To Μνημόνιο Kατανόησης, ΜΟU, για τον αγωγό μεταφοράς αερίου East Med, πρόκειται να υπογράψει σήμερα στη Λευκωσία ο υπουργός Περιβάλλοντος - Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, καθώς το ενδιαφέρον για το πρότζεκτ δείχνει να έχει αναζωπυρωθεί, χάρη στη στήριξη της ΕΕ αλλά και μεγάλων εταιριών, όπως αποκαλύπτουν οι πρόσφατες κινήσεις της ENI και οι δηλώσεις κορυφαίου στελέχους της.

Το ΜΟU, το οποίο θα συνυπογράψουν οι υπουργοί Ενέργειας της Κύπρου, της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Ιταλίας αφορά στην κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού, ο οποίος θα συνδέει τα offshore κοιτάσματα της Kύπρου και του Ισραήλ με την Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα με τελικό προορισμό την Ιταλία. Το παρών στην τελετή υπογραφής του Memorandum of Understandingθα δώσει και ο εκπρόσωπος του Επιτρόπου για την Ενέργεια Miguel Arias Cañete.

Πρόσφατα επισκέφθηκε την Κύπρο ο διευθύνων σύμβουλος της ιταλικής ΕΝΙ, Κλαούντι Ντεσκάλτσι, ο οποίος συναντήθηκε με τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη. Αναφερόμενος στον αγωγό EastMed ο κ, Ντεσκάλτσι δήλωσε ότι « η Ιταλία και η Κύπρος μαζί με την Αίγυπτο και την Ελλάδα συζητούν αυτό τον πιθανό διάδρομο.Είμαστε αισιόδοξοι και γι’ αυτό είμαστε παρόντες και επενδύουμε πολλά». Χαρακτήρισε δε την Κύπρο γέφυρα για τη μεταφορά αερίου στην Ευρώπη.

Η ΕΝΙ έχει σημαντικά συμφέροντα στην ανατολική Μεσόγειο, Είναι η εταιρία που ανακάλυψε και αναπτύσσει το γιγαντιαίο κοίτασμα Ζορ στα νερά της Αιγύπτου και διενεργεί έρευνες για αέριο στην ΑΟΖ της Κύπρου.

Η όδευση του κυπριακού και ισραηλινού αερίου προς την Ευρώπη είναι ζήτημα που απασχολεί τις κυβερνήσεις των εμπλεκόμενων χωρών, αλλά μέχρι στιγμής οριστικές αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί. Από τα σενάρια που έχουν εξεταστεί, πέραν του East Med, είναι αγωγός μέσω Τουρκίας, πρότζεκτ που το τελευταίο καιρό, ενδεχομένως εξ αιτίας των πολιτικών εξελίξεων στη γειτονική χώρα, φαίνεται να περνά σε δεύτερη μοίρα, καθώς και οι εξαγωγές υγροποιημένου αερίου (LNG) μέσω των υφιστάμενων τερματικών της Αιγύπου.

Aρχικά ο East Med είχε αντιμετωπιστεί με αρκετές επιφυλάξεις, λόγω του υψηλού κόστους και της μακράς υποθαλάσσιας διαδρομής, χωρίς τη δυνατότητα τροφοδοσίας κάποιας ενδιάμεσης αγοράς στην απόσταση από την Κύπρο ως την Κρήτη. Aπέκτησε όμως τη στήριξη της ΕΕ, η οποία χρηματοδότησε την προκαταρκτική μελέτη, που δείχνει ότι ο αγωγός είναι οικονομικά βιώσιμος, τεχνικά εφικτός και εμπορικά ανταγωνιστικός.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η οποία έχει προγραμματιστεί να παρουσιαστεί στη σημερινή τετραμερή διάσκεψη, το δυναμικό μεταφοράς του αγωγού φθάνει στα 10 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου ετησίως, με προοπτική να ανέλθει στα 16 δισ. κ.μ.

Με το Μνημόνιο, που υπογράφεται σήμερα, οι τέσσερις χώρες δεσμεύονται , μεταξύ άλλων, να προχωρήσουν σε διακρατική συμφωνία για τον υποθαλάσσιο αγωγό.

Συμφωνία συνεργασίας υπεγράφη και τον περασμένο Μάρτιο από τους υπουργούς Ενέργειας της Κύπρου, της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Ιταλίας στο Τελ Αβίβ, παρουσία και του Ευρωπαίου Επίτροπου. Miguel Arias Cañete. Εκείνη η συμφωνία προβλέπει ότι :
• Τα Μέρη στηρίζουν τη μετατροπή της Ανατολικής Μεσογείου σε εναλλακτικό διάδρομο φυσικού αερίου προς την Ευρώπη,

• Το έργο του αγωγού EastMed, ενώ συμπληρώνει άλλες επιλογές εξαγωγών υπό αξιολόγηση, αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για την εξαγωγή προς την Ευρώπη μέρους των υφιστάμενων αποθεμάτων φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου,

• Τα Μέρη θα υποστηρίξουν της δραστηριότητες ανάπτυξης του αγωγού EastMed και προς αυτήν την κατεύθυνση θα στηρίξουν την αίτηση της κοινοπραξίας IGI Poseidon για εξασφάλιση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης από τον κανονισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη»,

Ο αγωγός Poseidon, παλαιό πρότζκεκτ των εταιριών ΔΕΠΑ και Edison, έχει αναβιώσει με τον East Med, καθώς αφορά σε απευθείας σύνδεση της Ιταλίας με την Ελλάδα για την μεταφορά του αερίου της Ανατολικής Μεσογείου.