Συνολική ηλεκτρική ισχύς της τάξης των 2.900 MW από τους λιγνιτικούς σταθμούς της ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία, περίπου τα 2/3 της συνολικής ισχύος στην περιοχή, θα πρέπει να “σβήσουν” ως το 2020-25, καθώς δεν πληρούν τις περιβαλλοντικές νόρμες της ΕΕ, “βυθίζοντας στο σκοτάδι” και την οικονομία της περιοχής, η οποία έχει στρέψει την προσοχή της στην ΕΕ και στο νέο “Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης”, αλλά και στις εξαγγελίες του πρωθυπουργού για τη “μεταλιγνιική εποχή”.
Η σταδιακή εξάντληση των κοιτασμάτων λιγνίτη σε συνδυασμό με τις πολύ αυστηρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές της ΕΕ δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα για την περιοχή, της οποίας η οικονομία στηρίζεται κυρίως στον λιγνίτη και τα εργοστάσια της ΔΕΗ. Αν δεν βρεθούν οι πόροι για τις τεράστιες επενδύσεις περιβαλλοντικής αναβάθμισης των ηλεκτροπαραγωγγικών μονάδων, αναγκαστικά οι περισσότερες θα αποσυρθούν.
Τα σχέδια που έχουν ανακοινωθεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος μέχρι στιγμής αφορούν στη δημιουργία φωτοβολταϊκού πάρκου, 200 MW από τη ΔΕΗ, η οποία ενεργοποίησε πρόσφατα ένα παλαιό, αντίστοιχο πρότζεκτ, που είχε εγκαταλειφθεί, η αγροτική εκμετάλλευση και οι ενεργειακές καλλιέργειες.
Στις αρχές του καλοκαιριού, οι εκπρόσωποι των φορέων της περιοχής, επισκέφθηκαν τις Βρυξέλλες και συζήτησαν για κονδύλια από το νέο “ Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης περιοχών της Ευρώπης που σήμερα είναι ιδιαίτερα εξαρτημένες από τον άνθρακα στην εποχή των χαμηλών εκπομπών CO2 και στην πλήρη απανθρακοποίηση".
Το Ταμείο αυτό εκτιμάται ότι μπορεί να κινητοποιήσει περί τα 8 δις ευρώ κατά την δεκαετία 2021-2030 για τη χρηματοδότηση δράσεων στις περιοχές της ΕΕ που πλήττονται από την πολιτική απεξάρτησης από τον άνθρακα. Η σύσταση του Ταμείου, αποφασίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο από την Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκοί Κοινοβουλίου, ωστόσο για να προωθηθεί θα πρέπει να εγκριθεί και από το Συμβούλιο των υπουργών Περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου το Ταμείο θα χρηματοδοτείται από το 2% του συνόλου των δικαιωμάτων CO2 σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στόχο θα έχει, αφενός τη στροφή των περιοχών που είναι εξαρτημένες από τον άνθρακα, σε νέες βιώσιμες, οικονομικές δραστηριότητες και αφετέρου την στήριξη των εργαζομένων στη βιομηχανία του άνθρακα.
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έχει δηλώσει ότι στο επίκεντρο της ενεργειακής πολιτικής της κυβέρνησης είναι η σταδιακή απεξάρτηση από τον άνθρακα και η μετάβαση σε ένα νέο ενεργειακό μείγμα, που θα στηρίζεται πρωτίστως στις ΑΠΕ και για το λόγο αυτό η κυβέρνηση υποστηρίζει το Ταμείο δίκαιης μετάβασης για τις λιγνιτικές περιοχές».
Πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι οι ανησυχίες των πολιτών της Δυτικής Μακεδονίας αλλά και της Μεγαλόπολης, του δεύτερου λιγνιτικού κέντρου της χώρας που επίσης αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα, για τις επιπτώσεις της απεξάρτησης από το λιγνίτη είναι πολύ μεγάλες, καθώς μεχρι σήμερα δεν έχει παρουσιαστεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη μεταλιγνιτική εποχή.
