Στην αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ, πρώην τέλους υπέρ  ΑΠΕ, αναμένεται να επιμείνουν οι  εκπρόσωποι των θεσμών στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων που ξεκινούν, εντός του μήνα, για την τέταρτη αξιολόγηση, καθώς μέχρι  στιγμής δεν φαίνεται να  έχει  βρεθεί ο αξιόπιστος, εναλλακτικός μηχανισμός που θα μπορούσε να αντικαταστήσει το ΠΧΕΦΕΛ από την 1^η Ιανουαρίου 2019, όπως αναφέρουν έγκυρες πηγές.

Εν τω μεταξύ, η πρόσφατη, περιορισμένη μείωση κατά 35% της χρέωσης προμήθειας (ΠΧΕΦΕΛ), που ισχύει από 1^ης Απριλίου,  δεν ικανοποίησε ούτε τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας ούτε τους μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές, με την ΕΒΙΚΕΝ, τον φορέα που εκπροσωπεί την ενεργοβόρο βιομηχανία, να προσανατολίζεται να στείλει επιστολή  στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το ζήτημα του  χρέωσης (ΠΧΕΦΕΛ).

Οσο παραμένει το ΠΧΕΦΕΛ ή όποιας άλλης μορφής χρέωση υπέρ των ΑΠΕ που θα βαρύνει τις χονδρικές τιμές του ηλεκτρισμού, τόσο υποσκάπτεται η ανταγωνιστικότητα της αγοράς και δημιουργούνται προβλήματα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα  είναι δεύτερη ακριβότερη χώρα της ΕΕ όσον αφορά στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος στη χονδρική, σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία της Κομισιόν. Συγκεκριμένα το τελευταίο τρίμηνο του 2017 η μέση τιμή χονδρικής του ηλεκτρισμού στη χώρα μας διαμορφώθηκε στα 61 ευρώ/ MWh, που αποτελεί τη δεύτερη υψηλότερη τιμή σε όλη την ΕΕ, μετά την Ιταλία. Τις τιμές στην Ελλάδα ισοφαρίζει μόνον η Πορτογαλία, η οποία μοιράζεται μαζί μας τη δεύτερη θέση.

. Η διαμόρφωση της χονδρικής τιμής σε τόσο υψηλά επίπεδα δεν οφείλεται μόνον στην Οριακή Τιμή Συστήματος αλλά και στο ΠΧΕΦΕΛ, το οποίο επιβαρύνει και  συνυπολογίζεται στη χονδρική τιμή.

Η χρέωση προμήθειας, η οποίο υπολογίζεται βάσει ενός ιδιόρρυθμου μοντέλου, πληρώνεται από όλους τους προμηθευτές υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού των  ΑΠΕ . ‘Ηταν  η  χρέωση αυτή που όχι απλώς κάλυψε το έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ αλλά δημιούργησε και το  μεγάλο πλεόνασμα, αυξάνοντας, όμως υπέρμετρα το  κόστος  των προμηθευτών, οι οποίοι, όπως και οι μεγάλοι βιομηχανικοί καταναλωτές  έχουν ζητήσει την κατάργησή του, δεδομένου ότι, μηχανισμός αντίστοιχος του ΠΧΕΦΕΛ  δεν υπάρχει σε καμία χώρα της ΕΕ.

Μάλιστα, στο πλαίσιο της προηγούμενης διαπραγμάτευσης οι εκπρόσωποι των θεσμών επέβαλαν στην ελληνική πλευρά τη μείωση του από 1^ης Απριλίου και την κατάργησή του ως το τέλος του 2018 με την ταυτόχρονη υποχρέωση σχεδιασμού  ενός νέου  μηχανισμού για την αντικατάσταση του, ο οποίος όμως μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί….

Εξάλλου, το ΠΧΕΦΕΛ κατηγορήθηκε ότι παρεμπόδισε το άνοιγμα της αγοράς το 2017, καθώς η ΔΕΗ το απορρόφησε στο κόστος της με αποτέλεσμα το ίδιο να κάνουν και οι ανταγωνιστές της, περικόπτοντας όμως δραστικά τα περιθώρια κέρδους και βέβαια τη δυνατότητα να προσφέρουν χαμηλά τιμολόγια στους καταναλωτές.  

Τα πράσινα πιστοποιητικά, πάντως, τα οποία στη τελευταία συμφωνία με τους δανειστές εμφανίζονται ως μία εναλλακτική πρόταση για το ΠΧΕΦΕΛ δεν φαίνεται ότι μπορούν να καλύψουν με αξιοπιστία τις ανάγκες του Ειδικού Λογαριασμού, πράγμα που δείχνουν να αντιλαμβάνονται τόσο η ΡΑΕ όσο και οι θεσμοί. ‘Ετσι και όσο δεν παρουσιάζεται η κατάλληλη εναλλακτική λύση, το «μπαλάκι» πέφτει στο ΕΤΜΕΑΡ, το οποίο βαρύνει άμεσα τους καταναλωτές στον λογαριασμό ρεύματος, μία λύση που το υπουργείο Περιβάλλοντος – Ενέργειας θέλει με κάθε τρόπο να αποφύγει, προκειμένου να μην χρεωθεί την αύξηση των τιμολογίων.

