Η αύξηση της Οριακής Ροπής προς Αποταμίευση και η συνεχής συρρίκνωση της χρηματοδότησης των Επιχειρήσεων είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των πιστωτικών εξελίξεων στο 5μηνο που έληξε τον Μάιο 2018.
Η Ελληνική Οικονομία "έχασε το τραίνο" της Χαλαρής Πιστωτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικ΄΄ης Τράπεζας που θα μπορούσε να εξασφαλίσει υψηλότερους ρυθμούς Ανάπτυξης με αύξηση του Όγκου της Χρηματοδότησης προς την Παραγωγική Οικονομία…
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι αυξάνεται με υψηλούς ετήσιους ρυθμούς η αύξηση των Καταθέσεων, που επηρεάζεται κυρίως από την εκτίναξη των Καταθέσεων Δημοσίου με ετήσιο ποσοστό ανόδου +41,3%!
Η ταχεία άνοδος των Καταθέσεων Δημοσίου αναμένεται να επηρεάσει:
- Πτωτικά τις Αποδόσεις των Ομολογιών.
- Αρνητικά τους ρυθμούς Ανάπτυξης της Οικονομίας, επειδή η μεγάλη αύξηση της σχετικής κατηγορίας Καταθέσεων - που συνδέεται με την Υπερφορολόγηση - επηρεάζει αρνητικά την Ιδιωτική Κατανάλωση και την Επιχειρηματικότητα.
- Θετικά τη Δημοσιονομική Σταθερότητα.
- Οι υψηλοί ρυθμοί ανόδου των Καταθέσεων των Νοικοκυριών αυξάνονται πολύ ταχύτερα από την άνοδο της Κατανάλωσης, η οποία παραμένει συγκρατημένη στους πρώτους μήνες 2018. Αυτή η "ψαλίδα" πιθανώς να συνδέεται με την "αβεβαιότητα" που φαίνεται να εξακολουθεί να κυριαρχεί μεταξύ των Νοικοκυριών, ιδιαίτερα και εν όψει:
- της επικείμενης "εξόδου από τα Μνημόνια" τον προσεχή Αύγουστο και της αβεβαιότητας για το μέλλον της Οικονομίας εκτός ευνοϊκής χρηματοδότησης…
- της προγραμματισμένης σημαντικής μείωσης των Συντάξεων, που επιβάλλει αναπροσαρμογή των καταναλωτικών επιπέδων και έγκαιρη πραγματοποίηση Αποταμιεύσεων πριν από τις περικοπές…
Η αύξηση της Οριακής Ροπής προς Αποταμίευση αποτελεί ένα εν δυνάμει σημαντικό παράγοντα για ενίσχυση της Ανάπτυξης. Εφόσον δεν χειροτερεύσουν το "πολιτικό κλίμα" και το "οικονομικό περιβάλλον", αλλά αντίθετα συνεχίσουν να βελτιώνονται οι Οικονομικοί Δείκτες είναι αρκετά πιθανόν:
- να συνεχισθεί η αύξηση των Καταθέσεων και
- να αναστραφεί η πτωτική πορεία της χρηματοδότησης της Οικονομίας.
Η μεγάλη άνοδος των Καταθέσεων πραγματοποιείται μέσα σε συνθήκες πολύ χαμηλού Πληθωρισμού στην Ελλάδα, πρόσθετη ένδειξη "αβεβαιότητας" για τα δοκιμασθέντα Νοικοκυριά σε όλα τα προηγούμενα χρόνια…
Ωστόσο, στο δίμηνο Ιουνίου - Ιουλίου 2018 η μεγάλη άνοδος των τιμών του Πετρελαίου είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσει μετακύλιση του Ενεργειακού Κόστους προς τους Καταναλωτές που πιθανόν να επηρεάσει και τη βραχυχρόνια πορεία των Καταθέσεων…
Θετική για την πορεία των Επιχειρήσεων είναι και η μεγάλη αύξηση των Καταθέσεών τους, ένδειξη της αυξανόμενης οικονομικής σταθεροποίησης και κερδοφορίας τους.
