Ρύθμιση που θα χορηγεί εξαίρεση στη Πολωνία και πιθανώς και σε ορισμενες άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης ενδεχομένως και της Ελλάδος, προκειμένου να συνεχιστεί η οικονομική ενίσχυση των ανθρακικών μονάδων μετά τη νέα μεταρρύθμιση στην αγορά ηλεκτρισμού φαίνεται ότι προωθεί η ΕΕ.
Πρόκειται για θέμα, που μπορεί να έχει εγείρει πολλές αντιθέσεις στους κόλπους της ΕΕ, αλλά αφορά άμεσα τη χώρα μας, τόσο για το μέλλον των λιγνιτικών μονάδων όσο και στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης που διεξάγεται την περίοδο αυτή για τα λιγνιτικά ΑΔΙ και τον Μόνιμο Μηχανισμό Επάρκειας.
Η παρέκκλιση από τους νέους κανονισμούς εξετάζεται να αφορά σε χώρες με ΑΕΠ χαμηλότερο του μέσου ευρωπαϊκού, οι οποίες ταυτόχρονα είναι εξαρτημένες από την ανθρακική ηλεκτροπαραγωγή.
Ωστόσο δεν είναι καθόλου λίγοι όσοι διαφωνούν με την παρέκκλιση, με πρώτη την Ομάδα των Πράσινων στο ευρωκοινοβούλιο, με αποτέλεσμα αρκετοί να εκτιμούν ότι πολύ δύσκολα θα γίνει αποδεκτό το μέτρο.
O Iσπανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων Florent Marcellesi κατηγόρησε την Επιτροπή για ελιγμούς στο παρασκήνιο προκειμένου να πετύχει μια συμφωνία για την προτεινόμενη μεταρρύθμιση των κανονισμών της ΕΕ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, αναφέρει ο έγκυρος ιστότοπος Εuractiv.
Η ΕΕ μέχρι στιγμής επισήμως δεν έχει λάβει θέση.
Ας σημειωθεί ότι ο «τρίλογος», οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Επιτροπής, Ευρωκοινοβουλίου και Χωρών- Μελών για τη νέα μεταρρύθμιση στην αγορά ηλεκτρισμού, αναμένεται να ολοκληρωθούν σήμερα Τρίτη, 18 Δεκεμβρίου.
Ο προηγούμενος γύρος συνομιλιών κατέρρευσε από την επιμονή της Πολωνίας να συνεχίσει να παρέχει κρατικές ενισχύσεις στον άνθρακα μέσω των λεγόμενων «μηχανισμών δυναμικότητας », τους αντίστοιχους με τους «δικούς» μας μηχανισμούς επάρκειας ισχύος, οι οποίοι αμείβουν τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής για να παραμένουν σε κατάσταση αναμονής, προκειμένου να είναι σε θέση να καλύπτουν την αιχμή της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια. Oι «μονάδες κάλυψης αιχμής» θεωρούνται απαραίτητες για την αποφυγή blackout , ιδιαίτερα το χειμώνα, αλλά είναι ασύμφορες χωρίς κρατική στήριξη.
Στο πλαίσιο της αναμόρφωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η Επιτροπή πρότεινε τη σταδιακή κατάργηση κρατικών ενισχύσεων για μονάδες που εκπέμπουν περισσότερα από 550g CO2 ανά κιλοβατώρα, υποστηρίζοντας ότι οι μηχανισμοί επάρκειας ισχύος, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως «επιδοτήσεις από την πίσω πόρτα» για τα ορυκτά καύσιμα. Τη θέση αυτή απέρριψε η Πολωνία, η οποία βασίζεται στον άνθρακα για την κάλυψη περίπου του 80% των αναγκών της σε ηλεκτρική ενέργεια.
Καθώς οι διαπραγματεύσεις για τη νέα αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ εισέρχονται στην τελική ευθεία, οι Βρυξέλλες σταθμίζουν πλέον όλες τις επιλογές για την κατάργηση των καθεστώτων στήριξης του άνθρακα, επιτρέποντας κάποιου είδους παρέκκλιση για την Πολωνία και πιθανώς για άλλες χώρες.
Τα κριτήρια σχετικά με το ΑΕΠ καταγράφηκαν για πρώτη φορά πριν από ένα χρόνο, πριν από μια συνάντηση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ. Τότε, επειδή τα κριτήρια αφορούσαν περιφέρειες της Ευρώπης είχε θεωρηθεί σε πρώτη φάση ότι το αίτημα προερχόταν από το Βερολίνο, όμως Γερμανοί διπλωμάτες το αρνήθηκαν.
Η αυστριακή Προεδρία του Συμβουλίου επιβεβαίωσε ότι η εξαίρεση που σχετίζεται με το ΑΕΠ συζητήθηκε κατά τη διάρκεια της συνόδου των υπουργών ενέργειας τον Δεκέμβριο του 2017, όταν το Συμβούλιο κατέληξε σε μια "γενική προσέγγιση ", σχετικά με την προτεινόμενη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Πόση «ευελιξία» για τις χώρες της ΕΕ;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται να υιοθετεί μία ρεαλιστική προσέγγιση όσον αφορά στους «μηχανισμούς επάρκειας ισχύος» - τα εθνικά συστήματα αμοιβής των εφεδρικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής – αποδεχόμενη ότι οι χώρες της ΕΕ αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις κατά τη μετάβαση τους στην καθαρή ενέργεια.
Ρήτρα κεκτημένων δικαιωμάτων
Ένας πιθανός συμβιβασμός θα μπορούσε να πάρει τη μορφή ρήτρας, με την την εγγύηση ότι η ΕΕ «δεν παρεμβαίνει» στις συμβάσεις που έχουν συναφθεί με τους παραγωγούς ενέργειας στο πλαίσιο των μηχανισμών αυτών.
Ωστόσο, πολλές λεπτομέρειες της πρότασης δεν φαίνεται να έχουν συζητηθεί σε βάθος, ακόμα.
Πολύ σημαντική είναι η παρέκκλιση από τον «κανόνα 550» για το επιτρεπόμενο όριο εκπομπής CO 2 από τις μονάδες, που θα μπορούν να επιδοτούονται στο μέλλον. Η διαπραγμάτευση επικεντρώνεται κυρίως στο πότε θα αρχίσει να εφαρμόζεται ο νέος κανόνας 550.
Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν πάντως ότι η χορήγηση παρέκκλισης με το επιχείρημα του ΑΕΠ είναι ήταν ούτως ή άλλως μακριά από την εντολή του Συμβουλίου και θα είχε ελάχιστες πιθανότητες να γίνει αποδεκτή, ιδίως από το Κοινοβούλιο, το οποίο θέλει αυστηρό χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργηση των οικονομικών ενισχύσεων στον άνθρακα.
