Στα αχαρτογράφητα νερά δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης και κοντά στα παλιά θαλάσσια μπλοκ 3 και 7 του Ιονίου εστιάζουν τώρα για έρευνες πετρελαίου και αερίου οι πετρελαικές εταιρίες. Ο υπουργός Περιβάλλονος- Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι ενέκρινε τις αιτήσεις που υπέβαλαν η κοινοπραξία των ΕΛΠΕ - ExxonMobil-Total για τη θαλάσσια περιοχή δυτικά της Κρήτης και η Energean Oil and Gas για το Ιόνιο, νοτιοδυτικά της Κέρκυρας και δυτικά της Λευκάδας.
Τα γεωλογικά ευρήματα και οι ανακαλύψεις γιγαντιαίων κοιτασμάτων, σε γειτονικές χώρες, σε συνδυασμό με τις τεχνολογικές εξελίξεις φαίνεται έχουν αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον για τον εντοπισμό πιθανόν κοιτασμάτων στις ελληνικές θάλασσες, παρότι οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου ακόμα δεν ευνοούν την εξόρυξη από βαθιά νερά.
Μετά την έγκριση των αιτήσεων από τον υπουργό, η Ελληνική Διαχειριστική Αρχή Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) θα πρέπει να προκηρύξει τους δύο διαγωνισμούς. Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος- Ενέργειας οι δύο διακηρύξεις θα δημοσιευτούν ως τα τέλη Ιουλίου στο ΦΕΚ και στην Εφημερίδα των ΕυρωπαΙκών Κοινοτήτων με στόχο η διαγωνιστική διαδικασία να έχει ολοκληρωθεί ως τα τέλη του 2017.
Οπως προβλέπει ο σχετικός νόμος, οι διαγωνισμοί που διενεργούνται κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερόμενου πρέπει να ολοκληρώνονται εντός τριών μηνών από τη δημοσίευσή τους, ενώ δικαίωμα συμμετοχής έχουν και τρίτες εταιρίες.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί από τα δύο ενδιαφερόμενα σχήματα αφορούν κάποια από τα μπλοκ που είχαν προκηρυχθεί στο παρελθόν στο διαγωνισμό του 2014 αλλά εκτείνονται και πέραν ορίων τους. Για την Energean, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στα παλαιά οικόπεδα 3 και 7 του διαγωνισμού του 2014, ενώ για την κοινοπραξία ΕΛΠΕ-ExxonMobil-Total, το ενδιαφέρον εντοπίζεται κατά πολύ νοτιότερα .
Η ΕΔΕΥ, η οποία αναλαμβάνει να οριοθετήσει με ακρίβεια τις προς παραχώρηση ζώνες, προκειμένου να διενεργήσει τους δύο διαγωνισμούς, μπορεί να τροποποιήσει τα όρια των “οικοπέδων”.
Στο σύνολο της έκτασης που διεκδικεί η κοινοπραξία των ΕΛΠΕ υπάρχουν ζώνες όπου δεν έχουν γίνει σεισμικές έρευνες στο παρελθόν.
Το μερίδιο συμμετοχής των ΕΛΠΕ στην κοινοπραξία κυμαίνεται , σύμφωνα με πληροφορίες, στο 20 %, με τις ExxonMobil και Total να διαθέτουν από 40 %. .
Oι ανακαλύψεις στη Λιβύη
Το γιγαντιαίο κοίτασμα Ζορ στην Αίγυπτο, τα offshore κοιτάσματα της Κύπρου και του Ισραήλ και οι πολύ πρόσφατες εκτιμήσεις για γεωλογικούς σχηματισμούς που πιθανόν να κρύβουν τεράστιο κοίτασμα υδρογονανθράκων εντός της λιβυκή ΑΟΖ σε περιοχή που γειτνιάζει με τα νερά της Κρήτης ίσως να εξηγούν το ενδιαφέρον των δύο πολυεθνικών.
