Το ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων για το άνοιγμα της αγοράς σε σχέση με τις δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας (ΝΟΜΕ) τον Σεπτέμβριο του 2019 αφήνει ανοικτό η έκθεση συμμόρφωσης του ESM για το ελληνικό πρόγραμμα, στο κεφάλαιο για την Ενέργεια. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά τον Σεπτέμβριο 2019 θα γίνει κοινή αξιολόγηση εκ μέρους των ελληνικών αρχών και των θεσμών της επίδρασης των ΝΟΜΕ στην αγορά, σε συνδυασμό με την αποεπένδυση της ΔΕΗ στη λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή και την εφαρμογή του target model και τότε θα αποφασιστεί αν θα χρειαστούν περαιττέρω μέτρα και ποια θα είναι αυτά. Σε σχέση με τις υπόλοιπες παραμέτρους του προγράμματος για την ενέργεια, το κείμενο του ESM δεν περιέχει εκπλήξεις. Επιβεβαιώνει πάντως ότι το target model, όταν εφαρμοστεί στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού, τον Απρίλιο του 2019, δεν θα προβλέπει καμία απόκλιση από τα ευρωπαϊκά δεδομένα σε σχέση με την προσφορά ενέργειας στη χονδρική και δεν θα θέτει ανώτατα και κατώτατα όρια. Αναλυτικότερα, η έκθεση του ESM για την Ενέργεια έχει ως εξής:
Oι μεταρρυθμίσεις στις ελληνικές αγορές ενέργειας προχωρούν και το 2018 παρατηρούμε την επίτευξη βασικών παραμέτρων των μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένης της έναρξης της λιγνιτικής αποεπένδυσης της ΔΕΗ.
Αναμένεται να οδηγήσει σε μεγαλύτερο ανταγωνισμό, μείωση των στρεβλώσεων και αύξηση των επενδύσεων, φέρνοντας οφέλη σε όλους τους καταναλωτές, οι οποίοι σήμερα άμεσα ή έμμεσα πρέπει να επωμιστούν το κόστος των στρεβλώσεων στην αγορά ενέργειας. .
Η κυριαρχία του δεσπόζοντα παίκτη, της ΔΕΗ, μειώνεται μέσω διαφόρων εργαλείων παράλληλα με την αναπροσαρμογή του ρυθμιστικού πλαισίου. Αντίθετα, η εισαγωγή του μοντέλου-στόχου, target model, στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έχει αναβληθεί για μετά το τέλος του προγράμματος και τώρα αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή τον Απρίλιο του 2019.
Ένα αποφασιστικό βήμα για τη λήψη διαρθρωτικών μέτρων που θα επιτρέψουν σε νέους παίκτεςνα αποκτήσουν πρόσβαση στον ηλεκτρισμό που παράγεται από λιγνίτη έγινε μέσω της εφαρμογής απόφασης της Ευρωπαικής Επιτροπής και του νόμου που ενέκρινε το Ελληνικό Κοινοβούλιο με θέμα «Διαρθρωτικά μέτρα για την πρόσβαση στον λιγνίτη και για το περαιτέρω άνοιγμα της αγοράς χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας και άλλες διατάξεις "(ΦΕΚ: A 75/2018).
Ο νέος νόμος ήταν το αποτέλεσμα απόφασης του Ευρωπαικού Δικαστηρίου (Δεκέμβριος 2016) με βάση την οποία, το 40% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη της ΔΕΗ πρέπει να μεταφερθεί υπό τον έλεγχο άλλων συμμετεχόντων στην αγορά. Στο πλαίσιο της τέταρτης αναθεώρησης, συμφωνήθηκαν τα εταιρικά βήματα που απαιτούνται για την εφαρμογή της απόφασης. Δημιουργήθηκαν δύο spin-off εταιρείες που θα πωληθούν με διεθνή διαγωνισμό που θα ξεκινήσει από τη ΔΕΗ στις 30 Μαΐου 2018. Η εκποίηση αναμένεται να να ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2018. Ταυτόχρονα, οι πλειστηριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ συνεχίζουν να διεξάγονται μέσω του συστήματος δημοπρασιών NΟME.
Η τέταρτη αξιολόγηση συμφώνησε για τη σταδιακή αποκλιμάκωση των ποσοτήτων ηλεκτρισμού που διατίθενται μέσω ΝΟΜΕ σε συνδυασμό με συγκεκριμένα κριτήρια, που σχετίζονται με την πρόοδο της αποεπένδυσης στον λιγνίτη, προκειμένου οι ποσότητες να αντανακλούν το πραγματικό δυναμικό ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη που θα απομείνει στον έλεγχο της ΔΕΗ και στο οποίο δεν θα έχουν πρόσβαση οι άλλοι παίκτες.