Επιπλέον, οι Ελληνικές Επιχειρήσεις επωφελούνται από το "αναπτυξιακό κλίμα" που επικρατεί στην Παγκόσμια και κυρίως στην Ευρωπαϊκή Οικονομία, με την οποία οι Ελληνικές Επιχειρήσεις πραγματοποιούν και τις μεγαλύτερες οικονομικές συναλλαγές.
Από την άλλη πλευρά, οι συνεχείς μειώσεις στους πρώτους μήνες του 2018 της συνολικής χρηματοδότησης των Επιχειρήσεων αποτελούν ανασχετικό παράγοντα της Ανάπτυξης της Οικονομίας. Ιδιαίτερα υπογραμμίζεται η μείωση των χρηματοδοτήσεων προς την Παραγωγική Οικονομία (Βιομηχανία και Γεωργία), ενώ θετικά κινείται η δανειοδότηση του Τουρισμού και δευτερευόντως του Εμπορίου.
Συνολικά οι Ελληνικές Επιχειρήσεις δεν απήλαυσαν τα πλεονεκτήματα της Πιστωτικής Χαλάρωσης που προώθησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με τα πολύ χαμηλά επιτόκια. Αντίθετα, η τελευταία πρόβλεψη για αύξηση του Πληθωρισμού τον Ιούνιο 2018 στην Ευρωζώνη στο +2% - λόγω αυξημένου Ενεργειακού Κόστους - αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες αύξησης των Ευρωεπιτοκίων…
Η ταχεία "επιστροφή καταθέσεων" σε συνδυασμό με την "εξυγίανση των χαρτοφυλακίων δανείων" και την πολύ προσεκτική χρηματοδότηση του Ιδιωτικού Τομέα ενισχύουν τις προοπτικές κερδοφορίας των τραπεζών.
Αναλυτικά από τα σχετικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για την πορεία των Χρηματοδοτήσεων και των Καταθέσεων προκύπτουν τα ακόλουθα στοιχεία:
Συρρικνούμενη Χρηματοδότηση…
- Σε πτωτική τροχιά εξακολουθεί να κινείται η Χρηματοδότηση της Οικονομίας και στους πέντε πρώτους μήνες του 2018, για να εμφανιστεί - για το Σύνολο της Οικονομίας - ετήσια πτώση -3,2% τον Μάιο 2018 από -3,0% τον Απρίλιο και -2,0% τον Μάρτιο. Λόγω αυτών των συνεχών μειώσεων το συνολικό υπόλοιπο της χρηματοδότησης προς την Οικονομία περιορίσθηκε τον Μάιο 2018 στα 207,2 δισ. €.
- Εντυπωσιακή είναι η ετήσια πτώση κατά -11,6% του υπολοίπου της Χρηματοδότησης προς τη Γενική Κυβέρνηση τον περασμένο Μάιο έναντι -9,5% τον Απρίλιο 2018, για να περιορισθεί στα 27,9 δισ. κατά τον επισκοπούμενο μήνα.
Όμως αυτή η μεγάλη μείωση αντισταθμίζεται πλήρως από την κατά πολύ υψηλότερη άνοδο (+41,3%) των Καταθέσεων της Γενικής Κυβέρνησης, λόγω μεγάλης διεύρυνσης των πλεονασμάτων από φορολογίες και των εισροών από ύξηση του Δημοσίου Χρέους...
- Ιδιαίτερα αρνητική παραμένει η Χρηματοδότηση του Ιδιωτικού Τομέα στο σύνολό του στο 1ο πεντάμηνο 2018, για να περιορισθεί το σχετικό υπόλοιπο στα 179,3 δισ. € τον Μάιο 2018 με ετήσια μείωση -1,9%, όση ήταν και τον Απρίλιο....
