Τρία συμπεράσματα μπορεί να αντλήσει κανείς από το έγγραφο που διέρρευσε και περιλαμβάνει σημαντικές οικονομικές προτάσεις που εξετάζονται από το αντικαθεστωτικό Κίνημα των Πέντε Αστέρων και την ακροδεξιά Λέγκα του Βορρά, τα δύο κόμματα που διαπραγματεύονται τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης της Ιταλίας.
Πρώτον, οι προτάσεις είναι αρκετά πιο ριζοσπαστικές από ότι ανέμεναν οι αγορές μετά την νίκη των δύο κομμάτων επί των παραδοσιακών φιλοευρωπαϊκών κομμάτων στις εκλογές της 4ης Μαρτίου. Η υπόθεση των αγορών πως το γάβγισμα των δύο κομμάτων θα είναι χειρότερο από το δάγκωμα τους φαίνεται τώρα σαν ένας εφησυχασμός.
Δεύτερον, οι προτάσεις, ακόμα και αν εφαρμόζονταν, θα παραβίαζαν τις συνθήκες της Ε.Ε. και θα διέλυαν την ευρωζώνη. Αν σχηματίσουν τελικά κυβέρνηση, τα Πέντε Αστέρια και η Λέγκα μπορεί να βρεθούν υπό τρομακτική πίεση να εγκαταλείψουν τα πιο ακραία σχέδια τους, όπως συνέβη και με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2015.
Ωστόσο, ένα άλλο σενάριο είναι πιθανό: ο Σέρτζιο Ματαρέλα, ο Ιταλός πρόεδρος, θα επικαλεστεί συνταγματικές εξουσίες που σπάνια έχουν χρησιμοποιηθεί για να μπλοκάρει τον σχηματισμό κυβέρνησης Πέντε Αστέρων-Λέγκας. Στην περίπτωση αυτή, η Ιταλία μπορεί να διενεργήσει πρόωρες εκλογές, πιθανότατα τον Οκτώβριο. Δεν υπάρχει φυσικά καμία εγγύηση ότι μια νέα ψηφοφορία δεν θα οδηγούσε σε μια δεύτερη νίκη για τα Πέντε Αστέρια και τη Λέγκα του Βορρά, κάτι που θα παράτεινε την τεταμένη ατμόσφαιρα γύρω από τη συμμετοχή της Ιταλίας στην ευρωζώνη.
Το τρίτο συμπέρασμα από το έγγραφο που διέρρευσε την Τρίτη, είναι ότι τα φιλόδοξο σχέδιο του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για μια βαθύτερη ενοποίηση της ευρωζώνης αποτελεί μια χαμένη υπόθεση.
Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συντάσσει ένα νομικό κείμενο για την δημιουργία «χρεογράφων που θα στηρίζονται σε κρατικά ομόλογα (SBBS)», ένα στοιχείο ενεργητικού σε ευρώ που θα συγκεντρώνει το χρέος διαφορετικών κρατών της ευρωζώνης σε μια, υποτίθεται, επένδυση χαμηλού ρίσκου. Υπό το φως των τελευταίων πολιτικών εξελίξεων στη Ρώμη, είναι απίθανο ο «μεγάλος συνασπισμός» Σοσιαλδημοκρατών και Χριστιανοδημοκρατών στη Γερμανία να έχει όρεξη να δημιουργήσει ένα ομόλογο ευρωζώνης που θα συνδέει το ιταλικό χρέος με το γερμανικό.
Αξιωματούχοι των Πέντε Αστέρων και της Λέγκας αρνήθηκαν την Τετάρτη ότι οι προτάσεις του εγγράφου αποτελούν μια οριστική διατύπωση του κυβερνητικού τους σχεδίου. Αλλά ακόμα και οι αρνήσεις αυτές αφήνουν περιθώριο για ανησυχία.
Για παράδειγμα, ο Κλαούντιο Μπόργκι, ο εκπρόσωπος της Λέγκας για οικονομικά θέματα, υποστηρίζει ότι τα δύο κόμματα θέλουν να εξαιρεθεί το ιταλικό χρέος που αγόρασε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπό το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης από τους υπολογισμούς για το λόγο του ιταλικού χρέους προς το ΑΕΠ. Ο λόγος του χρέους βρίσκεται στο 130%. Αλλά οποιαδήποτε προσπάθεια μείωσης του με τέτοια τεχνάσματα θα παραβίαζε τον ευρωπαϊκό νόμο. Θα ενέτεινε επίσης τις υποψίες της Γερμανίας και των συμμάχων της ότι όλο και περισσότεροι Ιταλοί πολιτικοί θέλουν η νομισματική ένωση της Ευρώπης να λειτουργεί με διαφορετικό πνεύμα από αυτό που υπερασπίζεται το Βερολίνο.
Ακόμα και αν τα Πέντε Αστέρια και η Λέγκα εγκατέλειπαν τις προτάσεις τους, ορισμένες από τις υπόλοιπες ιδέες τους δεν θα ήταν καλοδεχούμενες από πολλές κυβερνήσεις της Ε.Ε. Η λίστα περιλαμβάνει μια αναθεώρηση της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού το 2011, ένα εγγυημένο μηνιαίο εισόδημα για τους πιο φτωχούς Ιταλούς, μια γενική αμνηστία στους φοροφυγάδες και πληρωμές σε εργαζομένους που είναι κοντά στην συνταξιοδότηση ώστε να αποχωρήσουν άμεσα από την αγορά εργασίας.
Όλα αυτά θα στοίχιζαν δισεκατομμύρια ευρώ σε μια εποχή που η οικονομία της ευρωζώνης επιβραδύνεται και η ιταλική οικονομία, όπως πάντα, έχει μείνει πίσω από τους γείτονες της. Δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη που η απόδοση του ιταλικού 10ετούς ομολόγου αυξήθηκε την Τετάρτη στο υψηλότερο επίπεδο των δύο τελευταίων μηνών.