Μια κοινή αξιολόγηση του αντίκτυπου από τα ΝΟΜΕ που θα γίνει από τις ελληνικές αρχές και τους θεσμούς έχει προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο του 2019. Η αξιολόγηση αυτή θα εκτιμήσει την επίδραση και της εκχώρησης της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής και της έναρξης του του Target Model (Σχέδιο δράσης ΚΥΣΟΙΠ για το NOME (ΦEK: B 2266/2018) Αυτή η κοινή αξιολόγηση θα αποτελέσει τη βάση για νέες αποφάσεις στον μέλλον όσον αφορά τις δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας , συμπεριλαμβανομένης και της πιθανής ανάγκης για τη λήψη άλλων μέτρων.
Εξάλλου, ελήφθη κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ Β 2280/2018) για την επιβεβαίωση της νέας λεγόμενης «ελάχιστη τιμή εκκίνησης » για τους πλειστηριασμούς ΝΟΜΕ που θα πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια των επόμενων 12 μηνών.
Πρόοδος σημειώθηκε κατά τη διάρκεια τη τέταρτης αξιολόγησης όσον αφορά στο target model, με τις τέσσερις αγορές (προημερήσια, ενδοημέρησιας, εξισορρόπησης και προθεσμιακής) που τώρα σχεδιάζεται να τεθεί σε λειτουργία τον Απρίλιο 2019 (αρχικά προβλεπόταν να λειτουργήσει τον Αύγουστο 2018) και για τη σύζευξη με τις αγορές της Βουλγαρίας και της Ιταλίας. Κατά τη διάρκεια της τέταρτης αναθεώρησης, συμφωνήθηκε ότι οι σχετικοί κώδικες, που πρέπει να οριστικοποιηθούν έως τον Σεπτέμβριο του 2018, για τις τέσσερις αγορές, δεν θα προβλέπουν κανένα τυχόν περιορισμό, όπως μέγιστες και ελάχιστες τιμές προσφοράς και εκκαθάρισης, ώστε να είναι πλήρως συμβατοί με τη νομοθεσία της ΕΕ. Όσον αφορά στην πρόοδο, που έγινε πρέπει να καταγραφεί : i) δημιουργία ενεργειακού χρηματιστηρίου (HeNex) · (Ii) Η Υποβολή προς έγκριση των νέων κανονισμών για ιτς αγορές της επόμενης ημέρας, την ενδοημερήσια και την αγορά εξισορρόπηση προς την ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και ο καθορισμός των τεχνικών προδιαγραφών των σχετικών συστημάτων πληροφορικής για την αγορά επόμενης ημέρας και την ενδοημερήσια. .
Άλλες μεταρρυθμίσεις
. Άλλες μεταρρυθμίσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που προχώρησαν κατά τη διάρκεια της τέταρτης αξιολόγησης, περιλαμβάνουν τη σταδιακή κατάργηση της λεγόμενης χρέωσης προμηθευτή, προκειμένου να διασφαλιστεί η ισορροπία του λογαριασμού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ΑΠΕ. Η ήδη εφαρμοζόμενη μείωση 35% στη χρέωση προμηθευτή για το 2018 θα ακολουθηθεί από περαιτέρω σταδιακή αποκλιμάκωση που θα λάβει χώρα το 2019 (50%) και το 2020 (70%), ενώ θα παύσει να εφαρμόζεται από το 2021, όπως ορίζεται στη νομοθετική διάταξη (άρθρο 40, ΦΕΚ: Α 105/2018).
Ένα θέμα που αντιμετωπίστηκε είναι οι οφειλές του δημοσίου προς τη ΔΕΗ, ενώ έχει σημειωθεί περιορισμένη πρόοδος όσον αφορά στην είσπραξη λεξιπρόθεσμων λογαριασμών από ιδιώτες, καθώς η εταιρία εξακολουθεί να υφίσταται τις συνέπειες της μακροχρόνιας ανικανότητά της να συλλέγει οφειλές από τους πελάτες της (συμπεριλαμβανομένου του δημόσιου τομέα). Για τον δημόσιο τομέα, συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της τέταρτης αξιολόγησης ένα νέου τύπου συμβόλαιο, με αποτέλεσμα η ΔΕΗ να λάβει σημαντικό μέρος των καθυστερούμενων οφειλών των δημοσίων φορέων (62 εκατ. Ευρώ). Επιπλέον, η κυβέρνηση θα είναι σε θέση να μειώσει τον ετήσιο λογαριασμό ηλεκτρικής ενέργειας του δημοσίου. ΦEK: Β 2279/2018).
