Αν και έχει παγώσει ο ρυθμός εισροής των καταθέσεων ή της επιστροφής των καταθέσεων (σ.σ. από τα στρώματα και τα… μαξιλάρια) το πρώτο 15θήμερο του Οκτωβρίου μετά το sell off στις τράπεζες, από την αρχή του χρόνου ο ρυθμός αύξησής τους στις τράπεζες αγγίζει το 7%. Τον περασμένο Αύγουστο που και τυπικά η χώρα τέθηκε κτός μνημονίων, τα νοικοκυριά επέστρεψαν στις τράπεζες περισσότερα από 760 εκατ. ευρώ, όταν τον προηγούμενο μήνα είχαν επιστρέψει περί τα 550 εκατ. ευρώ  και στο ξεκίνημα της χρονιάς, τον Ιανουάριο είχαν βγάλει από τις τράπεζες περί το 1 δις. ευρώ.  Σύμφωνα με κορυφαία τραπεζική πηγή, το καλό κλίμα φαίνεται ότι συνεχίστηκε και τον Σεπτέμβριο, αν και στις πρώτες μέρες του Οκτωβρίου διεφάνη ανακοπή της θετικής τάσης, μετά το κραχ στο Χρηματιστήριο την ίδια περίοδο,τότε που οι τραπεζικές μετοχές υποχώρησαν περίπου κατά 10%, ο γενικός δείκτης περίπου 9,5% και η απόδοση του 10ετούς ομολόγου εκτοξεύθηκε στα απαγορευτικά επίπεδα για οποιαδήποτε σκέψη εξόδου στις αγορές, στο 4,6%.  Στις τράπεζες, με βάση τα στοιχεία του περασμένου Αυγούστου που είναι και τα πιο πρόσφατα βρίσκονται περισσότερα από 131 δις. ευρώ, όταν στο τέλος του 2017 οι καταθέσεις διαμορφώνονταν περί τα 120 δις. ευρώ. Αν συνεχιστεί η θετική αυτή τάση, σύμφωνα με την ίδια πηγή, το συνολικό ύψος των κεφαλαίων που θα επιστρέψουν στις τράπεζες μέχρι τέλος του χρόνου μπορεί και να αγγίξει τα 15 δις. ευρώ.

Οπως επισημαίνουν στο b.e. κορυφαία τραπεζικά στελέχη, η αύξηση των καταθέσεων προέρχεται από την επιστροφή χρημάτων που βρίσκονται σε θυρίδες, στρώματα και… μαξιλάρια, από την επιστροφή κεφαλαίων από επενδυτικά προϊόντα εξωτερικού (που είχαν τοποθετηθεί για λόγους ασφαλείας λόγω της τότε ανησυχίας για Grexit), από τη μεγέθυνση της οικονομίας –το 2018 η άνοδος του ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα φτάσει το 2,4%– και από τις ισχυρές επιδόσεις του τουριστικού τομέα. Στο πλαίσιο αυτό υπογραμμίζουν ότι αν δεν υπάρξει κάποια αιφνίδια αρνητική εξέλιξη που θα ανατρέψει τα παραπάνω, το πιθανότερο είναι η αύξηση των καταθέσεων να κινηθεί στο εύρος των 135 δισ. ευρώ συνολικά στο τέλος της χρονιάς.

Η σημασία της σταθερότητας και του καλού κλίματος, τονίζουν, αποτελεί τον κρίσιμο παράγοντα, υπενθυμίζοντας την εικόνα του 2017 που χωρίζεται σε δύο σημαντικά διαφοροποιημένες περιόδους. Το πρώτο τετράμηνο, όταν κυριάρχησε η αβεβαιότητα και η ανησυχία των καταθετών ως απόρροια της καθυστέρησης ολοκλήρωσης της αξιολόγησης, και το επτάμηνο, από τον Μάιο και μετά, όταν η συμφωνία με τους θεσμούς και η οριστικοποίησή της τον Ιούνιο της ίδια χρονιάς έδωσαν το έναυσμα για σταδιακή και σταθερή αύξηση των καταθέσεων ιδιωτών και επιχειρήσεων. Ετσι στο διάστημα Μαΐου - Δεκεμβρίου 2017 η αύξηση των καταθέσεων ανήλθε στα 7,4 δισ. ευρώ –κυρίως από νοικοκυριά– εκ των οποίων τα μισά εκτιμάται ότι είναι χρήματα που επέστρεψαν από σεντούκια και θυρίδες. Σε ό,τι αφορά την αύξηση των καταθέσεων των επιχειρήσεων αποδίδεται στην αποπληρωμή οφειλών του Δημοσίου, στην πολύ καλή πορεία του τουρισμού και γενικότερα στη βελτίωση των οικονομικών δραστηριοτήτων σε σχέση με την περυσινή χρονιά.

Στο ερώτημα γιατί οι τα ξένα funds έχουν βάλει στο μάτι τις τραπεζικές μετοχές, επισημαίνουν ότι αυτό που συμβαίνει στο Χρηματιστήριο, αφορά το ίδιο και μόνο. Δεν υπάρχει ζήτημα με την οικονομία, κάτι που άλλωστε προκύπτει από τις αναβαθμίσεις των ξένων οίκων μετά τον Αύγουστο και έξοδο από το μνημόνιο, αλλά και τα στοιχεία της οικονομίας αυτά καθ’ αυτά που ανακοινώνονται κάθε μήνα κατά την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού. 

Το ζήτημα είναι ότι το Ελληνικό χρηματιστήριο αποτελεί μια ρηχή αγορά, ευάλωτη στις ορέξεις των ξένων funds, κάτι που αποδεικνύεται άλλωστε από τον ημερήσιο τζίρο που μετά βίας ξεπερνάει τα 30 – 35 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα βρίσκεται στο μέσον μιας μαζικής φυγής κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές προς άγραν αποδόσεων και ασφάλειας. Οι ΗΠΑ με το βασικό τους επιτόκιο (10ετές) πάνω από το 3,20% έχουν συγκεντρώσει όλο το χρήμα του πλανήτη, σίγουρα των αναδυόμενων αγορών. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι όλη αυτή η διαδικασία μετακίνησης (σ.σ. κεφαλαίων) θα διαρκέσει ένα τρίμηνο.  

Καλά είναι τα νέα και για τις επιχειρήσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία Αυγόυστου της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι συνολικές καταθέσεις των επιχειρήσεων σημείωσαν αύξηση κατά 533 εκατ. ευρώ τον ίδιο μήνα, έναντι αύξησης κατά 301 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα, τον Ιούλιο,  ενώ ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής διαμορφώθηκε σε 10,2% από 11,4% τον προηγούμενο μήνα. Ειδικότερα, οι καταθέσεις των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 462 εκατ. ευρώ, έναντι μείωσης κατά 54 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα και οι καταθέσεις των ασφαλιστικών επιχειρήσεων και των λοιπών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αυξήθηκαν κατά 71 εκατ. ευρώ, έναντι αύξησης κατά 354 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Οι ίδιες πηγές σχολιάζουν ότι η άρση των capital controls και οι περιορισμοί στη μετακίνηση των κεφαλαίων που ουσιαστικά έχει ξεκινήσει από τον περασμένο Ιούνιο, αποτυπώνει το χρήμα που μένει προς διάθεση στον επιχειρηματικό κλάδο. Κάτι που θα γίνει εντονότερο αν εφαρμοστούν οι κυβερνητικές εξαγγελίες για σταδιακή αποκλιμάκωση της εταιρικής φορολογίας από την επόμενη χρονιά.