- "Πολύ σφικτή" παραμένει η Χρηματοδότηση των Ελληνικών Επιχειρήσεων παρά την πολύ καλή πορεία της Παγκόσμιας και Ευρωπαϊκής Οικονομίας. Το σχετικό υπόλοιπο περιορίσθηκε στα 86,7 δισ. € στα τέλη Μαΐου 2018, εμφανίζοντας ετήσια μείωση -1,6%, μετά από μείωση -1,8% τον προηγούμενο μήνα.
- Η Βιομηχανία εξακολουθεί να εμφανίζεται με μειωμένη Χρηματοδότηση, με ετήσια ποσοστά μεταβολής -3,2% τον Μάιο από -2,4% τον Απρίλιο.
- Αντίθετα από τη μείωση της χρηματοδότησης της Βιομηχανίας. το Τραπεζικό Σύστημα αυξάνει συνεχώς τη χορήγηση νέων δανείων προς το Εμπόριο και τον Τουρισμό, με ετήσια ποσοστά μεταβολής τον Μάιο +0,1% και +1,4% για τους δύο αυτούς οικονομικούς κλάδους από 0,0% και +1,0% αντίστοιχα για τον Απρίλιο.
Εκτίναξη των Καταθέσεων
Συνεχής είναι η αύξηση των Καταθέσεων προς τις τράπεζες στο πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου 2018 με το σχετικό υπόλοιπο να ανεβαίνει στα 142,9 δισ. € στα τέλη Μαΐου 2018 καταγράφοντας ετήσια άνοδο +10,1% έναντι ανόδου +9,3% τον προηγούμενο μήνα.
Οι σχετικές μεταβολές υποδηλώνουν συνεχή βελτίωση των εισροών καταθέσεων προς το Τραπεζικό Σύστημα, ενισχύοντας την κεφαλαιακή επάρκεια και ρευστότητά του, αφού στο ίδιο διάστημα κατεγράφη νέα αισθητή μείωση των Χρηματοδοτήσεων προς το σύνολο της Οικονομίας.
Συγκεκριμένα από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος προκύπτουν οι ακόλουθες επιμέρους μεταβολές:
- Θεαματική η ετήσια αύξηση των Καταθέσεων της Γενικής Κυβέρνησης κατά 41,3% τον Μάιο από +32,8% τον Απρίλιο με το σχετικό υπόλοιπο να ανεβαίνει στα 14,8 δισ. €.
Αυτή η εντυπωσιακή αύξηση των Καταθέσεων του Δημοσίου οφείλεται, προφανώς, στην υπερφορολόγηση Νοικοκυριών και Επιχειρήσεων, αλλά και στην αύξηση του Δημοσίου Χρέους.
- Εξαιρετικά καλές και οι επιδόσεις του Ιδιωτικού Τομέα από πλευράς μεταβολών Καταθέσεων με το σχετικό υπόλοιπο να εμφανίζει τον Μάιο αύξηση +7,4% ενώ τον Απρίλιο είχε ετήσια άνοδο +7,2% και να ανεβαίνει το υπόλοιπο Καταθέσεων στα 128,0 δισ. €.
- Η εμπιστοσύνη των Νοικοκυριών προς το Τραπεζικό Σύστημα εμφανίζεται σαφώς βελτιωμένη στο 1ο πεντάμηνο 2018 με το σύνολο των Καταθέσεων να ανέρχεται πλέον σε 104,8 δισ. από ετήσια αύξηση +6,2% τον Μάιο, ενώ τον Απρίλιο εμφάνισαν άνοδο +5,6%.
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του "Βήματος" (2.7.2018), παραμένουν εκτός τραπεζικού συστήματος σημαντικού ύψους χρηματικά διαθέσιμα, που ως ποσοστό της Προσφοράς Χρήματος Μ3 έχουν περιορισθεί κοντά στο 19% από 24% τον Δεκέμβριο 2016 αλλά από 7% στην περίοδο 2003 - 2009.
