός Εξωτερικών, έθεσε ως πρότυπο την Μάργκαρετ Θάτσερ και την περίφημη ρήση της το 1984. «Ας θυμηθούμε το συμβούλιο κορυφής στο Φοντενεμπλό το 1984, όταν η Θάτσερ απαίτησε να της επιστραφούν τα χρήματα, νομίζω ότι ακριβώς αυτό είναι που θα πάρουμε» δήλωσε.
Οι έριδες για την οικονομική πτυχή του Brexit δεν θα λυθούν παρά μόνο τέλος του 2018 αρχές του 2019. Ίσως μετά από μια ολονύκτια παρτίδα πόκερ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
