Τριγμούς και προστριβές εντός των κόλπων της ΕΕ, εν όψει των συνεχιζόμενων διαβουλεύσεων για τον προϋπολογισμό της ΕΕ μπορεί να προκαλέσει η πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να στηρίξει την πρόταση για τη χορήγηση περίπου 5 δισ. ευρώ στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, για τις περιοχές που παράγουν άνθρακα - λιγνίτη ή έχουν ανθρακικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και πλήττονται από τις πολιτικές για το Κλίμα.

Πρόσφατα, η Επιτροπή Προϋπολογισμού του Ευρωκοινοβουλίου υπέγραψε μία πρόταση για τη διάθεση  4,8 δισ. ευρώ στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΕΤF). Eν τω μεταξύ συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Χρηματοοικονομικό Πλαίσιο (MSF), περιόδου 2021-2027, μετά τη σχετική πρόταση που είχε καταθέσει η Κομισιόν τον Μάιο, αλλά οι ευρωβουλευτές έχουν ήδη καλέσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει έναν νέο κανονισμό για τη δημιουργία του Ταμείου.

Ωστόσο τα πράγματα περιπλέκονται καθώς το Ευρωπαικό Συμβούλιο ζητεί να περικοπούν οι δαπάνες του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού. Ετσι, παρότι τα 5 δισ. ευρώ για το διάστημα 2021-2027 μπορεί να μοιάζουν με σταγόνα στον ωκεανό δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι μπορεί να δημιουργηθεί πολιτικό θέμα στις Βρυξέλλες. Το Κοινοβούλιο από την πλευρά του έχει καλέσει το Συμβούλιο να τελειώνει με τις διαπραγματεύσεις και να συμφωνήσει σε έναν μεγαλύτερο προϋπολογισμό από τον προηγούμενο. Μάλιστα οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν  ότι το μερίδιο που πρέπει να διατεθεί στις δράσεις για την Κλιματική Αλλαγή πρέπει να αυξηθεί από το προτεινόμενο 25% σε 30%.

Από την άλλη πλευρά για τη χρηματοδότηση των περιοχών των οποίων η οικονομία θα πληγεί από τη μετάβαση , αρκετοί στις Βρυξέλλες αντιπροτείνουν τη χρήση εργαλείων από τα κονδύλια της Πολιτικής Συνοχής. Υποδεικνόυν το παράδειγμα της Ισπανίας, που αποφάσισε να κλείσει ανθρακωρυχεία, συνδυάζοντάς τα με προγράμματα πρόωρης συνταξιοδότησης ή επανακατάρτισης των εργαζόμενων που θα χάσουν τη δουλειά τους.

Πολλά από τα επιχειρήματα που διατυπώνονται κατά της αύξησης του στόχου για τη μείωση των ρύπων στο 40% ως το 2030 σχετίζονται ακριβώς με τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν στην απασχόληση και στις τοπικές οικονομίες που εξαρτώνται από τον άνθρακα, όπως σε περιοχές της Ελλάδας, της Γερμανίας ή της Πολωνίας.

Παρότι όλοι υποστηρίζουν ότι στις περιοχές αυτές πρέπει να δημιουργηθεί ένα νέο μοντέλο, που θα διασφαλίζει βιώσιμες θέσεις εργασίας, μέχρι στιγμής τέτοια μοντέλα δεν έχουν παρουσιαστεί. Ανάμεσα στις προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι για παράδειγμα η επανακατάρτιση των ανθρακωρύχων ώστε να μπορούν να κατακευάζουν ηλιακά πάνελ ή να απασχοληθούν σε ανακαινίσεις κτιρίων και στις οικοδομές. Ωστόσο κανείς δεν εξηγεί πού ακριβώς θα απασχοληθούν οι επανακαταρτισμένοι πρώην ανθρακωρύγχοι, εαν για παράδειγμα στις περιοχές τους δεν υπάρχουν εργοστάσια που κατασκευάζουν πάνελ (τα περισσότερα άλλωστε βρίσκονται στην Κίνα), ή αν δεν γίνονται νέες  οικοδομές.

Η Πολωνία αναμένεται να προτείνει στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου για το Κλίμα ένα νέο πρόγραμμα που θα παρακολουθεί πώς οι χώρες προστατεύουν τους εργαζόμενους στις βιομηχανίες που θα πληγούν από τη μετάβαση

Πρόκειται για τη λεγόμενη διακήρυξη της Σιλεσίας, η οποία θα συνοδεύσει την πρωτοβουλία της ΕΕ με την Πλατφόρμα Μετάβασης των Περιοχών Ανθρακα και τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά έργαλεία,  όπως οι πόροι της Πολιτικής Συνοχής, το Ευρωπαϊό Κοινωνικό Ταμείο και το InvestEU

Στις 28 Νοεμβρίου η Επιτροπή θα παρουσιάσει την μακροπρόθεσμη στρατηγική της για το  Κλίμα  ως το 2050, η οποία περιλαμβάνει μία σειρά` από πολιτικές προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού.