Το σχέδιο της Κροατίας για την κατασκευή τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο νησί Κρκ περνά σε νέα φάση, μετά τη δήλωση του πρέσβη της Ρωσίας στο Ζάγκρεμπ, Ανβαρ Αζιμόφ ότι η Μόσχα δεν έχει τίποτα εναντίον της κατασκευής της νέας εγκατάστασης, σηματοδοτώντας, σε πρώτο επίπεδο τουλάχιστον, μία αναστροφή της θέσης της Ρωσίας.
Στις 30 Ιανουαρίου, η κυβέρνηση της Κροατίας εξέδωσε απόφαση για τη χρηματοδότηση της πρώτης φάσης του πλωτού τερματικού σταθμού, εκτιμώμενης αξίας περίπου 234 εκατ. Ευρώ, ενός έργου παρεμφερούς με το πλωτό σταθμό της Αλεξανδρούπολης
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμεύσει επιχορηγήσεις ύψους 101,4 εκατ. Ευρώ για την κατασκευή του κροατικού πλωτού σταθμού, ο οποίος περιλαμβάνεται στον κατάλογο ευρωπαικών ¨Εργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI).
Ας σημειωθεί ότι η Κομισιόν έχει κατακλυστεί από πρότζεκτ για πλωτούς τερματικούς σταθμούς σε διάφορες χώρες της ΕΕ, αλλά τα διαθέσιμα ευρωπαϊκά κονδύλια είναι περιορισμένα, όπως αναφέρει το Euractiv
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, αναμένει από την Ευρωπαϊκή Ένωση να χρηματοδοτήσει 9 με 11 νέες εγκαταστάσεις LNG, προκειμένου να απορροφήσουν τις μαζικές εξαγωγές αμερικανικού LNG που σχεδιάζονται για τα επόμενα χρόνια , αλλά οι τρέχουσες επενδύσεις της ΕΕ σε νέα έργα της κατηγορίας αυτής απευθύνονται κυρίως σε μικρές αγορές.
Ο Ρώσος πρέσβης μέχρι πρόσφατα υποστήριζε ότι η κατασκευή του πλωτού σταθμού στην Κροατία είναι περιττή και ότι το έργο δεν θα είναι οικονομικά βιώσιμο, προαναγγέλλοντας ταυτόχρονα την άφιξη νέων ποσοτήτων ρωσικού φυσικού αερίου στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω του νέου αγωγού Ρωσίας - Τουρκίας, TurkStream.
Ο TurkStream πρόκειται να συνδεθεί με την Κεντρική Ευρώπη μέσω της Βουλγαρίας, της Σερβίας και της Ουγγαρίας, καταλήγοντας στο κέντρο αποθήκευσης και διανομής φυσικού αερίου στο Baumgarten της Αυστρίας.
Ο κ. Αζίμοφ ανέφερε ότι η Ρωσία θα είναι ικανοποιημένη αν κατασκευαστεί το έργο, εφόσον αποδειχθεί χρήσιμο για την Κροατία.
"Η Ρωσία ενδιαφέρεται για την ενεργειακή ασφάλεια της Κροατίας ", δήλωσε, προσθέτοντας ότι "Η πηγή της παροχής φυσικού αερίου είναι πάντα σημαντική για τη διαφοροποίηση της ενέργειας. Αυτή τη στιγμή, το φθηνότερο αέριο είναι ακόμη το ρωσικό."
Σύμφωνα με τον πρεσβευτή, η Ρωσία εξήγαγε δύο δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Κροατία πέρυσι και περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια ευρώ στην ΕΕ συνολικά.
Αναφερόμενος στο πρότζεκτ, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κροατίας, Τόμισλαβ Τσόριτς, είπε ότι "η υλοποίηση του θα πρέπει να εξεταστεί πρωτίστως κάτω από το πρίσμα της ασφάλειας και της γεωπολιτικής σημασίας του έργου τόσο για την Κροατία όσο και για την ΕΕ".
Ας σημειωθεί ότι και άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής, όπως πχ η Σλοβακία εξαρτώνται σχεδόν 100% από το ρωσικό αέριο.
Το σχέδιο δημιουργίας πλωτού σταθμού LNG στην Κροατία είναι αρκετά παλαιό και, σύμφωνα με το Euracitv, αμφιλεγόμενo
Φέτος πάντως, το πρότζεκτ αυτό, που συνοδεύεται από το όραμα να καταστεί η Κροατία ενεργειακός κόμβος της ΕΕ, έχει προχωρήσει κάποια βήματα. Ωστόσο, τα προβλήματα παραμένουν, παρότι η επιτροπή που όρισε η κυβέρνηση για το έργο ανέφερε ότι σταθμός δεν θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον ή την οικονομία του νησιού Krk.
Ωστόσο μέχρι στιγμής, από τα 2,6 δισ. κυβικά μέτρα της σχεδιαζόμενης συνολικής δυναμικότητας του σταθμού, που ισοδυναμούν με την ετήσια κατανάλωση αερίου της Κροατίας, έχουν δοθεί δεσμεύσεις για μίσθωση χ μ χωρητικότητας μόλις 520 εκατ. κυβικών μέτρων τη στιγμή που για να καλυφθεί το κόστος και για να μην παρουσιάζει ζημιές πρέπει υπάρχον δεσμεύσεις για κάλυψη χωρητικότητας 1,5 δισ. κμ
Τα στοιχεία αυτά, που γνωστοποιήθηκαν δημόσιο πριν από λίγες ημέρες, ίσως και να είναι ο λόγος για το χαμήλωμα των τόνων της ρωσικής ρητορικής.
Μέχρι σήμερα η Μόσχα υποστήριζε ότι κανένας σταθμός LNG στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένου και του τερματικού LNG στη Λιθουανία δεν είναι οικονομικά βιώσιμος. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το κροατικό έργο έχουν ενισχύσει την επιχειρηματολογία τους. .
Το βασικό ερώτημα πάντως είναι εάν η Ουγγαρία, η οποία είναι πολύ κοντά στη Ρωσία σε θέματα ενέργειας, θα δώσει συνέχεια στις δύο επιστολές προθέσεων που έχει δώσει και , οι οποίες συνοδεύτηκαν από έρευνες σχετικά με τη δυνατότητα εισόδου της Ουγγαρίας στη δομή ιδιοκτησίας του πλωτού΄τερματικού στο Krk.
Εάν η δέσμευση χωρητικότητας στον σταθμό παραμείνει στο σημερινό επίπεδο των 520 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων, τα λειτουργικά έξοδα θα πρέπει να καλυφθούν από τα τέλη SOS (Security of Supply).για την Ασφάλεια Εφοδιασμού.
Στην περίπτωση αυτή, τα τέλη θα επιβαρύνουν την τρέχουσα τιμή του φυσικού αερίου στην αγορά κατά 1% Η τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου δεν υφίσταται τέτοιες επιβαρύνσεις.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κροατίας εκτιμά πάντως ότι οι τιμές του φυσικού αερίου για τους τερματικούς σταθμούς LNG θα μειωθούν. Eπισήμανε μάλιστα ότι το Κατάρ εγκατέλειψε τον ΟΠΕΚ ακριβώς για να επικεντρωθεί στην παραγωγή φυσικού αερίου, ενώ αναφέρθηκε και στην προοπτική αύξησης των εξαγωγών αερίου από τις ΗΠΑ.
