Γιατί ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εξαίρεσε την Ελλάδα και την Ιταλία, τα μόνα μέλη της ΕΕ, μαζί με την Κίνα και άλλες πέντε χώρες από τις κυρώσει κατά του Ιράν; Mία απάντηση επιχειρεί να δώσει το Bloomberg, συσχετίζοντας την εξαίρεση με τον ευρωσκεπτικισμό των δυο χωρών και κάνοντας λόγο για σκόπιμη προσπάθεια υπονόμευσης της ευρωπαϊκής ενότητας.
Σύμφωνα με το Βloomberg η εξαίρεση των 8 χωρών κατ’ αρχήν επιτρέπει στο Ιράν να διατηρεί τις εξαγωγές πετρελαίου σε υψηλότερα επίπεδα από ό, τι ανέμεναν πολλοί αναλυτές , ενδεχομένως πάνω από τα 1,1 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως, δείχνοντας ότι η αμερικανική διοίκηση αναγνωρίζει ότι η καταστολή των εξαγωγών του Ιράν θα μπορούσε να εντείνει τις αυξητικές πιέσεις στις τιμές του πετρελαίου και θέτει σε κίνδυνο τις αμερικανικές διπλωματικές σχέσεις σε όλο τον κόσμο. Η ένταξη όμως της Κίνας, της Ιταλίας και της Ελλάδας στους αποδέκτες του waiver περιπλέkει την πολιτική γύρω από τις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν
To γεγονός ότι η Ελλάδα και η Ιταλία συμπεριελήφθηκαν μεταξύ των αποδεκτών των απαλλαγών ήταν μια έκπληξη, γράφει το Bloomberg, γιατί υποτίθεται ότι οι ΗΠΑ απέρριψαν όλα τα ευρωπαϊκά αιτήματα για κάποια παρέκκλιση από τις κυρώσεις. . Σε επιστολή που απέστειλαν στον υπουργό Οικονομικών Steve Mnuchin και τον υπουργό Εξωτερικών Mike Pompeo τον Ιούνιο, οι κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, μαζί με την ΕΕ, ζήτησαν "εξαιρέσεις για να επιτρέψουν οικονομικές σχέσεις σε βασικούς τομείς", όπως η ενέργεια. Η ανταπόκριση από τους Mnuchin και Pompeo κατέστησε σαφές ότι η μόνη παρέκλιση θα ήταν για τις εμπορικές συναλλαγές ανθωπιστικού χαρακτήρα. . Κατά τη διάρκεια δε ενημέρωσης των δημοσιογράφων στην Ουάσιγκτον την περασμένη Παρασκευή, ο κ. Πομπέο δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η "Ευρωπαϊκή Ένωση" δεν θα λάμβανε εξάρεση.
Οι απαλλαγές για την Ελλάδα και την Ιταλία , δύο χώρες ευρωσκεπτικιστών μοιάζει με σκόπιμη προσπάθεια υπονόμευσης της ευρωπαϊκής ενότητας στην απάντηση για τις κυρώσεις των ΗΠΑ, αναφέρει το άρθρο. Κατά την επιτυχημένη επίσκεψή του στην Ουάσινγκτον τον Ιούλιο, ο Ιταλός πρωθυπουργός Giuseppe Conte χαρακτήρισε τις Η.Π.Α. και την Ιταλία ως «δίδυμες χώρες», ενωμένες σε λαϊκιστικές προοπτικές. Αν και η Ιταλία παραμένει υποστηρικτής της συμφωνίας για τα πυρηνικά με το Ιράν, εν μέρει επειδή υπήρξε ιστορικά ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Τεχεράνης, η ιταλική υποστήριξη των απόψεων Τραμπ σε θέματα όπως το ΝΑΤΟ και η μετανάστευση, ίσως βοήθησαν τη Ρώμη να κερδίσει την εξαίρεση.
Οσο για την Ελλάδα, το Bloomberg αναφέρει ότι παρότι Αλέξης Τσίπρας, αρχικά υπήρξε επικριτικός για τον Τραμπ, στη συνέχεια οι δύο ηγέτες είχαν παραγωγικές συναντήσεις στην Ουάσινγκτον τον Οκτώβριο του 2017. Το γεγονός επίσης ότι η Ελλάδα είναι από τις χώρες μέλοη του ΝΑΤΟ με τις υψηλότερες αμυντικές δαπάνες (με βάση το ΑΕΠ) μπορεί επίσης να έπαιξε ρόλο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ισπανία, που ακολουθεί τη γραμμή της ΕΕ, δεν έχει παραχωρηθεί εξαίρεση, παρόλο που οι ισπανικές εταιρίες διύλισης Repsol και Cepsa - όπως τα ιταλικά και ελληνικά διυλιστήρια – χρησιμοποιούν ιρανικό αργό.
Οι παρεκκλίσεις για την Ιταλία και την Ελλάδα έθεσαν την Ευρωπαϊκή Ένωση - και ιδιαίτερα τη Βρετανία, τη Γαλλία και την Ιταλία - σε μια δύσκολη θέση. Η διατήρηση των εισαγωγών ενέργειας από το Ιράν ήταν βασικός στόχος της ευρωπαϊκής προσπάθειας για την προστασία του κοινού ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης, όπως αποκαλείται στην ευρωπαϊκή ορολογία τη συμφωνία του 2015 για τα πυρηνικά του Ιράν. Η ΕΕ και η E3 (οι τρεις χώρες που προαναφέρθηκαν) επέμειναν στη δημιουργία ενός "φορέα ειδικού σκοπού", ένα μηχανισμό χρηματοδότησης για τη διευκολύνση του εμπορίου με το Ιράν, με ειδικές προβλέψεις για το πετρέλαιο ενόψει των κυρώσεων των ΗΠΑ. Τώρα όμως η ΕΕ περιήλθε στη δύσκολη θέση από τη μία να πρέπει να χαιρετήσει την εξαίρεση για τις δύο χώρες- μέλη και από την άλλη να χειριστεί την απόρριψη στο δικό της συλλογικό αίτημα.