Πραγματοποιήθηκαν περαιτέρω μεταρρυθμίσεις για την αποφυγή τυχόν δημοσιονομικών κινδύνων από τα Κοινωνικά Οικιακά Τιμολόγια. Οι αρχές μεταρρύθμισαν το ΚΟΤ στις αρχές του 2018 ώστε να είναι πιο στοχευμένο και αποτελεσματικό. Παρόλα αυτά το νέο σχήμα εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει έναν δυνητικό δημοσιονομικό κίνδυνο για τον λογαριασμό των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός τους δεν έλαβε πλήρως υπόψη μελλοντικές πιθανές αυξήσεις των αναγκαίων εισροών. . Προκειμένου να αποφευχθούν δημοσιονομικοί κίνδυνοι, οι αρχές ενέκριναν δύο νομοθετικές ρυθμίσεις στο νόμο Omnibus. Η πρώτη διάταξη (άρθρο 41, ΦΕΚ: Α 105/2018) περιορίζει τη μέγιστη δημόσια επιχορήγηση στον προϋπολογισμό των ΥΚΩ σε 0 ευρώ το 2018, σε 59 εκατομμύρια ευρώ το 2019 και σε 68 εκατομμύρια ευρώ το 2020. Η δεύτερη διάταξη (άρθρο 124, ΦΕΚ : 105/2018) προβλέπει την εξαμηνιαία αναθεώρηση του λογαριασμού ΥΚΩ από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, προκειμένου να υπάρχει έγκαιρη προσαρμογή του σχετικού τέλους. Επιπλέον, οι αρχές ζήτησαν τεχνική υποστήριξη από την Παγκόσμια Τράπεζα για τη διερεύνηση της σχετικά χαμηλής απορρόφησης του ΚΟΤ από τους δικαιούχους.
Στην αγορά φυσικού αερίου, η διαδικασία απελευθέρωσης συνεχίζεται, καθώς όλοι οι καταναλωτές μπορούν να επιλέξουν τον προμηθευτή τους από τον Ιανουάριο του 2018. Ο βελτιωμένος ανταγωνισμός εξασφαλίζεται από τον διαχωρισμό της διανομής από την προσφοράς αερίου, τη βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου και την αύξηση της ποσότητας που δημοπρατεί η ΔΕΠΑ στο πλαίσιο του προγράμματος απελευθέρωσης αερίου.
Η τέταρτη αναθεώρηση κατέληξε σε μια συμφωνία για τη συνολική εταιρική αναδιάρθρωση της ΔΕΠΑ. Τα δίκτυα και τα διεθνή έργα θα αποτελέσουν μέρος μιας ξεχωριστής οντότητας όπου το κράτος θα διατηρήσει τον αποκλειστικό έλεγχο, ενώ το χονδρικό και το λιανικό εμπόριο θα αποτελέσει ξεχωριστή οντότητα, στην οποία το δημόσιο, ως μέτοχος, θα πουλήσει πλειοψηφικό μερίδιο 50% + 1 μετοχή.
Η συμφωνηθείσα διαδικασία ιδιωτικοποίησης περιλαμβάνει ειδικά μέτρα διαφάλισης της προόδου όσον αφορά στον διαχωρισμό των δικτύων από την προσφορά αερίου, ώστε να μετριαστεί ο κίνδυνος κάθετης σύγκρουσης συμφερόντων. Για παράδειγμα, έχει θεσπιστεί μια νομική διάταξη (άρθρο 125, ΦΕΚ Α 105/2018) για τη διασφάλιση της διαρκούς συνέχισης του προγράμματος απελευθέρωσης φυσικού αερίου (δημοπρασίες) μετά την ιδιωτικοποίηση του «εμπορικού» τμήματος της ΔΕΠΑ. Αυτό θα διασφαλίσει την προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών, παρέχοντας ίσους όρους ανταγωνισμού στους προμηθευτές. Ένα άλλο σημαντικό βήμα για την απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου ήταν η επιλογή του προτιμητέου επενδυτή για τον ΔΕΣΦΑ. Ο υποψήφιος, που επελέγη για την εξαγορά το 66% του ΔΕΣΦΑ, διεξάγει την περίοδο αυτή τις διαδικασίες γνωστοποίησης και πιστοποίησης, οι οποίες να ολοκληρωθούν μέχρι τον Οκτώβριο του 2018.