Οριακή Ροπή προς Αποταμίευση
Επειδή στο πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου 2018 οι ρυθμοί ανόδου του ύψους των Καταθέσεων είναι σαφώς υψηλότεροι των ρυθμών μεταβολής του όγκου λιανικών πωλήσεων και του Πληθωρισμού θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι:
- Η Οριακή Ροπή προς Αποταμίευση βελτιώνεται συνεχώς ως προς την Οριακή Ροπή προς Κατανάλωση.
- Τα Νοικοκυριά μοιάζουν να είναι "επιφυλακτικά" για το οικονομικό μέλλον και επιλέγουν μεσοπρόθεσμα την αύξηση των σε Καταθέσεις διαθεσίμων τους.
Πιθανόν σοβαρές ενδείξεις για Πολιτική και Οικονομική Σταθερότητα σε βάθος χρόνου θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν την αύξηση της Ιδιωτικής Κατανάλωσης και να προκαλέσουν επιτάχυνση των ρυθμών ανόδου του Εγχώριου Προϊόντος…
Σε σχέση με τα ανωτέρω υπενθυμίζεται ότι:
- Ο Πληθωρισμός (όπως προκύπτει από την πορεία του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή) αυξήθηκε τον Μάιο 2018 κατά +0,6%, ρυθμός ανόδου που υποδηλώνει δυσκολίες αναπροσαρμογής των τιμών σε επίπεδο λιανικής. Προφανώς αυτή η πολύ συγκρατημένη άνοδος των τιμών συνδέεται με τις δυσκολίες ουσιαστικής αύξησης της Ιδιωτικής Κατανάλωσης.
- Ο δείκτης Όγκου Λιανικών Πωλήσεων κινείται με μέσο ετήσιο ρυθμό +0,8% στο 1ο τετράμηνο 2018, που επίσης υποδηλώνει συγκρατημένη άνοδο Ζήτησης σε επίπεδο καταναλωτών.
Χρηματοδότηση και Ανάπτυξη
Εξάλλου, από τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος για τους πρώτους μήνες του 2018 προκύπτει μια συνεχής μείωση του υπολοίπου Χορηγήσεων προς το Σύνολο της Οικονομίας. Είναι προφανές ότι:
- Η Πιστωτική Επέκταση στην Ελλάδα κινείται με πολύ αργούς έως αρνητικούς ρυθμούς σε αντίθεση με τους ρυθμούς Πιστωτικής Επέκτασης στις χώρες της Ευρωζώνης. Δηλαδή οι ελληνικές τράπεζες "φρενάρουν την Ανάπτυξη", σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
- Η σημειούμενη επιβράδυνση στον τομέα των Χρηματοδοτήσεων (κυρίως της Βιομηχανίας) μάλλον θα οδηγήσει σε συγκρατημένους ρυθμούς ανοδικής μεταβολής του Ακαθάριστου Βιομηχανικού Προϊόντος, τουλάχιστον για το πρώτο εξάμηνο 2018.
Οι αρνητικοί ρυθμοί μεταβολής της Βιομηχανικής Χρηματοδότησης επηρεάζονται και από την αύξηση του Ενεργειακού Κόστους μέσα στο Μάιο 2018: Αυτόν τον μήνα καταγράφεται μια εντυπωσιακή αύξηση των Βιομηχανικών Τιμών κατά +5,5% σε ετήσια βάση, λόγω της μετακύλισης των αυξήσεων του Ενεργειακού Κόστους στις τελικές τιμές.
- Αντίθετα, η αύξηση των χορηγήσεων προς τον Τομέα των Υπηρεσιών και ειδικά προς την Τουριστική Οικονομία προβλέπεται να συμβάλλουν στην ενίσχυση του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα.
