To σχέδιο Κύπρου-Αιγύπτου για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού που θα μεταφέρει στην Αίγυπτο το αέριο από το οικόπεδο «Αφροδίτη» φαίνεται ότι προχωρά, αφού αύριο, Τετάρτη, 20 Σεπτεμβρίου, έχει προγραμματιστεί η υπογραφή της πρώτης διακρατικής συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών για αγωγούς φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με κυπριακά μέσα ενημέρωσης, σήμερα Τρίτη φθάνει στη Λευκωσία ο υπουργός Πετρελαίου της Αιγύπτου Τάρεκ Ελ Μόλα, ο οποίος θα συναντηθεί με τον Κύπριο υπουργό Ενέργειας Γιώργο Λακκοτρύπη και την Τετάρτη σε ειδική τελετή θα υπογραφεί η συμφωνία.
Πρόκειται για την συμφωνία που θέτει το πολιτικό, νομικό, τεχνικό και οικονομικό πλαίσιο για τον αγωγό, ο οποίος θα συνδέσει το κοίτασμα «Αφροδίτη» με τερματικό υγροποίησης της Αιγύπτου, συμπληρώνοντας ουσιαστικά το πακέτο των συμφωνιών που απαιτούνται για να δημιουργηθεί ένα σταθερό πλαίσιο εξαγωγής του αερίου από τις εταιρίεσ Noble, Shell και Delek, οι οποίες θα δραστηριοποιηθούν ως πωλητές στο τερματικό . Μετά την υγροποίηση στο αιγυπτιακό τερματικό, το κυπριακό φυσικό αέριο θα μπορεί να εξάγεται ως LNG. Ας σημειωθεί ότι προς το σκοπό αυτό έχει προηγηθεί η υπογραφή δύο ακόμα συμφωνιών, ενώ μετά την κατάληξη των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να υπογραφούν συμφωνίες μεταξύ της κοινοπραξίας και της Κύπρου καθώς και μεταξύ της κοινοπραξίας και της Αιγύπτου.
Η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας έγινε εφικτή μόλις την περασμένη εβδομάδα, μετά την παρέμβαση της νομικής υπηρεσίας της Κύπρου προκειμένου να επιλυθούν διάφορα επιμέρους θέματα που ανέκυψαν μετά από κάποιες προσθήκες που είχε ζητήσει η Αίγυπτος.
Η συμφωνία, η οποία έχει ήδη εξασφαλίσει την απαραίτητη έγκριση από πλευράς ΕΕ, δρομολογεί εξελίξεις που θα διευκολύνουν σημαντικά την αξιοποίηση των κοιτασμάτων του οικοπέδου 12 (Αφροδίτη) της κυπριακής ΑΟΖ.
Το κόστος του αγωγού υπολογίζεται σε περίπου 1 δις. δολάρια
Ας σημειωθεί εξάλλου ότι η εταιρία Noble έχει ζητήσει από την κυπριακή κυβέρνηση την αλλαγή στην αναλογία των ποσοστών από τα έσοδα που μοιράζεται με την κυπριακή δημοκρατία. Με βάση το υπάρχον συμβόλαιο το 60% των εσόδων προορίζεται για την Κύπρο και το 40% για την Noble, η οποία έχει εισηγηθεί την ανταλλαγή των ποσοστών. Πρόθεση της Λευκωσίας, όπως έχει διαμηνυθεί από την κυπριακή πλευρά, δεν είναι η ικανοποίηση του αιτήματος της εταιρίας έτσι όπως αυτό έχει κατατεθεί αλλά να γίνουν διαπραγματεύσεις ώστε αν υπάρξει κάποια διαφοροποίηση στα ποσοστά αυτή να συνοδευτεί και από άλλες πρόνοιες, οι οποίες θα καταγραφούν στη νέα συμφωνία και θα διασφαλίζουν την έναρξη εκμετάλλευσης του κοιτάσματος εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος. Οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν στο τέλος του χρόνου.
To κοίτασμα Αφροδίτη ανακαλύφθηκε το 2011 στο μπλοκ 12 σε θαλάσσια περιοχή της Κύπρου, περίπου 160 χλμ νότια της Λεμεσού και 30 χλμ βορειοδυτικά του ισραηλινού offshore κοιτάσματος Λεβιάθαν. Τα αποθέματά του υπολογίζονται σε περίπου 129 δις. κυβικά μέτρα (4,54 tcf αερίου και 9 εκατ. βαρέλια συμπυκνώματα).
Aν τα σχέδια για την υλοποίηση της εν λόγω γραμμής μεταφοράς εξελιχθούν με βάση τον προγραμματισμό, τότε οι πρώτες εξαγωγές κυπριακού LNG θα πρέπει να τοποθετούνται γύρω στο 2023.
Παράλληλα με το έργο αυτό η ελληνική πλευρά σε συνεργασία με την Κύπρο και το Ισραήλ προωθεί το πρότζεκτ του αγωγού EastMed, από τα offshore κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου ως την Κρήτη, την ηπειρωτική Ελλάδα και κατόπιν την Ιταλία ή/και τη Σερβία.