Πληροφορίες από τη ΡΑΕ αναφέρουν ότι ακόμα και όταν καταργηθεί το ΠΧΕΦΕΛ θα χρειαστεί ένας νέος μηχανισμός που θα παράγει αξιόπιστα τα έσοδα που χρειάζεται κάθε χρόνο ο Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ και ότι ένα μέρος αυτού του κόστους, προφανώς χαμηλότερο και με διαφορετικό τρόπο υπολογιζόμενο,  θα κληθούν και πάλι να το πληρώσουν οι προμηθευτές. .

Το πρόβλημα όμως δεν τελειώνει εδώ. Η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος – Ενέργειας  έχει καθυστερήσει στην εναρμόνιση του εσωτερικού καθεστώτος για το ΕΤΜΕΑΡ της βιομηχανίας  με τις Κατευθυντήριες Γραμμές της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις και κινδυνεύει από 1/1/19 με πρόστιμα και παραπομπές για παραβίαση των σχετικών κανονισμών.

Ας σημειωθεί ότι οι κατευθυντήριες γραμμές αποτελούν πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ισχυει από τον Απρίλιο του 2014 και στοχεύει στην υιοθέτηση μέτρων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ενεργοβόρου βιομηχανίας σε αντιστάθμισμα των πολιτικών στους τομείς ενέργειας και του κλίματος. Στο πλαίσιο αυτό δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να παρέχουν κρατικές ενισχύσεις στη βιομηχανία, με τη μορφή του πλαφόν στη χρέωση του ΕΤΜΕΑΡ (τέλος υπέρ των ΑΠΕ), ταυτόχρονα όμως παύει να κάνει αποδεκτό τον παλαιό τρόπο υπολογισμού του βιομηχανικού ΕΤΜΕΑΡ.

Το μέτρο θέτει ανώτατο όριο στη χρέωση όταν το ενεργειακό κόστος μίας βιομηχανίας  ξεπερνά το 20% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας της παραγωγής της. Η υποχρεωτική εφαρμογή του κανονισμού  από την 1 Ιανουαρίου του 2019, σημαίνει ότι όλες οι κρατικές ενισχύσεις που παρέχουν τα κράτη μέλη στις βιομηχανίες τους θα πρέπει αφενός να έχουν εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αφετέρου να είναι ανάλογες μεταξύ τους, δηλαδή να μην παρέχονται ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα μέσω των ενισχύσεων αυτών .

Σε ότι αφορά την ελληνική περίπτωση αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αναθεωρηθεί ο κατάλογος των χρεώσεων του ΕΤΜΕΑΡ και να ανακατανεμηθεί σε όλες τις κατηγορίες καταναλωτών με ουδέτερο κόστος, δηλαδή παράγοντας το ίδιο οικονομικό αποτέλεσμα (1 δισ. ευρώ ετησίως).

Η εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών, οδηγεί σε  μείωση του ΕΤΜΕΑΡ για τις επιχειρήσεις με μεγάλη έκθεση στο ενεργειακό κόστος, εν προκειμένω τις βιομηχανίες που ηλεκτροδοτούνται στην Υψηλη Τάση αλλά και αρκετές της Μέσης Τάση, όσες έχουν κατανάλωση άνω των 13 GWh το χρόνο. Θα σημάνει όμως και τη αύξηση για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις.

Είναι ενδεχόμενο η ΡΑΕ στο πλαίσιο της εξαμηνιαίας αναθεώρησης του ΕΤΜΕΑΡ, που θα πρέπει να ολοκληρώσει ως το τέλος Ιουνίου, να συμπεριλάβει τις αλλαγές αυτές, όμως η καθυστερήση στην προώθηση του ελληνικού σχεδίου στην Κομισιόν μπορεί να οδηγήσει σε νέα παράταση.

Η άσκηση της ΡΑΕ θα γίνει ακόμα πιο δύσκολη αν χρειαστεί πέρα της εσωτερικής αναδιανομής του ΕΤΜΕΑΡ - και της αύξησης που θα σημάνει αυτό για ορισμένες κατηγορίες καταναλωτών- να αυξήσει και το ύψος του ΕΤΜΕΑΡ στο σύνολο του για την κάλυψη τυχόν ανοιγμάτων στον Ειδικό Λογαριασμό των ΑΠΕ