Η αμερικανική γεωφυσική εταιρία ΙΟΝ διενήργησε πρόσφατα σεισμικές καταγραφές στα ανοικτά του Κόλπου της Σίρτης στο νότιο Ιόνιο πέλαγος μεταξύ Λιβύης και Ελλάδος και επεξεργάστηκε εκ νέου μαζί με την επίσης, αμερικανική γεωφυσική εταιρία Spectrum παλαιότερα σεισμικά δεδομένα στην περιοχή. Από τις ανακοινώσεις που έκαναν οι δύο εταιρίες σε πρόσφατα συνέδριο στο Λονδίνο προκύπτει ότι νοτιοδυτικά της Κρήτης στα ανοικτά του Κόλπου της Σίρτη, εντός της λιβυκής πλευράς και μέσα στην αβυσσική πεδιάδα του Ιονίου πελάγους υπάρχουν δύο τεράστια «αντίγραφα» του κοιτάσματος «ΖΟΡ». Ο πρώτος στόχος βρίσκεται στην επαφή των νοητών θαλάσσιων ορίων μεταξύ Λιβύης και Ελλάδος και σύμφωνα με την Spectrum εμφανίζεται να είναι 10 φορές μεγαλύτερος από το «Βόρειο Κυπριακό ΖΟΡ»
Το κοίτασμα «ΖΟΡ» είναι το υπεργιγαντιαίο κοίτασμα φυσικού αερίου που αποκάλυψε η ερευνητική γεώτρηση της ιταλικής ENI τον Σεπτέμβριο του 2015 στην ΑΟΖ της Αιγύπτου. ‘Εχει επιφάνεια 100 τετραγωνικών χιλιομέτρων και περιέχει τουλάχιστον 30 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια βιογενούς αερίου.
Όπως αναφέρουν σε κοινό τους άρθρο η κα Τερέζα Φωκιανού, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Flow Energy SA και ο κ. Ηλίας Κονοφάγος, μέλος της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών, η ανακάλυψη της ΕΝΙ οδήγησε σε σημαντικές ανατροπές του τρόπου αναζήτησης συγκεντρώσεων υδρογονανθράκων στη Μεσόγειο, καθώς εφαρμόστηκε ένα νέο ερευνητικό γεωλογικό μοντέλο.
Το αποτέλεσμα ήταν μέσα σε ένα χρόνο να αλλάξει ο τρόπος της έρευνας και ενώ παλαιότερα οι εταιρίας αναζητούσαν στην ανατολική Μεσόγειο αποκλειστικά στόχους ψαμμιτικών ταμιευτήρων υδρογονανθράκων τώρα η προτεραιότητα έχει δοθεί στους ασβεστολιθικούς ταμιευτήρες βιογενούς φυσικού αερίου.
Εξάλλου, τα σεισμικά νέας γενιάς 2D και 3D της νορβηγικής εταιρίας ερευνών PGS εντόπισαν στη Λεκάνη του Ηροδότου, ΝΑ της Κρήτης και εντός της αιγυπτιακής ΑΟΖ , τουλάχιστον τρεις στόχους κοιτασμάτων «τύπου ΖΟΡ» και διαπίστωσαν ότι εντός της κυπριακής ΑΟΖ υπάρχουν τέσσερις στόχοι «τύπου ΖΟΡ» και στον Λίβανο τρείς.
Η Spectrum αναλύοντας τα σεισμικά της Κύπρου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι στο ύψος των κυπριακών μπλοκ 6 και 7, υπάρχει ένας ασβεστολιθικός ύφαλος -στόχος, αντίγραφο του κοιτάσματος ΖΟΡ αλλά πέντε φορές μεγαλύτερος με επιφάνεια που υπερβαίνει τα 500 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η Spectum αποκαλεί τον στόχο αυτό «Βόρειο Κυπριακό ΖΟΡ» και αν αποδειχθεί ότι κρύβει υδρογονάνθρακες, τότε θα μπορούσε να περιέχει περί τα 150 τρις. κυβικά πόδια φυσικού αερίου.
Είναι γνωστό ότι η PGS και η Spectrum έχουν ήδη σαρώσει με σεισμικές καταγραφές νέας γενιάς σχεδόν όλη την ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, της Λιβύης, του Λιβάνου της Κύπρου και της Αιγύπτου.
Ωστόσο η Αθήνα θα πρέπει να ρυθμίσει το τριπλό σημείο της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας, Λιβύης και Ιταλίας για να μπορέσουν να γίνουν ολοκληρωμένες έρευνες αλλά και η εκμετάλλευση των πιθανών κοιτασμάτων της περιοχής.
Η Exxon και η Total στη ΝΑ Μεσόγειο
Τον περασμένο Απρίλιο η Exxon Mobil σε συνεργασία με την Qatar Petroleum υπέγραψαν με την Κύπρο συμφωνία για έρευνες στη νότια πλευρά, στο μπλοκ 10. Αυτή ήταν η πρώτη έξοδος της Εxxon για έρευνες στα νερά της ανατολικής Μεσογείου και όπως φαίνεται από το ενδιαφέρον που επιδεικνύει ο αμερικανικός κολοσσός για το νότιο Ιόνιο και την Κρήτη, επιδιώκει να πάρει θέση σε όλη την περιοχή.
Η Τotal εξάλλου δραστηριοποιείται ήδη σε μπλοκ της Κύπρου σε συνεργασία με την ιταλική ENI, την εταιρία που ανακάλυψε το κοίτασμα ΖΟΡ της Αιγύπτου.
