Ο πληθωρισμός στο πρώτο επτάμηνο του 2017 παρουσιάζει τάσεις αναζωπυρώσεως μικρής κλίμακας ως το συνδυαστικό αποτέλεσμα τριών παραγόντων, πρώτον, της ανακάμψεως των τιμών ενέργειας διεθνώς, δεύτερον, της αυξήσεως των συντελεστών έμμεσης φορολογίας, και τρίτον, την ανάκαμψη ορισμένων δεικτών οικονομικής δραστηριότητας και συγκυρίας, επισημαίνει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο της δελτίο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του Εθνικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή διατηρήθηκε σε θετικό έδαφος και τον Ιούλιο του 2017, καθώς διαμορφώθηκε στο 1,0%, έναντι -1,0% τον Ιούλιο του 2016. (σημειώνεται ότι η αντίστοιχη μεταβολή, του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ήταν επίσης θετική και διαμορφώθηκε στο 0,9%).

Οι παράγοντες αυτοί αναμένεται να συνεχίζουν να προσδιορίζουν την εξέλιξη του δείκτη τιμών καταναλωτή στο βραχύ χρονικό ορίζοντα.

Πιο συγκεκριμένα:

(α) Η επίδραση της αυξήσεως των τιμών του πετρελαίου.

Ήδη, από τους τελευταίους μήνες του 2016, ο πληθωρισμός είχε επηρεασθεί σημαντικά από την ανοδική πορεία των τιμών του πετρελαίου. Όσο οι τιμές του πετρελαίου την τρέχουσα χρονιά παρουσιάζουν θετικό ρυθμό μεταβολής σε σχέση με το προηγούμενο έτος, η επίπτωση αυτή αναμένεται ισχυρή. Ειδικότερα, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός συμπεριλαμβανομένων των τιμών ενέργειας από το Νοέμβριο του 2016 και μετά διαμορφώνεται σε υψηλότερο επίπεδο σε σχέση με το δείκτη τιμών εξαιρουμένων των τιμών ενέργειας.

Σύμφωνα μάλιστα με την τελευταία πρόβλεψη του οργανισμού Energy Information Administration (ΕΙΑ , Αυγ. 2017) η τιμή του πετρελαίου (Brent) αναμένεται να παρουσιάσει αύξηση κατά 16,5% το 2017, σε μέσο επίπεδο, σε σύγκριση με το 2016.

(β) Η επίδραση των αυξημένων συντελεστών έμμεσης φορολογίας.

Η επίδραση από τις αυξήσεις του ΦΠΑ, σε ένα ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών, είναι ιδιαιτέρως ισχυρή από τον Αύγουστο του 2015 καθώς ο ρυθμός μεταβολής του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή άρχισε να υπολείπεται σημαντικά του ρυθμού μεταβολής του δείκτη τιμών με σταθερούς φορολογικούς συντελεστές, δηλαδή του πληθωρισμού εξαιρουμένης της επιδράσεως της φορολογίας. Το αποτέλεσμα της αυξήσεως των φορολογικών συντελεστών επί του πληθωρισμού παρέμεινε ορατό αν και μικρότερο λόγω των νέων επιβαρύνσεων στην έμμεση φορολογία στα μέσα του 2016.

Ειδικότερα, κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2017, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε 1,4%, κατά μέσο όρο, ενώ αν εξαιρεθεί η φορολογική επιβάρυνση, ο δείκτης διαμορφώθηκε σε σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο, ήτοι σε 0,4%. Η διαφορά στον δείκτη τιμών με και χωρίς τις φορολογικές επιβαρύνσεις παραμένει σημαντική ακόμη και αν συγκρίνουμε τους αντίστοιχους δείκτες εξαιρουμένων των τιμών ενέργειας (Η1 2017, Εναρμονισμένος πληθωρισμός εξαιρουμένων των τιμών ενέργειας με σταθερούς φορολογικούς συντελεστές: -0,2% και Εναρμονισμένος πληθωρισμός εξαιρουμένων των τιμών ενέργειας: +0,7%).

(γ) Τόνωση της δραστηριότητας στο λιανικό εμπόριο και τη μεταποίηση

Το ισχυρό φαινόμενο του αποπληθωρισμού, που παρατηρήθηκε στην Ελλάδα την περίοδο της οικονομικής κρίσεως, συνδέθηκε με την αποδυνάμωση του διαθεσίμου εισοδήματος και την υψηλή ανεργία που αμφότερα συνέβαλλαν στην υποτονική ζήτηση συμπιέζοντας τις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών.

Η αναμενόμενη αύξηση της εγχώριας ζητήσεως ως επακόλουθο της τονώσεως της οικονομικής δραστηριότητας το 2017 αναμένεται να εκτονώσει σταδιακά τις τάσεις αποπληθωρισμού στις τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών. Ηδη από τους πρώτους μήνες του 2017 ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής και σε μεγαλύτερο βαθμό ο δείκτης κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο παρουσιάζουν αξιοσημείωτη βελτίωση σε σχέση με το 2016. Επιπλέον η ιδιωτική κατανάλωση αλλά και οι επενδύσεις παρουσίασαν το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους αύξηση κατά 1,7% και 11,2% αντίστοιχα.

Τέλος, οι προβλέψεις των διεθνών οργανισμών για την εξέλιξη του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή στην Ελλάδα το 2017 συγκλίνουν όλες στην άποψη για διαμόρφωση του πληθωρισμού άνω του 1,0%, σε μέσο επίπεδο.